Васіль Паўлавіч Аксёнаў

Васі́ль Па́ўлавіч Аксё́наў (20 жніўня 1932, Казань, СССР — 6 ліпеня 2009, Масква, Расія) — савецкі, амерыканскі і расійскі пісьменнік, сцэнарыст, кінадраматург. Адзін з лідараў апавядальнай савецкай прозы 60-х гадоў ХХ стагоддзя, дзе выкарыстоўваецца гарадскі моладзевы слэнг. Належаў да пакалення шасцідзесятнікаў.

Васіль Аксёнаў
руск.: Аксёнов Василий Павлович
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Гривадий Горпожакс (сумесна з А. Гарчаковым і Р. Пажэнянам)
Дата нараджэння	20 жніўня 1932(1932-08-20)[…]
Месца нараджэння	Казань, Татарская АССР[d], РСФСР, СССР
Дата смерці	6 ліпеня 2009(2009-07-06)[…] (76 гадоў)
Месца смерці	Масква, Расія
Пахаванне	Ваганькаўскія могілкі
Грамадзянства	СССР  Расія
Бацька	Pavel Aksyonov[d]
Маці	Яўгенія Сямёнаўна Гінзбург
Альма-матар	Першы Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт імя акадэміка І. П. Паўлава[d]
Месца працы	Універсітэт Джорджа Мейсана
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	сцэнарыст, паэт, пісьменнік, раманіст, урач, настаўнік
Гады творчасці	1959—2007
Мова твораў	руская
Прэміі	«Рускі Букер», 2004
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

З’яўляўся членам ПЭН-клуба і Амерыканскай аўтарскай лігі.

Біяграфія

Нарадзіўся 20 жніўня 1932 года ў Казані у сям’і Паўла Васільевіча Аксёнава (1899—1991) і Яўгеніі Саламонаўны Гінзбург (1904—1977). Быў трэцім, малодшым дзіцем у сям’і (і адзіным агульным дзіцем бацькоў). Бацька, Павел Аксёнаў, быў старшынёй Казанскага гарсавета і членам бюро Татарскага абкама КПСС. Маці, Яўгенія Гінзбург, працавала выкладчыцай у Казанскім педагагічным інстытуце, затым — загадчыкам аддзела культуры газеты «Красная Татария». Пасля, прайшоўшы сталінскія лагеры, у часы выкрыцця культу асобы, Яўгенія Гінзбург стала аўтарам кнігі ўспамінаў «Круты маршрут» — адной з першых кніг-мемуараў пра эпоху сталінскіх рэпрэсій і лагераў, дзе распавяла пра васемнаццаць год, праведзеных у турме, калымскіх лагерах і высылцы.

У 1937 годзе, калі Васілю не было яшчэ і пяці гадоў, абодва бацькі (спачатку маці, а затым неўзабаве — і бацька) былі арыштаваныя і асуджаныя на 10 гадоў турмы і лагераў.

У 1978 годзе В. Аксёнаў сумесна з Андрэем Бітавым, Віктарам Ерафеевым, Фазілем Іскандэрам, Яўгенам Паповым і Бэлай Ахмадулінай стаў арганізатарам і сааўтарам бесцэнзурнага альманаха «Метрополь», так і не выдадзенага ў савецкім падцэнзурным друку. Альманах быў выдадзены ў ЗША. Усе ўдзельнікі альманаха падвергліся «прапрацоўцы». У знак пратэсту супраць выключэння Папова і Ерафеева з Саюза пісьменнікаў СССР, якое адбылося пасля гэтага ў снежні 1979 года, Аксёнаў, а таксама Іна Ліснянская і Сямён Ліпкін, заявілі пра свой выхад з Саюза пісьменнікаў СССР. Гісторыя альманаха выкладзена ў рамане з ключом «Скажы „кішміш“».

Памёр 6 ліпеня 2009 года ў Маскве пасля працяглай цяжкай хваробы. Пахаваны 9 ліпеня 2009 году на Ваганькаўскіх могілках у Маскве (участак 25).

