Камета галоўнага пояса

Каметы галоўнага пояса — гэта аб'екты, якія верцяцца вакол Сонца ў вобласці галоўнага пояса астэроідаў, якія на пэўным участку сваёй арбіты праяўляюць каметную актыўнасць.

Фарміраванне правіць

 
На выяве аранжавым колерам паказаныя планеты і іх арбіты, а рознакаляровымі — розныя групы астэроідаў.

Не ясна, як целы накшталт камет змаглі трапіць у пояс астэроідаў, бо, згодна з прынятай схемай утварэння Сонечнай сістэмы, пад дзеяннем сонечнага выпраменьвання вада, газы і іншыя лятучыя рэчывы былі выцесненыя на перыферыю Сонечнай сістэмы, у выніку бліжэй да цэнтру засталіся толькі самыя цяжкія элементы, накшталт крэмнію і жалеза. У той жа час у знешняй часткі Сонечнай сістэмы ўтварыліся такія скопішчы камет як пояс Койпера і воблака Оарта, — там было досыць холадна, каб захаваць усе лятучыя рэчывы ў цвёрдым замарожаным стане. З тых часоў гэтыя кавалкі з сумесі замарожаных газаў і пылу час ад часу сыходзяць са сваіх арбіт і рухаюцца па моцна выцягнутым арбітах углыб Сонечнай сістэмы. Каметы, якія трапляюць унутр Сонечнай сістэмы, існуюць там на працягу ўсяго толькі 10000 гадоў, пасля чаго ўсе лятучыя рэчывы і газы выпараюцца з яе паверхні і яны становяцца выраджанымі каметамі, якія нічым не адрозніваюцца ад звычайных астэроідаў. Некаторыя з іх, праходзячы міма планет-гігантаў, змяняюць свае арбіты і становяцца кароткаперыядычнымі каметамі, але гэта не тлумачыць практычна кругавыя арбіты камет у поясе астэроідаў.

Мяркуецца, што, у адрозненне ад іншых камет, каметы галоўнага пояса з'яўляюцца проста ледзянымі астэроідамі, якія ўтварыліся ў поясе астэроідаў на ранніх этапах эвалюцыі Сонечнай сістэмы, паралельна з звычайнымі астэроідамі. Сярод знойдзеных камет выключэннем можа з'яўляцца аб'ект P/2008 R1 (Garradd)[1], арбіта якога на працягу апошніх 20 млн гадоў была схільная вызначаным ваганням. І як следства, гэты аб'ект не мог утварыцца у галоўным поясе, а трапіў туды з знешніх абласцей Сонечнай сістэмы.

Але як у поясе астэроідаў на працягу 4,6 млрд гадоў змаглі захавацца запасы вады і лятучых рэчываў, не зусім зразумела. Паводле адной з тэорый, лёд знаходзіцца глыбока пад паверхняй астэроіда, дзе цяпло Сонца не можа прывесці да яго выпарэння, у выніку ён можа захоўвацца там вельмі доўгі час. Аднак, пры сутыкненні з іншым астэроідам, выкрываюцца слаі з высокім утрыманнем лятучых рэчываў, якія пад дзеяннем сонечнага выпраменьвання пачынаюць актыўна выпарацца.

Прыкладам такога цела можа быць астэроід (7968) Эльст-Пісара, які знаходзіцца ў цэнтральнай частцы пояса астэроіда, дзе імавернасць падобных сутыкненняў даволі вялікая.

Каметная актыўнасць правіць

Каметы галоўнага пояса можна выявіць толькі пры праяве імі каметнай актыўнасці, якая выяўляецца ў з'яўленні ў іх каметнага пылавога або газавага хваста. Каметная актыўнасць выяўляецца толькі пры праходжанні каметы зблізку перыгелія і доўжыцца ад аднаго да некалькіх месяцаў, пры тым, што абарот вакол Сонца такі каметы доўжыцца каля 5-6 гадоў.

Састаў правіць

Раней ужо выказваліся гіпотэзы, паводле якіх вада на Зямлі магла з'явіцца на ранніх стадыях эвалюцыі планеты ў выніку бамбавання каметамі з знешніх абласцей Сонечнай сістэмы. Аднак, паводле апошніх даследаванняў, суадносіны простага аднаатамнага вадароду і яго ізатопа дэйтэрыя ў зямных акіянах занадта малыя для класічных камет. Цалкам магчыма, што менавіта каметы галоўнага пояса (ледзяныя астэроіды) паслужылі крыніцай вады на Зямлі[2].

Зноскі

Спасылкі правіць