Вікіпедыя

Бітва за Трыпалі (2011)

(Пасля перасылкі з Бітва за Трыпалі, 2011)
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Бітва за Трыпалі (значэнні).

Бітва за Трыпалі (араб. معركة طرابلس ‎‎ maʼarikat Ṭarābulus) — узброенае супрацьстаянне грамадзянскай вайны ў Лівіі паміж прыхільнікамі лівійскага лідара Муамара Кадафі і яго праціўнікамі з Нацыянальнага пераходнага савета[11]. Бітва пачалася 20 жніўня 2011 года з наступлення паўстанцкіх сіл звонку горада[12].

Бітва за Трыпалі
Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Лівіі
Карта прасоўвання сіл Пераходнага Савета па Трыпалі.
Карта прасоўвання сіл Пераходнага Савета па Трыпалі.
Дата 20—28 жніўня 2011
Месца Трыпалі, Лівія
Вынік Перамога паўстанцаў і заходняй кааліцыі
Праціўнікі
Прыхільнікі Муамара Кадафі

Замежная падтрымка:

Нацыянальны пераходны савет Лівіі
Камандуючыя
Муамар Кадафі Мустафа аль-Джаліль
Сілы бакоў
Каля 10000 байцоў рэгулярнай арміі і апалчэнцаў.[4] 10000 — 15000 чалавек.
Страты
Армія Кадафі:
128 забіты, 700 паранены, 600 палонных
Замежныя сілы:
30 палонных[5][6][7] 		Армія ПНС:
1700 забіты, 6000 паранены (па сцвярджэнні ўрада Муамара Кадафі) [8]

400 забіты, больш 2000 паранены (па сцвярджэнні Нацыянальнага пераходнага савета Лівіі)[9]
Замежныя сілы:
некалькі параненых і забітых[10]

Агульныя страты
108 грамадзянскіх загінулі, 167 грамадзянскіх параненыя
Анты- і пра-ўрадавыя сілы вакол Трыпалі напярэдадні бою

Мяцежнікі назвалі аперацыю «Аперацыя „Світанак русалкі“» (араб. عملية فجر عروسة البحر‎‎ ʼamaliyyat fajr 'arūsat el-baḥr). Пад «русалкай» у гэтай аперацыі маецца на ўвазе «свабода» (араб. عروسة البحر‎‎ ʼarūsat el-baḥr) (lit: «bride of the sea»).[13]

Ход бітвы правіць

 
Анты- і пра-ўрадавыя сілы ў Трыпалі на 22 жніўня 2011

20 жніўня паўстанцы бяруць раён Таджура на ўсходніх ускраінах Трыпалі, а 21 жніўня фіксаваліся баі ў Джанзуры і Таджуры. Таксама прайшла высадка дэсанту з паўстанцамі з Місураты ў порце Трыпалі.

У ноч на 22 жніўня апазіцыянеры ўзялі пад кантроль Зялёную плошчу ў цэнтры Трыпалі. Асобныя вайсковыя падраздзяленні і асабістая гвардыя Кадафі склалі зброю. Тым часам праціўнікам урада атрымалася ўварвацца ў цэнтр лівійскай сталіцы і стварыць уражанне, што горад знаходзіцца пад іх кантролем [14]. Тым не менш, апорай кадафістаў застаўся квартал Баб-аль-Азізія, дзе размяшчалася рэзідэнцыя лівійскага лідара[15]. Па інфармацыі Мусы Ібрагіма ў бітве за Трыпалі загінула звыш за тысячы чалавек[16]. З’явіліся звесткі пра выпадкі марадзёрства ў ахопленай баямі сталіцы[17].

У ноч з 22-га на 23-га атрад з 17 байцоў брытанскага SAS сутыкнуўся з элітнай 32-й брыгадай лівійскай арміі. Як паведамлялася, інтэрвенты, якія збіраліся ажыццявіць дыверсію ў тыле праціўніка, разам з мясцовым правадыром і нейкімі арабскімі наймітамі трапілі ў засаду прыхільнікаў Кадафі і іх саюзнікаў, у выніку чаго загінула некалькі брытанскіх спецназаўцаў, а жыхар сталіцы, што дапамагаў групе, трапіў у палон[10].

