Шверын
Шверын (ням.: Schwerin, лац.: Suerinum, Squirsina, Zuarina) — горад у Германіі, адміністрацыйны цэнтр федэральнай зямлі Мекленбург-Пярэдняя Памеранія. Размяшчаецца сярод сістэмы азёр, галоўным з якіх з'яўляецца Шверынскае возера. Насельніцтва складае 92 138 чалавек (31.12.2014) — гэта найменшы паводле колькасці насельніцтва горад сярод сталіц федэральных земляў Германіі і адзіны з іх, які не мае статус буйнога горада (т.б. насельніцтва складае менш за 100 000 чалавек).
Горад
Шверын
Schwerin
Шверын на карце Германіі   | ||||||||||||||||||||||||||||||
Гісторыя правіць
Упершыню горад згадваецца ў 1012 (або ў 1018 г.) у хроніцы біскупа Цітмара Мерзебургскага пад назвай Zuarina. Іншы летапісец — Гельмальд фон Бозаў — згадвае горад у 1160 пад назвамі Zuerin і Zwerin. З XV стагоддзя горад называўся Swerin, а з XVI стагоддзя афіцыйна стаў звацца Schwerin (Шверын). Сама назва горада паходзіць ад палабскага «zvěŕ» — звер.
Тэрыторыя сучаснага Шверыну была заселена даволі рана: прысутнасць чалавека была тут ужо паміж 1000 і 600 г. да н.э. У I стагоддзі тут існавала германскае паселішча. У пачатку VIII стагоддзя на гэтых землях пасяліліся славяне. У 965 тут ужо існаваў замак. У 1018 у ім ратаваўся ад люцічаў бодрыцкі князь Місціслаў, але вымушаны быў здацца. У 1160 бодрыцкі князь Ніклат спаліў замак, каб ён не дастаўся саксонскаму герцагу Генрыху Льву. Але Генрых адбудаваў замак і зрабіў яго сваім фарпостам на землях бодрычаў. Ужо ў 1167 Шверын становіцца цэнтрам графства і біскупства. У 1228 у Шверыне ўжо існаваў гарадскі савет. У 1270 пачалося будаўніцтва сабора.
У 1358 Шверын увайшоў у склад герцагства Мекленбург. Герцаг Альбрэхт II зрабіў горад сваёй сталіцай. У 1531, 1558 і 1651 моцныя пажары знішчылі істотную частку горада. Падчас Трыццацігадовай вайны Шверын пацярпеў у меншай за астатнюю частку герцагства Мекленбург ступені. У 1705 быў пабудаваны квартал Шэльфштат. У 1765 герцаг перанёс сваю рэзідэнцыю ў Людвігслюст.
У XIX стагоддзі горад страчвае свой сярэдневяковы выгляд. У 1837 Вялікі герцаг Паўль Фрыдрых зноў перанёс рэзідэнцыю ў Шверын і ў сувязі з гэтым вырашыў перабудаваць замак (што адбылося, аднак, ужо пасля яго смерці). У 1847 чыгунка злучыла Шверын з мястэчкам Гагенаў, якое знаходзілася на чыгунцы Берлін—Гамбург. У 1913 з Берліна ў Шверын быў перанесены авіязавод Fokker — менавіта на ім быў пабудаваны самалёт Манфрэда фон Рыхтгофена, аса часоў Першай Сусветнай вайны, больш вядомага як «чырвоны барон». У 1918 герцаг Фрыдрых-Франц IV ад стальцу, і Шверын стаў сталіцай Вольнай дзяржавы Мекленбург-Шверын.
У 1932 у Меклебургу-Шверыне перамаглі нацыянал-сацыялісты. У 1934 Шверын стаў сталіцай правінцыі (гау) Мекленбург. У час Другой Сусветнай вайны горад быў бамбаваны чатыры разы. 2 мая 1945 Шверын бяз бою быў заняты амерыканскімі войскамі, але паводле дагаворы паміж саюзнікамі, увайшоў у савецкую акупацыйную зону.
Пасля ўтварэння ГДР, Шверын становіцца ў 1952 г. адміністрацыйным цэнтрам акругі Шверын.
Насельніцтва правіць
Вядомыя асобы правіць
- Андрэй Аляксандравіч Еўдачэнка (нар. 1958) — беларускі дыпламат.
Зноскі правіць
- ↑ Шверин // Большая советская энциклопедия : в 66 т. (65 т. и 1 доп.) / гл. ред. О. Ю. Шмидт. — М. : Советская энциклопедия, 1926—1947.
- ↑ ВСЭ.
- ↑ ГЭС 1989.
- ↑ ССГН 2006.
Літаратура правіць
- Швери́н // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 554. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.
- Швери́н // Географические названия мира: Топонимический словарь: Ок. 5000 единиц (руск.) / Е. М. Поспелов; Отв. ред. P. A. Агеева. — 2-е изд., стереотип.. — М.: Русские словари: ООО «Издательство Астрель»: ООО «Издательство ACT», 2002. — С. 471. — 512 с. — ISBN 5-17-001389-2 (ООО «Издательство ACT»), ISBN 5-271-00446-5 (ООО «Издательство Астрель»), ISBN 5-93259-014-9 (Издательство «Русские словари»).
- Швери́н // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. (руск.)
- Швери́н // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шверын- Фатаграфіі горада на Mail.ru
