Астарта
Аста́рта (іўр.: עשתרת) — старажытная блізкаўсходняя багіня ўрадлівасці, кахання і вайны.
| Астарта | |
|---|---|
 Керамічная выява, знойдзеная ў Ізраілі (XIV—XIII стст. да н. э.) | |
| Багіня ўрадлівасці і кахання | |
| Міфалогія | блізкаўсходняя, старажытнаегіпецкая |
| Сфера ўплыву | фертыльнасць[d], сексуальнасць[d] і вайна |
| Пол | жанчына |
| Бацька | Ілу |
| Маці | Ашэра |
| Муж | Эль, Сет, Ваал |
| Дзеці | Ваал |
| У іншых культурах | Інана, Іштар, Анат |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
Лічыцца, што культ Астарты першапачаткова ўзнік у Месапатаміі, дзе яна была вядома як Інана (у шумераў) і Іштар (у вавіланян і асірыйцаў). У 2 тысячагоддзі да н. э. шанаванне Астарты распаўсюдзілася ў Сірыі, Палесціне і Ханаанскай зямлі. Тут вобраз месапатамскай багіні ўвабраў у сябе рысы мясцовай багіні Анат, што была абаронцай паляўнічых і пастухоў, малявалася як дзева-ваяўніца.
У новым вобразе Астарта разглядалася як заступніца шэрагу буйных ханаанскіх, філісцімлянскіх і іўдзейскіх гарадоў. У Сідоне жрацы Астарты паходзілі з кіруючых дынастый. У Іерусаліме храм Астарты быў пабудаваны пры цары Саламоне. Выявы Астарты-Анат знойдзены на Кіпры.
У другой палове 2 тысячагоддзя да н. э. у сувязі з экспансіяй Старажытнага Егіпта на Блізкі Усход прыхільнікі Астарты-Анат з’явіліся ў егіпецкіх гарадах. Першапачаткова імі былі іншаземцы, аднак пазней Астарта-Анат увайшла ў егіпецкі міфалагічны цыкл, прысвечаны проціборству Сета і Асірыса. Многія рысы егіпецкага вобраза Астарты былі запазычаны багіняй Сехмет.
У эпоху элінізму Астарту атаяснялі са старажытнагрэчаскай багіняй Афрадытай.
Рытуалы шанавання Астарты ўключалі сексуальныя сувязі са жрацамі і храмавую прастытуцыю.
Міфалогія правіць
У блізкаўсходняй міфалогіі Астарта злучалася галоўным чынам з Балу-Ваалам, выступала то як яго маці, то як кансорт. Менавіта такой яна вядома Бібліі. Магчыма, што пашырэнне культа Астарты таксама адбывалася дзякуючы папулярызацыі Ваала. У фінікійцаў яна часам выступае як жонка бога Эля. Некаторыя даследчыкі мяркуюць, што старажытныя іўдзеі прымалі Астарту ў якасці жонкі Яхве.
Егіпцяне атаясамлівалі Ваала з Сетам, таму ў старажытнаегіпецкай міфалогіі Астарта была яго жонкай. Паводле аднаго з міфаў, Гор запячатаў улонне Астарты, але Сет зняў пячаць і злучыўся з багіняй у свяшчэнным акце.
Сімвалы Астарты — планета Венера, кіпарыс, змяя.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Астарта- Astarte
- Astarte, Goddess of Fertility, Beauty, War, and Love Архівавана 8 снежня 2016.
