«Хітры ідальга Дон Кіхот Ламанчскі» (El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha) — раман іспанскага пісьменніка Мігеля дэ Сервантэса Сааведры (15471616) пра прыгоды аднайменнага героя. Імя Дон Кіхота стала назыўным для абазначэння высакародных, але не ўсім зразумелых імкненняў.

Хітры ідальга Дон Кіхот Ламанчскі
ісп.: Don Quijote de la Mancha
Выданне
Жанр раман
Аўтар Мігель дэ Сервантэс
Мова арыгінала іспанская
Дата першай публікацыі 1605 (I том), 1615 (II том)
Выдавецтва Francisco de Robles[d] і Juan de la Cuesta[d][1]
Персанажы Sancho Panza[d], Alonso Quijano[d], Rocinante[d], Dulcinea[d], Rucio[d], Pero Perez[d], Ginés de Pasamonte[d], Cardenio[d], Dorotea[d], Luscinda[d], Don Fernando[d], Ruy Pérez de Viedma[d], Zoraida[d], Juan Pérez de Viedma[d], Lothario[d], Anselmo[d], Camila[d], Maritornes[d], Marcela[d], Clavileño[d], Sansón Carrasco[d], Maese Nicolás[d], Clara de Viedma[d], Cide Hamete Benengeli[d] і Teresa Panza[d]
Лагатып Вікікрыніц Тэкст твора ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя правіць

Быў апублікаваны ў двух тамах. Першы выйшаў у 1605 г., а другі ў 1615 г. Раман перакладзены на ўсе еўрапейскія мовы, дагэтуль з’яўляецца адной з найпапулярнейшых кніг сусветнай літаратуры (раман займае другое месца пасля Бібліі паводле аб’ёму агульнасусветнага тыражу).

Змест правіць

Задуманы як пародыя на рыцарскія раманы, твор выйшаў за межы літаратурнай сатыры, стаў энцыклапедыяй іспанскага жыцця мяжы 16—17 ст. У ім намаляваны прыгоды Дон Кіхота — збяднелага двараніна, які прагнуў сцвердзіць на зямлі гуманістычныя ідэалы. Не здольны адрозніваць у жыцці сапраўднае ад выдуманага, ён выбіраў дзіўныя шляхі здзяйснення мэраў. У вобразе Санча Паясы, збраяносца Дон Кіхота, увасоблены народны розум, кемлівасць, гумар.

Інсцэнізацыі і экранізацыі правіць

Паводле рамана напісаны оперы Г. Пёрсела, Дж. А. Рысторы, Дж. Паізіела, Н. Пічыні, А. Сальеры, Ж. Маснэ, балеты Ж. Буамарцье, С. Меркадантэ, Л. Мінкуса. Пастаўлены кінафільмы (Расія, Данія, Францыя).

Беларускія пераклады правіць

 
Дон-Кіхот Ламанчскі. 1935
  • Дон-Кіхот Ламанчскі / твор Мігеля дэ-Сервантэса Сааведра ; [пераклад з рускай Ц. Зарэчнага]. — Менск [Мінск] : ДВБ, Юндзетсектар, 1935. — 506, [6] с., [25] л. іл. : іл. ; 22 см. — 15185 экз.
  • Хітры гідальга Дон Кіхот Ламанчскі / Перакл. М. Пазнякова. — Мн., 1999

Зноскі

Спасылкі правіць