Узнагароды і званні

• ганаровае званне Doctor of Humane Letters.
• ганаровы член Расійскай акадэміі мастацтваў.
• прэмія «Рускі Букер» (2005) за раман «Вальтэр’янцы і вальтэр’янкі».
• ордэн Мастацтваў і літаратуры (2005, Францыя).
• медаль «У памяць 1000-годдзя Казані» (2007).
• Царскасельская мастацкая прэмія (2007).

Цікавыя факты

• Вядомы таксама пад псеўданімам «Гривадий Горпожакс» (сумесна з А. Гарчаковым і Р. Пажэнянам)

Бібліяграфія

• Аксёнов В. «Коллеги» — М., Советский писатель, 1961. — 150 000 экз.
• Аксёнов В. «Катапульта» — М., Советский писатель, 1964. — 30 000 экз.
• Аксёнов В. «Пора, мой друг, пора». — М., Молодая гвардия, 1965. — 115 000 экз.
• Аксёнов В. «На полпути к луне». — М., Советская Россия, 1966. — 100 000 экз.
• Аксёнов В. «Жаль, что вас не было с нами» — М., Советский писатель, 1969. — 384 с., 100 000 экз.
• Аксёнов В. «Любовь к электричеству». — М., Политиздат, 1971. — 200 000 экз.; 2-е изд. 1974. — 200 000 экз.
• Аксёнов В. «Мой дедушка — памятник». — М., Детская литература, 1972., 208 с., 100 000 экз.
• Аксёнов В. Сундучок, в котором что-то стучит. — М.: Детская литература, 1976
• Аксёнов В. Аристофаниана с лягушками. — Анн Арбор, Ардис, 1981
• Аксёнов В. «Остров Крым». — М., Огонёк, 1990. — 200 000 экз.
• Аксёнов В. Ожог. — М., Огонёк, 1990. — 200 000 экз.
• Аксёнов В. «В поисках грустного бэби» — М., МАИ — «Текст», 1991. — 320 с., 100 000 экз. ISBN 5-85248-149-1
• Аксёнов В. Мой дедушка — памятник. Кемерово, 1991
• Аксёнов В. Рандеву. — М.: Текст-РИФ, 1991
• Аксёнов В. «В поисках грустного бэби» «Две книги об Америке». — Независимый альманах «Конец века», 1992, — 50 000 экз. — ISBN 5-85910-011-8.
• Аксенов В. Московская сага. В 3-х кн. — М., Текст, 1993—1994., — 50 000 экз.
• Аксёнов В. «Право на остров». — М., Московский рабочий, 1991. — 624 с. — 75 000 экз. — ISBN 5-239-01222-9.
• Аксёнов В. Московская сага. Кн. 1 «Поколение зимы». — Изографус. — ISBN 5-94661-100-3.
• Аксёнов В. Московская сага. Кн. 2 «Война и тюрьма». — Изографус. — ISBN 5-94661-101-1.
• Аксёнов В. Московская сага. Кн. 3 «Тюрьма и мир». — Изографус. — ISBN 5-699-09247-1.
• Аксёнов В. «Негатив положительного героя». — Вагриус-Изограф, 1996. — 304 с., 10 000 экз. — ISBN 5-7027-0336-7.
• Аксёнов В. «Негатив положительного героя». — Вагриус-Изограф, 1998. — 304 с., 5 000 экз. — ISBN 5-7027-0336-7.
• Аксёнов В. «Вольтерьянцы и вольтерьянки». — Изографус. — ISBN 5-699-10246-9.
• Аксёнов В. «Гибель Помпеи». — ИзографЪ. — ISBN 5-699-11561-7.
• Аксёнов В. «Апельсины из Марокко» — М., Изограф-ЭКСМО-пресс, 2000