23 жніўня праціўнікаў Кадафі атрымалася выбіць з Трыпалі[18]. Тэлеканал «Аль-Джазіра» паведамляў, што паўстанцы знаходзіліся ў 500 метрах ад урадавай рэзідэнцыі Баб-эль-Азізія[19]. Наступленне паўстанцаў спрыялі налёты авіяцыі НАТА[20]. Да вечара з’явілася інфармацыя, што рэвалюцыянерам атрымалася пракрасціся ўнутр рэзідэнцыі Кадафі, аднак лівійскага лідара яны там не выявілі[21]. Кадафі назваў адступленне «тактычным ходам»[22]. Тым часам авіяцыя НАТА ажыццявіла удар па Баб-эль-Азізу, уразіўшы як мінімум 40 мэтаў.

24 жніўня па жылых раёнах горада было выпушчана 7 ракет «Град», а ў раёне аэрапорта Мітыга часам чуўся мінамётных агонь. Урад адкрыў артылерыйскі агонь, працавалі таксама снайперы. Баі вяліся і на поўдні горада.

25 жніўня актыўныя баявыя дзеянні праходзілі па перыметры захопленай напярэдадні сіламі рэвалюцыянераў Баб-эль-Азіза, а таксама ў суседнім раёне Абу-Салім. 26 жніўня працягнулася наступленне сіл мяцежнікаў на поўдні Трыпалі, у раёнах Абу-Салім і Хатба Шаркія, якія заставаліся галоўнымі агменямі супраціву сіл Кадафі ў сталіцы. Разам з тым войскі Кадафі здзейснілі напад на аэрапорт Мітыга.

27 жніўня супраціў з цэнтральнай частцы горада канчаткова перамясціўся на яго паўднёвыя ўскраіны. Баі вяліся ў раёне Паўднёвага аэрапорта, які, па некаторых дадзеных, ужо захапілі паўстанцы. Пад кантроль ПНС перайшлі раёны Каср ібн Гашыр і Абу Салім. 28 жніўня было абвешчана аб поўным захопе горада.

Замежны ўдзел правіць

Пасля захопу Трыпалі паўстанцамі з’явілася інфармацыя, што іх ударнай сілай быў спецпрызн Катара і ААЭ[23]. Па версіі прыхільнікаў Кадафі, у штурме бралі ўдзел тры дыверсійныя падраздзяленні: брытанскі SAS, Французскі замежны легіён і GIGN. Пры гэтым штурм адбываўся не з боку Бенгазі, дзе знаходзіцца штаб-кватэра паўстанцаў, а з процілеглага боку, пераважна з мора[3]. Колькасць брытанскага атрада складала каля 17 чалавек, але большасць дыверсантаў была арабскай нацыянальнасці[10]. Колькасць французскіх дэсантных падраздзяленняў была на парадак вышэй[24]. Больш таго, інфармацыя пра вядучую ролю 22-га палка SAS у штурме Трыпалі была афіцыйна пацверджана Мінабароны Вялікабрытаніі  (англ.) (бел.[25].

На баку ўрада Муамара Кадафі ў баях за сталіцу краіны прымалі ўдзелу найміты і добраахвотнікі з Сербіі[6] і Украіны[26]. Таксама паведамлялася пра беларускіх снайпераў і ваенных саветнікаў, меркавана, з былога 334-га асобнага атрада, якія змагаліся на баку лаялістаў[1]. Аднак МЗС Беларусі афіцыйна адмаўляў дадзенную інфармацыю[27]. Паводле інфармацыі ад НПС, замежныя камбатанты патрапілі ў раён Трыпалі з туніскага партовага горада Нуфейда[2]. Парадку 30 замежнікаў былі арыштаваны па падазрэнні ў супрацоўніцтве з урадам Кадафі. Сярод іх былі дзевятнаццаць украінцаў, пяць сербаў, чацвёра беларусаў і двое расіян[5][6][7].

Наступствы правіць

Верныя Кадафі атрады разгарнулі актыўную дыверсійную дзейнасць. Паводле інфармацыі расійскага вэб-сайта Аргументы.ру, які спасылаецца на неназваную расійскую ваенна-дыпламатычную крыніцу, у ноч на 4 верасня вайскоўцы брыгады спецыяльнага прызначэння, якой камандаваў Хаміс Кадафі, заняўшы паўднёвыя раёны Трыпалі, правялі некалькі буйных спецыяльных аперацый у сталіцы Лівіі: была падарвана гасцініца «Аль Фатэх», у якой жылі прадстаўнікі паўстанцаў з Місураты (было забіта некалькі дзясяткаў чалавек); лівійская СПА працягвала кантраляваць паветраную прастору над сталіцай; усяго было забіта больш за 100 прыхільнікаў ПНС, але і спецназ Кадафі таксама панёс значныя страты (крыніца не ўдакладніла іх колькасць)[28]..

