Бенджамін Франклін

Бе́нджамін Фра́нклін (англ.: Benjamin Franklin; 17 студзеня 1706—17 красавіка 1790) — адзін з бацькоў-заснавальнікаў Злучаных Штатаў Амерыкі, вучоны, журналіст, выдавец, дыпламат, грамадскі дзеяч, пісьменнік.

Бенджамін Франклін
Benjamin Franklin
пасол ЗША ў Францыі[d] 14 верасня 1778 — 17 мая 1785
Пераемнік	Томас Джэферсан
United States Ambassador to Sweden[d] 28 верасня 1782 — 3 красавіка 1783
Пераемнік	Jonathan Russell[d]
1-ы United States Postmaster General[d] 26 ліпеня 1775 — 7 лістапада 1776
Пераемнік	Richard Bache[d]
Speaker of the Pennsylvania House of Representatives[d] май 1764 — кастрычнік 1764
Папярэднік	Isaac Norris[d]
Пераемнік	Isaac Norris[d]
President of the Supreme Executive Council of Pennsylvania[d] 18 кастрычніка 1785 — 5 лістапада 1788
Папярэднік	John Dickinson[d]
Пераемнік	Thomas Mifflin[d]
Нараджэнне	17 студзеня 1706(1706-01-17)[…] Бостан, акруга Сафалк, Правінцыя Масачусетс-Бэй, Трынаццаць калоній
Смерць	17 красавіка 1790(1790-04-17)[…] (84 гады) Філадэльфія, акруга Філадэльфія, Пенсільванія, ЗША
Месца пахавання	Christ Church, Philadelphia[d]
Бацька	Джазая Франклін[d]
Маці	Абія Фолджэр[d]
Жонка	Дэбара Рыд Франклін[d]
Дзеці	Уільям Франклін[d], Francis Folger Franklin[d] і Sarah Franklin[d]
Веравызнанне	Дэізм
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Амерыканскае філасофскае таварыства Пецярбургская акадэмія навук Французская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Pennsylvania Abolition Society[d] Société d'agriculture de Paris[d] Нацыянальная акадэмія навук Італіі[d] Турынская акадэмія навук[d] Масонства
Адукацыя	homeschooling[d] Бостанская лацінская школа[d]
Дзейнасць	палітык, дыпламат, пісьменнік
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера	электрычнасць, оптыка, геаграфія
Месца працы	Пенсільванскі ўніверсітэт
Вядомы як	вынаходнік маланкаадвода
Аўтограф
Узнагароды	Медаль Коплі (1753)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

З 1729 года выдаваў у горадзе Філадэльфія «Pennsylvania Gazette» («Пенсільванскую газету»), а ў 1732—1757 гадах «Альманах беднага Рычарда». Заснаваў у Філадэльфіі першую ў ЗША публічную бібліятэку (1731), Пенсільванскі ўніверсітэт (1740), Амерыканскае філасофскае таварыства (1743). Выступаў за скасаванне рабства неграў. З 1746 года вёў эксперыменты з атмасфернай электрычнасцю, у 1752 годзе прапанаваў маланкаадвод. Сфармуляваў (раней за А. Сміта) працоўную тэорыю вартасці. У філасофіі прытрымліваўся дэізму. У 1751—1764 гадах член палаты дэпутатаў Пенсільваніі. Прадстаўнік Пенсільваніі (1757—1762) і іншых паўночнаамерыканскіх калоній (1764—1775) у Лондане. У час вайны за незалежнасць ЗША член Кантынентальнага кангрэса, адзін з аўтараў Дэкларацыі незалежнасці ЗША, пасланнік ЗША ў Парыжы (1776—1785), спрыяў заключэнню амерыканска-французскага дагавора 1778 г. і Версальскага мірнага дагавора 1783 г. Адзін з распрацоўшчыкаў канстытуцыі ЗША (1787). Аўтар эсэ, сатырычных твораў, мемуараў.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Бенджамін Франклін