• Аксёнов В. «В поисках грустного бэби». — М., Изограф — Эксмо-пресс, 2000
• Аксёнов В. «Кесарево свечение». — Изографус-ЭКСМО-пресс, 2001. — 640 с. — 15 000 экз. — ISBN 5-87113-116-6.
• Аксёнов В. «Вольтерьянцы и вольтерьянки». — Изографус. — ISBN 5-94661-092-9.
• Аксёнов В. «Апельсины из Марокко» — М., Изограф-ЭКСМО-пресс, 2001
• Аксёнов В. «Звёздный билет» — М., Изограф-ЭКСМО-пресс, 2001
• Аксёнов В. Затоваренная бочкотара. — М., Изограф-ЭКСМО-пресс, 2001. — 416 с., 10 000 экз.
• Аксёнов В. Повести. — М., ЭКСМО, 2002 (Антология сатиры и юмора России ХХ в. Т. 21)
• Аксёнов В. Затоваренная бочкотара. — М., Изографус-ЭКСМО, 2002. — 494 с., 4 100 экз.
• Аксёнов В. «В поисках грустного бэби». — М., Изографус — Эксмо-пресс, 2002
• Аксёнов В. «Апельсины из Марокко» — М., Эксмо-Изографус., 2003. — 494 с., 5 100 экз.
• Аксёнов В. Желток яйца. — М., Изографус-ЭКСМО., 2003. — 672 с., 5 000 экз
• Аксёнов В. «Американская кириллица» — М., НЛО, 2004. — 548 с., 3 000 экз.
• Аксёнов В. «Редкие земли». — ЭКСМО. — ISBN 978-5-699-20816-6.
• Аксёнов В. «Москва Ква-Ква». — ЭКСМО, 2006. — ISBN 5-699-14718-7.
• Аксёнов В. «Десятилетие клеветы». — Изографус-ЭКСМО, 2004. — 7 100 экз. — ISBN 5-94661-091-0.
• Аксёнов В. «В поисках грустного бэби». — М., Изограф — Эксмо, 2005. — 7 000 экз.
• Аксёнов В. «Желток яйца» — Изографус — ЭКСМО, 2005. — 7 000 экз. ISBN 5-94661-111-9
• Аксёнов В. Затоваренная бочкотара. — М., ИзографЪ-ЭКСМО, 2005, 448 с., 4 100 экз.
• Аксёнов В. «Скажи изюм». — РИА «ИнфА». — ISBN 5-85080-012-3.
• Аксёнов В. «Скажи изюм». — ЭКСМО. — ISBN 978-5-699-25062-2.
• Аксёнов В. «Остров Крым». — Литагентство МИФ. — ISBN 5-7707-2099-9.
• Аксёнов В. «Остров Крым». — ИЗОГРАФ. — ISBN 5-87113-058-5.
• Аксёнов В. «Таинственная страсть» (роман о шестидесятниках). — Семь дней, 2009. — 591 с. — ISBN 978-5-88149-375-2.
• Аксёнов В. «Ленд-лизовские». — ЭКСМО. — ISBN 978-5-699-44465-6.
• Аксёнов В. «Логово льва». — АСТ ; Астрель. — ISBN 978-5-17-060737-2, 978-5-271-24444-5.
• Аксёнов В. «О, этот вьюноша летучий!». — ЭКСМО, 2012. — ISBN 978-5-699-60003-8.
• Аксенов В. «Одно сплошное Карузо». Составитель В. Есипов. — М., ЭКСМО, 2014. — ISBN 978-5-699-70066-0.
• Аксенов В. «Ловите голубиную почту. Письма». Составитель В. Есипов. — М., АСТ, 2015. — ISBN 978-5-98720-034-6
• Аксенов В. «Логово льва». Составитель В. Есипов. М., Астрель. — ISBN 978-5-17-060737-2, 978-5-271-24444-5
• Аксёнов В. «Таинственная страсть» (роман о шестидесятниках). Авторская версия. — М., ИП Бирюкова Оксана Анатольевна, 2015. — 738 с. — 25 000 экз. — ISBN 978-5-9907536-0-0.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).