У той жа час у пачатку верасня жыццё ў горадзе паступова нармалізавалася. Магістралі і тэрыторыі жылых кварталаў сталіцы паступова вызваляліся ад рэшткаў машын, спаленых падчас баёў. Большасць аўтазаправачных станцый адкрыліся, цэны на бензін вярнуліся на звыклы ўзровень. Паступова адкрываліся крамы. У асноўным аднавіліся водазабеспячэнне і падача электраэнергіі; адключэнні электрычнасці ў раёнах Трыпалі працягваліся, аднак доўжыліся ўсяго некалькі гадзін. На вуліцах яшчэ заставаліся пункты праверкі дакументаў[29][30].

Зноскі

  1. ↑ а б Источник: освобожденный из плена в Ливии белорусский военный прибыл в Минск
  2. ↑ а б Белорусские снайперы защищали Каддафи в Ливии? Архівавана 24 ліпеня 2020.
  3. ↑ а б Трыпалі штурмаваў спецпрызн НАТА і наёмнікі(недаступная спасылка)
  4. ↑ .[1](недаступная спасылка)
  5. ↑ а б Суд над русскими «наемниками» в Ливии возмутил Москву // RT, 5 июня 2012
  6. ↑ а б в Пятерых сербов в Ливии повстанцы объявили снайперами-наемниками(недаступная спасылка)
  7. ↑ а б В Минск вернулся белорус, который провел в ливийском плену больше шести лет // Комсомольская правда, 2 февраля 2018(недаступная спасылка)
  8. ↑ BBC News - Scenes of joy as Libya rebels enter central Tripoli
  9. ↑ Libya — Aug 24, 2011 — 02:00 | Al Jazeera Blogs Архівавана 25 жніўня 2011.
  10. ↑ а б в Па даных з Трыпалі, сур’ёзныя страты панесла тут група брытанскага спецпрызна Архівавана 18 красавіка 2012.
  11. ↑ Інтэрфакс: Сцяг паўстанцаў над рэзідэнцыяй Кадафі
  12. ↑ «Gunfire, Blasts Intensify in Tripoli — Reuters Witness» Архівавана 26 верасня 2012.. Reuters. Retrieved 21 August 2011.
  13. ↑ Libyan Rebels in 'Final Push' for Capital. Al Jazeera English. Праверана 21 August.
  14. ↑ Трыпалі апынуўся ў руках паўстанцаў
  15. ↑ У Трыпалі пачаліся баі за рэзідэнцыю Кадафі
  16. ↑ Пры штурме Трыпалі забіты 1300 чалавек
  17. ↑ Жыхары Трыпалі жаліцца на марадзёраў з ліку паўстанцаў
  18. ↑ Паўстанцы сышлі з Трыпалі
  19. ↑ Tuesday, August 23, 2011 — 11:05 GMT+3 — Libya Архівавана 25 жніўня 2011.
  20. ↑ Авіяцыя НАТА зноў бамбіць рэзідэнцыю Кадафі
  21. ↑ СМІ: Паўстанцы ўварваліся ў дом Кадафі, але яго там не знайшлі
  22. ↑ Кадафі назваў свой адступ тактычным ходам
  23. ↑ У баях за Трыпалі прыняў удзел замежны спецпрызн
  24. ↑ Другі штурм Трыпалі — уначы высаджаны французскі дэсант. Вялікая частка горада захоплена
  25. ↑ Весці.Ru: Галоўную ролю ў штурме Трыпалі адыграў брытанскі спецпрызн
  26. ↑ В Триполи задержаны 19 якобы украинских снайперов Каддафи
  27. ↑ Белорусских снайперов в Ливии не было, заявил МИД
  28. ↑ Александр Григорьев Спецназ сил Каддафи провел успешную операцию в ливийской столице Архівавана 22 лістапада 2011. // Аргументы недели, 04.09. 2011 г.
  29. ↑ Авиация НАТО нанесла удар по позициям сторонников Каддафи Архівавана 30 снежня 2011. (Праверана 16 верасня 2011)
  30. ↑ В Триполи открылось большинство автозаправочных станций, цены на бензин вернулись на докризисный уровень (Праверана 16 верасня 2011)
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Бітва_за_Трыпалі_(2011)&oldid=4657683"