Галактычная сістэма каардынат

Галактычная сістэма каардынат — гэта сістэма нябесных каардынат, якая мае кропку адліку наша Сонца, суадносныя з цэнтрам галактыкі Млечны Шлях. Плоскасць галактычнай сістэмы каардынат супадае з плоскасцю галактычнага дыска. Падобна геаграфічным, галактычныя каардынаты маюць шырату і даўгату.

Галактычная даўгата

Абазначэнні правіць

Шырата і даўгата ў галактычнай сістэме каардынат пазначаюцца лацінскімі літарамі b і l адпаведна. Галактычная шырата адлічваецца ад галактычнай плоскасці да аб'екта, выкарыстоўваючы Сонца ў якасці вяршыні, яна можа прымаць значэнні ад -90° да +90°. Галактычная даўгата адлічваецца ў плоскасці Галактыкі, ад восі, якая злучае Сонца і галактычны цэнтр у той жа бок, што і прамое ўзыходжанне ў другой экватарыяльнай сістэме каардынат, галактычная даўгата заўсёды заключана ў межах ад 0 да 360°. Паўночны полюс Галактыкі знаходзіцца ў сузор'і Валасы Веранікі.

Азначэнне правіць

 
Схематычная выява галактычных каардынат
 
Трэці галактычны трохвугольнік, галактычная і другая экватарыяльная сістэмы каардынат

Міжнародны Астранамічны Саюз вызначыў галактычную сістэму каардынат адносна экватарыяльнай сістэмы каардынат у 1958 годзе на X Генеральнай асамблеі ў Маскве [1]. Галактычны паўночны полюс быў вызначаны па прамым узыходжанні 12г 49хв (192°, 25) і скланенні 27,4 ° па эпосе B1950. Зыходзячы вузел галактычнага экватара на нябесным экватары, да 1958 служыў кропкай адліку галактычных даўгот, у новай сістэме мае даўгату 33°. Па цяперашняй эпосе J2000.0 паўночны полюс вызначаецца па каардынатах 12г 51хв 26,282с і 27° 07' 42,01".

Пераход ад другой экватарыяльнай правіць

Накрэслім плоскасць галактычнага экватара KCK 'і перпендыкулярную да яе лінію GSG', якая злучае паўночны галактычны полюс G, Сонца і паўднёвы галактычны полюс G '. Правядзем таксама нахіленую на δ'= 27°, 4 (для эпохі B1950) да лініі GSG' вось свету PSP 'і перпендыкулярную да восі свету плоскасць нябеснага экватара QCQ'. Пазначым α - прамое ўзыходжанне свяціла, δ - яго скланенне, R - само свяціла, b - яго галактычная шырату, l - галактычную даўгату свяціла, α' = 192 °, 25 (для эпохі B1950) - прамое ўзыходжанне паўночнага галактычнага полюса, l'= 90° + 33° = 123° (для эпохі B1950) - галактычная даўгата паўночнага полюса свету. Тады галактычная і другая экватарыяльная сістэма каардынат звяжуць сферычны трохвугольнік GPR, званы трэцім астранамічным трохвугольнікам. Формулы пераходу ад другой экватарыяльнай сістэмы каардынат да галактычнай сістэме каардынат маюць наступны выгляд:

 
 
 

Для эпохі J2000.0 і іншых эпох у гэтыя формулы трэба падставіць адпаведныя эпосе значэнні α', δ', l' [2]

Зноскі

  1. Blaauw, A., Gum, C. S., Pawsey, J. L., & Westerhout, G.. The new I. A. U. system of galactic coordinates (1958 revision) (англ.). Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, Vol. 121, p.123 (21 марта 1960). Архівавана з першакрыніцы 12 красавіка 2012. Праверана 1 лістапада 2010.
  2. Н.Александрович «Галактическая система координат» Архівавана 1 ліпеня 2010.