Гоманаўская траекторыя

Гоманаўская траекторыя (арбіта Гомана - Ветчынкіна) - у нябеснай механіцы эліптычная арбіта, якая выкарыстоўваецца дзеля пераходу паміж дзвюма іншымі арбітамі, звычайна знаходзяцца ў адной плоскасці. У найбольш простым выпадку яна перасякае гэтыя дзве арбіты ў апацэнтре і перыцэнтре [1]. Арбітальны манеўр для пераходу ўключае ў сябе 2 імпульсы працы рухавіка на разгон - для ўваходу на гоманаўскую траекторыю і для зыходу з яе. Названая ў гонар нямецкага вучонага Вальтэра Гомана, які ў 1925 годзе апісаў яе ў сваёй кнізе [2]. На Гомана аказаў вялікі ўплыў пісьменнік-фантаст Курд Ласвіц сваёй кнігай 1897 года «Дзве планеты». Гэтую ж траекторыю распрацавалі незалежна савецкія навукоўцы Уладзімір Ветчынкін і Фрыдрых Цандэр.

Гомановская траекторыя пераходу (жоўты) з нізкай кругавой арбіты (зялёны) на больш высокую кругавую арбіту (чырвоны). Δv і Δv '- першае і другое ўключэння рухавіка на разгон.

Гоманаўская траекторыя тэарэтычна разлічваецца для двух імпульсных (умоўна імгненных) прырашчэнняў хуткасці. Аднак, паколькі падчас працы рухавіка (патрэбны для набору адпаведнага прырашчэння хуткасці) адрозніваецца ад нуля, то імпульс павінен быць як мага больш кароткім; адпаведна, патрабуецца ўжываць рухавікі з вялікай цягай. Калі ж касмічны апарат абсталяваны толькі рухавікамі малой цягі, то выкананне пераходу па гоманаўскай траекторыі запатрабуе некалькіх уключэнняў рухавіка, што рэзка знізіць энергетычную выгаду пераходу па такой траекторыі (патрэбнае прырашчэнне хуткасці складзе да 141% ад двухімпульснага манеўру).

Для гоманаўскай траекторыі кутняя далёкасць (вугал паміж прамянямі, праведзенымі з пункту O ў пачатковую і канчатковую кропкі траекторыі) роўная 180 градусаў. Калі яна менш за 180 градусаў, траекторыя называецца траекторыяй першага паўвітка, або тыпу 1, а калі больш - траекторыяй другога паўвітка, або тыпу 2.

Заўвагі правіць

  1. Л. В. Ксанфомалити. Ценный дар небесной механики. Вселенная и мы. Архівавана з першакрыніцы 24 жніўня 2012. Праверана 11 жніўня 2011.
  2. Walter Hohmann (1925). Die Erreichbarkeit der Himmelskörper. Verlag Oldenbourg in München. ISBN 3-486-23106-5.