Берген-Бельзен
Берген-Бельзен (ням.: Konzentrationslager Bergen-Belsen) — нацысцкі канцэнтрацыйны лагер у зямлі Ніжняя Саксонія, створаны паблізу вёскі Бельзен, за некалькі кіламетраў на паўднёвы захад ад г. Берген (Германія).
| Берген-Бельзен | |
|---|---|
| Bergen-Belsen | |
 Памятны мемарыял ва ўваходу на тэрыторыю былога лагера | |
| Тып |
Канцэнтрацыйны лагер Зборны пункт |
| Месцазнаходжанне | Берген, Ніжняя Саксонія, Германія |
| 52°45′28″ пн. ш. 9°54′28″ у. д.HGЯO | |
| Перыяд эксплуатацыі | Красавік 1943 — красавік 1945 |
| Колькасць загінулых | 70 000 |
| Кіруючая арганізацыя |
|
| Сайт | www.bergenbelsen.de |
| Берген-Бельзен на Вікісховішчы | |
Быў створаны ў маі 1940 як Шталаг 311 (Stalag 311(XI C)) для ваеннапалонных з Бельгіі і Францыі, колькасць якіх складала каля 600 чалавек. У ліпені 1941 сюды даставілі каля 20 тысяч ваеннапалонных з СССР. Да вясны 1942 года 18 тысяч з іх памерлі ад голаду, холаду і хвароб (выжыла толькі 2097 чалавек). У красавіку 1943 лагер для ваеннапалонных быў зачынены і ператвораны ў канцэнтрацыйны лагер для часавага ўтрымання тых вязняў, якія валодалі замежнымі пашпартамі і якіх можна было абмяняць на палонных немцаў, што знаходзіліся ў лагерах саюзнікаў. Статус канцэнтрацыйнага лагер атрымаў 2 снежня 1944 года.
Канцлагер Берген-Бельзен адыграў важную ролю ў “маршах смерці” — эвакуацыі вязняў з розных канцлагераў падчас наступу войскаў кааліцыі. У 1945 годзе, калі ўжо стаў відавочным канец Другой сусветнай вайны, у Берген-Бельзен былі пераведзены вязні з іншых лагераў, хоць Берген-Бельзен не быў падрыхтаваны для прыёму такой колькасці зняволеных.
У лагеры не было газавых камер. Але за 1943-1945 гг. тут памерлі каля 50 тысяч зняволеных, звыш 35 тысяч з іх — ад тыфу за некалькі месяцаў да вызвалення лагера.
Лагер быў вызвалены 15 красавіка 1945 63-м палком супрацьтанкавай артылерыі брытанскай 11-й бранетанкавай дывізіі. Нягледзячы на вялікія намаганні, каб выратаваць тых, хто выжыў, да канца красавіка памерлі 9000 вязняў, а да канца чэрвеня яшчэ звыш 4000 чалавек.