Германская Новагвінейская кампанія
Германская Новагвінейская кампанія (ням.: Deutsche Neuguinea-Kompagnie) — нямецкая каланіяльная кампанія, якая ў канцы XIX стагоддзя эксплуатавала паўночна-ўсходнюю частку Новай Гвінеі.
Гісторыя правіць
Кампанія была заснавана ў 1884 годзе ў Берліне па ініцыятыве банкіра Адольфа фон Ганземана і іншых прыхільнікаў набыцця Германскай імперыяй каланіяльных уладанняў у Новай Гвінеі. 17 мая 1885 года была выдадзена імператарская грамата, якая перадала Новагвінейскай кампаніі вярхоўныя правы над зямлёй Кайзера Вільгельма, размешчанай на паўночна-ўсходнім беразе Новай Гвінеі, і над Архіпелагам Бісмарка. 15 снежня 1886 года да іх далучыліся паўночна-заходнія Саламонавы астравы.
Нягледзячы на пратэсты з боку брытанскага Квінслэнда, які таксама прэтэндаваў на паўночны ўсход Новай Гвінеі, у красавіку 1886 года паміж дзвюма дзяржавамі быў падпісаны дагавор аб згодзе Брытаніі на перадачу Германіі паўночна-ўсходняй часткі вострава. Кампанія атрымала шэраг вярхоўных правоў унутры краіны, а таксама права на заняцце новагвінейскіх зямель, якія не знаходзіліся ў чыім-небудзь валоданні, і складаць дагаворы з тубыльцамі. Суд і адносіны да замежных дзяржаў урад утрымаў у сваім веданні.
Першая германская станцыя была закладзена ў Фіншхафене 5 лістапада 1885 года. Да 1891 года тут знаходзіўся цэнтр каланіяльнай адміністрацыі, затым ён пераведзены ў Фрыдрых-Вільгельм-Хафен. Гандаль з тубыльцамі не прыносіў сур'ёзных даходаў, а спробы прыцягнуць пасяленцаў не ўдаваліся.
Новагвінейская кампанія была вымушана абмежавацца вырошчваннем трапічных раслін, такіх як тытунь, бавоўна, рыс, маіс і г.д.
З 1894 года на тэрыторыі Новай Гвінеі сталі чаканіцца раўнацэнныя з імперскімі «новагвінейскія маркі»: на адным з бакоў сярэбраных, залатых і бронзавых манет чаканілася выява райскай птушкі.
Спасылкі правіць
- WorldStatesmen – Papua New Guinea (англ.)
- Новогвинейская компания // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.