Аксаміткі
Аксамі́ткі[4][5][6], аксамітка[6][7], таге́тэс[8], бархатцы[6] (Tagetes) — род аднагадовых і шматгадовых травяністых раслін сямейства Астравыя (Asteraceae).
| Аксаміткі | |||||||||||||||||
 Аксаміткі распасцёртыя (Tagetes patula) | |||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
|
Tagetes L., 1753 | |||||||||||||||||
| Наменклатурны тып | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Батанічнае апісанне правіць
Вышыня да 1,5 м. Сцябло прамастойнае, галінастае. Лісце перыстарассечанае. Кветкі жоўтыя, жоўта-аранжавыя або карычнева-чорныя, у кошыках, з моцным пахам. Плод — сямянка. Размнажаюцца насеннем.
Арэал і экалогія правіць
Большасць відаў пашыраны субтропіках Амерыкі. На тэрыторыі Беларусі інтрадукаваны аксаміткі прамастойныя (Tagetes erecta), аксаміткі адхіленыя (Tagetes patula) і аксаміткі танкалістыя, або пасечаныя (Tagetes tenuifolia); выкарыстоўваюцца ў кветкаводстве. Святла- і цеплалюбныя.
Віды правіць
Налічваецца каля 53 відаў[9], у тым ліку:
- Tagetes anisala
- Tagetes apetala Posada-Ar.
- Tagetes argentina Cabrera
- Tagetes biflora Cabrera
- Tagetes campanulata Griseb.
- Tagetes dianthiflora Kunth
- Tagetes elliptica Sm.
- Tagetes erecta L. typus[3] — Аксаміткі прамастаячыя, ці Аксаміткі прамастойныя
- Tagetes erythrocephalalia Rusby
- Tagetes filifolia Lag.
- Tagetes foetidissima DC.
- Tagetes gracilis DC.
- Tagetes hartwegii Greenm.
- Tagetes heterocarpha Rydb.
- Tagetes lacera
- Tagetes laxa
- Tagetes lemmonii Gray
- Tagetes lucida Cav.
- Tagetes mendocina Phil.
- Tagetes micrantha Cav.
- Tagetes minima
- Tagetes minuta L.
- Tagetes mulleri S.F.Blake
- Tagetes multiflora Kunth
- Tagetes nelsonii Greenm.
- Tagetes parryi A.Gray
- Tagetes patula L. — Аксаміткі распасцёртыя, ці Аксаміткі адхіленыя
- Tagetes pectinata Turcz.
- Tagetes perezii Cabrera
- Tagetes pringlei S.Watson
- Tagetes pusilla
- Tagetes riojana M.Ferraro
- Tagetes rotundifolia Mill.
- Tagetes rupestris Cabrera
- Tagetes stenophylla B.L.Rob.
- Tagetes subulata Cerv.
- Tagetes tenuifolia — Аксаміткі танкалістыя, ці Аксаміткі пасечаныя
-
Аксаміткі распасцёртыя (Tagetes patula) -
-
Аксаміткі прамастойныя (Tagetes erecta) -
Бардзюр з нізкарослых аксамітак прамастойных (Tagetes erecta) і больш высокіх аксамітак танкалістых (Tagetes tenuifolia).
.jpg)
_01.JPG)
Значэнне і выкарыстанне правіць
Дэкаратыўныя і лекавыя расліны (мачагонны, патагонны і проціглісны сродак).
Зноскі правіць
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ а б Звесткі пра род Tagetes у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)
- ↑ БелЭн 1996.
- ↑ ЭПБ 1983.
- ↑ а б в Раслінны свет 2001.
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 128. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ БелЭн 2002.
- ↑ Віды роду Tagetes паводле сайта The Plant List.
- ↑ а б в USDA Natural Resources Conservation Service. PLANTS Database. Архівавана з першакрыніцы 26 лютага 2012. Праверана 4 верасня 2007.
- ↑ USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN) Online Database, National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland.. Архівавана з першакрыніцы 26 лютага 2012. Праверана 4 верасня 2007.
Літаратура правіць
- Аксамі́ткі, тагетэс // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — С. 203. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).
- Таге́тэс // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 374. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Аксамі́ткі, тагетэс // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 60. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
- Аксаміткі, бархатцы // Раслінны свет: Тэматычны слоўнік / Склад. В. Дз. Астрэйка і інш.; навук. рэд. Л. П. Кунцэвіч, А. А. Крывіцкі. — Мн.: Беларуская навука, 2001. — С. 237. — 655 с. — 700 экз. — ISBN 985-08-0457-2.
- Бархатцы // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907. — Т. III.
- Горшкова С. Г. Род Бархатцы — Tagetes L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редактор тома Б. К. Шишкин. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1959. — Т. XXV. — С. 569—572. — 630 с. — 2 500 экз.
- Род Бархатцы, Тагетес — Tagetes, L. // Декоративные растения СССР (руск.) / Б. Н. Головкин, Л. А. Китаева, Э. П. Немченко. — М.: Мысль, 1986. — С. 268—270. — 320 с. — (Справочники-определители географа и путешественника). — 100 000 экз.