Грушанка круглалістая
Грушанка круглалістая[3][4] (Pýrola rotundifólia) — від шматгадовых кветкавых раслін роду Грушанка (Pyrola) сямейства Верасовыя (Ericaceae).
| Грушанка круглалістая | |||||||||||||||||||
 Агульны выгляд пладаноснай расліны | |||||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Назва правіць
Грушанка круглалістая, бятоніка лесавая[5], грушанка, ландышкі[6], бацвінка, ландыш белы, палявы перац[7], ябланька лесавая, румянка[5].
Арэал правіць
У прыродзе арэал віду ахоплівае ўсю тэрыторыю Еўропы, Каўказ, Заходнюю і Усходнюю Сібір, Цэнтральную Азію і арктычныя раёны Грэнландыі[8]. На Беларусі пашырана па ўсёй тэрыторыі[9].
Расце пераважна ў хваёвых лясах, іншы раз сярод хмызняку. Вырошчваецца як дэкаратыўная расліна[9].
 | ||||||||||
Батанічнае апісанне правіць
Расліна з доўгім галінастым карэнішчам, ад вузлоў якога адыходзяць прыдаткавыя карані. Лісце круглаватае або авальнае, цёмна-эплёнае, на доўгіх чаранках, у прыкаранёвай разеткі, не ападае 2—3 гады. Кветанос тупарабрысты, вышынёй 15—35 см, з 1—2 похвеннымі лускападобнымі лісцікамі. Цвіце ў маі — ліпені. Кветкі злёгку няправільныя, адхіленыя, шырокараскрытыя, дыяметрам да 2 см, белыя, з аранжавымі тычынкамі, духмяныя (нагадваюць пах ландыша), па 8—15 у доўгай гронцы. Плод — шарападобная пляскатая каробачка. У наземнай частцы расліны шмат дубільнікаў. Мачагонны і процізапаленчы сродак. З лекавай мэтай выкарыстоўваюць лісце (збіраюць у чэрвені-ліпені)[9].
 | ||||||||||
Кветкі.
| ||||||||||
Таксанамія правіць
Від Грушанка круглалістая ўваходзіць у род Грушанка (Pyrola) трыбы Pyroleae падсямейства Monotropoideae сямейства Верасовыя (Ericaceae) парадку Верасакветныя (Ericales).
| яшчэ 25 сямействаў (па Сістэме APG II) |
яшчэ 2 трыбы (па Сістэме APG II) |
яшчэ да 20 відаў | ||||||||||||||||||
| парадак Верасакветныя | падсямейства Monotropoideae | род Грушанка | ||||||||||||||||||
| аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя | сямейства Верасовыя | трыба Pyroleae | від Грушанка круглалістая | |||||||||||||||||
| яшчэ 44 парадкі кветкавых раслін (па Сістэме APG II) |
яшчэ 7 падсямействаў (па Сістэме APG II) |
яшчэ 3 рода | ||||||||||||||||||
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 107. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Назва Грушанка круглалістая згодна з Я. П. Шмярко, І. П. Мазан. Лекавыя расліны ў комплексным лячэнні. — Мн: Навука і тэхніка, 1989. — С. 388. — 399 с. — ISBN 5-343-00120-3.
- ↑ а б Анненков Н. Ботанический словарь, Спб, 1878.
- ↑ Антонов А. А. О врачебных растениях, дикорастущих в Витебской губернии и употребляемых населением ее в домашней народной медицине. — Витебск, 1888.
- ↑ Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. — Горы-Горкі, 1927.
- ↑ Паводле даных сайта GRIN (гл. картку расліны).
- ↑ а б в Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.
Літаратура правіць
- Сімановіч А. Г. Грушанка // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 136.
- Грушанка // Лесная энциклопедия: В 2-х т. / Гл. ред. Воробьёв Г. И.; Ред. кол.: Анушин Н. А., Атрохин В. Г., Виноградов В. Н. и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1985. — Т. 1. — С. 232. — 563 с. (руск.)
Спасылкі правіць
- Грушанка круглолистная — Pyrola rotundifolia: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
- Pyrola rotundifolia L. (англ.) // The Plant List