Вінаробства ў Малдове
Вінная індустрыя Малдовы добра развіта. Плошча, занятая вінаграднікамі, складае каля 147 000 гектараў, з якіх 102 500 га выкарыстоўваюцца ў камерцыйных мэтах. Вялікая частка вінаў вырабляецца на экспарт. Шмат сем'яў маюць свае ўласныя рэцэпты і гатункі вінаграда, якія перадаюцца з пакалення ў пакаленне.
.jpg)
Гісторыя правіць
Адбіткі лісця роду «Vitis teutonica», выяўленыя недалёка ад вёскі Наслаўча ў паўночнай частцы Малдовы, пацвярджаюць, што вінаград з'явіўся тут прыблізна ад 6 да 25 мільёнаў гадоў назад. Памер вінаграднага насення, выяўленага паблізу паселішча Варвараўка і датаванага 2800 г. да н.э., пацвярджае, што ўжо ў гэты час тут культываваўся вінаград. Вінаградарства і вінаробства на тэрыторыі паміж рэкамі Днестр і Прут з'явіліся 4000—5000 гадоў назад, перажылі перыяды росквіту і заняпаду, аднак захаваліся пры ўсіх зменах грамадскіх і эканамічных фармацый. У канцы III ст. да н.э. сувязі паміж мясцовым насельніцтвам і грэкамі умацаваліся, а, пачынальна з 107 года, усталяваліся з рымлянамі. Гэтыя факты зрабілі значны ўплыў на інтэнсіўнае развіццё вінаградарства і вінаробства ў рэгіёне.
Вінаградарства пачало развівацца пасля фармавання малдаўскай феадальнай дзяржавы ў XIV стагоддзі і дасягнула свайго росквіту ў XV стагоддзі пры кіраванні гаспадара Стэфана III Вялікага, які арганізаваў увоз раслін высакаякасных гатункаў з розных краін і дасканаленне якасці віна. Віно было вядучыай стаццёй экспарту з Малдаўскага княства у эпоху Сярэднявечча, асабліва ў Польшчу і Расію. На працягу 300-летняга ярма Асманскай імперыі малдаўскае вінаградарства знаходзілася ў глыбокім заняпадзе, бо вінаробства было забаронена законам.
Пасля Бухарэсцкай мірнай дамовы 1812 года вінная індустрыя пачала зноў развівацца. Найважнейшымі гатункамі вінаў былі такія сталыя традыцыйнымі, як: Рара Негру (Rara Neagra), Плавай (Plavai), Габена (Galbena), Згіхарда (Zghiharda), Бэтута Негру (Batuta Neagra), Фецяска Алба (Fetească Alba), Фецяска Негра (Fetească Neagra), Кабася (Cabasia) шмат іншых мясцовых, апроч таго венгерскія, балгарскія, грэчаскія і турэцкія гатункі. У гэты перыяд вінаградарам апыналася дзяржаўная падтрымка, у выніку ў 1837 годзе плошча вінаграднікаў у Бесарабіі (тэрыторыя сучаснай Малдовы і часткі чарнаморскага ўзбярэжжа) перавысіла 14 000 гектараў, а вытворчасць віна — 12 мільёнаў літраў. У другой палове XIX стагоддзя пачалі інтэнсіўна культывавацца гатункі вінаграду з Францыі. Піно блан (Pinot Blanc), Піно нуар (Pinot Noir), Піно гры (Pinot Gris), Алігатэ (Aligote), Кабернэ Савіньён (Cabernet Sauvignon), Савіньён блан (Sauvignon Blanc), Гамэ (Gamay), Мушкат Белы (Muscat Blanc) і іншыя. У гэты перыяд пачалі вырабляцца такія віны, як Негру дэ Пуркар і Раманешты, якія зрабілі Бесарабію вядомым вытворцам вінаў. Пасля эпідэміі філаксеры (phylloxera) у канцы XIX стагоддзя аднаўленне вінаграднікаў пачалося толькі ў 1906 годзе з выкарыстаннем прышчэпнага расліннага матэрыялу. Да 1914 годзе Бесарабія стала найбуйнейшай зонай вінаградарства ў Расіі.
Абедзве сусветныя вайны нанеслі значную шкоду малдаўскім вінаграднікам і індустрыі вінаробства. Аднаўленне вінаробства Малдовы пачалося ў савецкі перыяд, у 1950-я гады. За 10 гадоў вінаграднай лазой была засаджана плошча больш за 150 000 га і да 1960 года агульная плошча вінаграднікаў дасягнула 220 000 га.
Сур'ёзную шкоду вінаградарству нанесла так званая антыалкагольная кампанія ў перыяд перабудовы. У выніку пад лозунгамі змагання з п'янствам былі не толькі скарочаныя вытворчасць вінаграду і вінаў, але і значна разбурана інфраструктура вінаградарства і вінаробства.
Да 2005 года вінаграднікі Малдавіі займаюць каля 147 тыс. гектараў зямлі ці 7,4% ад усіх сельгасугоддзяў Малдовы, складаючы 2,3% ад усіх плошчаў у свеце, адведзеных пад дадзеную культуру. Рэспубліка займала 7 месца ў свеце сярод краін вытворцаў віна па аб'ёме экспарту вінаробнай прадукцыі (4% ад сусветнага аб'ёму), апераджаючы Германію, Аргенціну і Партугалію і 12-е месца ў грашовым эквіваленце (1.4 % ад сусветнага аб'ёму экспарту).
Літаратура правіць
- Энциклопедия виноградарства, Кишинёв, Главная редакция Молдавской советской энциклопедии, 1986