Адоніс (род раслін)
Адо́ніс[4], Жаўтацвет[5] (Adonis) — род кветкавых раслін сямейства Казяльцовыя (Ranunculaceae).
| Адоніс | |||||||||||||||||
.jpg) | |||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
|
Adonis L., 1753 | |||||||||||||||||
| Сінонімы | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Наменклатурны тып | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Батанічнае апісанне правіць
Аднагадовыя і шматгадовыя травяністыя расліны. Сцёблы прамыя або разгалінаваныя, вышынёй 5—40 см, часам да 70 см. Лісце чаргаванае, рассечанае. Кветкі буйныя, адзіночныя, залаціста-жоўтага або чырвонага колеру. Плод — сухі шматарэшак з носікам.
Распаўсюджанне і экалогія правіць
Прадстаўнікі роду распаўсюджаны ва ўмераным поясе Еўразіі і Паўночнай Афрыкі. Растуць у сухіх адкрытых месцах.
Віды правіць
Паводле базы даных The Plant List (2013), род уключае 32 віды[6]:
- Adonis aestivalis L. — Адоніс летні
- Adonis aleppica Boiss.
- Adonis amurensis Regel & Radde — Адоніс амурскі
- Adonis annua L. typus — Адоніс аднагадовы
- Adonis apennina L.
- Adonis bobroviana Simonov.
- Adonis chrysocyathus Hook.f. & Thomson
- Adonis coerulea Maxim.
- Adonis cyllenea Boiss., Heldr. & Orph.
- Adonis davidii Franch.
- Adonis dentata Delile
- Adonis distorta Ten.
- Adonis eriocalycina Boiss.
- Adonis flammea Jacq. — Адоніс палымяны
- Adonis globosa C.H.Steinb. ex Rech.f.
- Adonis × hybrida C.F.Wolff ex Nyman
- Adonis leiosepala Butkov
- Adonis microcarpa DC.
- Adonis mongolica Simonov.
- Adonis multiflora Nishikawa & Koji Ito
- Adonis nepalensis Simonov.
- Adonis palaestina Boiss. — Адоніс палесцінскі
- Adonis pyrenaica DC.
- Adonis ramosa Franch.
- Adonis shikokuensis Nishikawa & Koji Ito
- Adonis sutchuenensis Franch.
- Adonis tianschanica (Adolf) Lipsch.
- Adonis turkestanica (Korsh.) Adolf
- Adonis vernalis L. — Адоніс вясновы, ці Гарыцвет, ці Жаўтацвет вясенні, ці Чараквет, ці Адоніс вясенні[5]
- Adonis villosa Ledeb.
- Adonis wolgensis Steven — Адоніс волжскі
Яшчэ некаторая колькасць відавых назваў гэтага роду маюць у The Plant List (2013) статус unresolved name, гэта значыць адносна гэтых назваў нельга адназначна сказаць, ці варта іх выкарыстоўваць як назвы самастойных відаў — альбо іх варта звесці ў сінаніміку іншых таксонаў[6].
Выкарыстанне правіць
Расліны роду выкарыстоўваюцца ў якасці дэкаратыўных. Прэпараты з адонісу вясновага выкарыстоўваюцца ў медыцыне.
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Звесткі пра род Adonis у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1.
- ↑ а б Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 9. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ а б Adonis (англ.). The Plant List. Version 1.1. (28 красавіка 2013). Праверана 19 мая 2016.
Літаратура правіць
- Адоніс // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — С. 126. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).
- Кухарава Л. В. Адоніс // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 39. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
- Адонис // Лесная энциклопедия: В 2-х т. / Гл. ред. Воробьёв Г. И.; Ред. кол.: Анушин Н. А., Атрохин В. Г., Виноградов В. Н. и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1985. — Т. 1. — С. 17—18. — 563 с. (руск.)
Спасылкі правіць
- Адонис — род Adonis: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
- Adonis (англ.) // The Plant List
- Адонис // Архив природы России — Nature-Archive.RU Архівавана 31 снежня 2018. (руск.)