Альберт Швейцэр

Альберт Швейцэр (ням. Albert Schweitzer; 14 студзеня 1875, Кайзерсберг, Верхні Эльзас — 4 верасня 1965, Ламбарэнэ) — нямецкі тэолаг, філосаф, музыкант і ўрач, лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру (1952).

Альберт Швейцэр
ням.: Schweitzer (de) polonia
Дата нараджэння	14 студзеня 1875(1875-01-14)[…]
Месца нараджэння	Gunsbach[d], Эльзас-Латарынгія, Германская імперыя
Дата смерці	4 верасня 1965(1965-09-04)[…] (90 гадоў)
Месца смерці	Lambaréné[d], Сярэдняе Агавэ[d], Габон
Месца пахавання	Albert Schweitzer Hospital[d]
Грамадзянства	Германія  Францыя
Бацька	Louis Théophile Schweitzer[d]
Маці	Adèle Schillinger[d]
Жонка	Helene Bresslau[d]
Дзеці	Rhena Schweitzer Miller[d]
Род дзейнасці	багаслоў, філосаф, урач, арганіст, урач-пісьменнік, выкладчык універсітэта, музыказнавец, гісторык музыкі, кампазітар, місіянер
Навуковая сфера	філасофія
Месца працы	Універсітэт Страсбурга
Альма-матар	Універсітэт Страсбурга Цюбінгенскі ўніверсітэт College of Philosophy of the Prague German University[d]
Навуковы кіраўнік	Theobald Ziegler[d]
Член у	Акадэмія маральных і палітычных навук[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Баварская акадэмія прыгожых мастацтваў[d] Пруская акадэмія навук Order of Saint Lazarus[d] Schwarzburgbund[d]
Прэміі	прэмія Гётэ[d] (1928)
Узнагароды	honorary citizen of Frankfurt am Main[d] Прэмія міру кнігагандляроў Германіі (16 верасня 1951) медаль Гётэ горада Франкфурта-на-Майне[d] (1932) Paracelsus Medal of the German Medical Association[d] (1952) James Cook Medal[d] (1959) honorary citizenship of Pfaffenhoffen[d] медаль Гётэ за мастацтва і навуку[d] Вялікі залаты медаль SEP[d] (1959) Sonning Prize[d] (1959)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Вучыўся ў Страсбургскім (1893-98, 1905-08) і Парыжскім (1898-99) універсітэтах. У 1903-05 кіраўнік семінарыі Св. Фамы ў Страсбургу. У 1913 заснаваў першую ў Экватарыяльнай Афрыцы бальніцу для мясцовага насельніцтва (г. Ламбарэне, Габон), дзе працаваў (з перапынкамі) да канца жыцця.

Выступаў з арганнымі канцэртамі ў Германіі, Швецыі, Вялікабрытаніі і іншых еўрапейскіх краінах, вылучаўся віртуознай тэхнікай і глыбокім разуменнем прыроды арганнай музыкі, найперш твораў І. С. Баха. У працы «І. С. Бах» (1908) імкнуўся ацаніць яго творчасць з новых эстэтычных пазіцый. Даследаваў гісторыю аргана.

У цэнтры яго філасофскіх поглядаў — праблема ўзаемадзеяння чалавека з божым і зямным светам. Прааналізаваўшы гісторыю рэлігій свету, прыйшоў да высновы, што хрысціянства — адзінае вучэнне, якое спалучае ў сабе разуменне недасканаласці зямнога і імкненне да пераўтварэння свету ў адпаведнасці з божай задумай. Асноўную перавагу хрысціянскага вучэння бачыў у яго этычнай накіраванасці, якую лічыў асновай найвышэйшага тыпу духоўнасці («Хрысціянства і сусветныя рэлігіі», 1924). На яго думку, у аснове сапраўднай этыкі ляжыць прынцып «глыбокай пашаны да жыцця». Лічыў, што ў аснове жыццесцвярджальнага светапогляду ляжьшь «перажыванне» свету, а не яго пазнанне, што рацыяналізм і веды прыводзяць да песімізму. Паводле Альберта Швейцэра, еўрапейская культура знаходзіцца ў глыбокім заняпадзе, што выяўляецца ў панаванні матэрыяльнага над духоўным, грамадства над індывідуумам і абумоўліваецца крызісам еўрапейскага светапогляду. Сцвярджаў, што выратаваць культуру можа толькі стварэнне па-філасофску абгрунтаванага светапогляду, які б спалучаў у сабе аптымізм і этыку «пашаны да жыцця» і быў накіраваны на духоўна-маральнае ўдасканаленне чалавека і грамадства («Культура і этыка», 1923). Аўтар прац «Тайна месіянізму і пакуты: Нарыс жыцця Хрыста» (1901), «Містыка апостала Паўла» (1930), «Праблема свету ў сучасным свеце» (1954), «Гуманнасць» (апубл. 1966) і інш.

Доктар філасофіі (1899), тэалогіі (1900), медыцыны (1913). Ганаровы доктар шэрагу еўрапейскіх і амерыканскіх універсітэтаў.