Квантавая вадкасць

Ква́нтавая ва́дкасць — вадкасць, уласцівасці якой вызначаюцца квантавымі эфектамі (захоўваннем вадкага стану да абсалютнага нуля тэмпературы, звышцякучасцю і іншым).

З рэальных вадкасцей толькі ізатопы гелію (³Не і ⁴Не) маюць уласцівасці квантавых вадкасцей, якія адкрыты і даследаваны П. Л. Капіцай у 1938 для вадкага ⁴Не.

Пры нізкіх тэмпературах квантавую вадкасць можна разглядаць як сукупнасць неўзаемадзейных элементарных узбуджэнняў (квазічасціц) з пэўнай залежнасцю энергіі ад імпульсу.

У адпаведнасці з цэлым ці паўцэлым значэннем спіна адрозніваюць бозе-вадкасці (напрыклад, вадкі ⁴Не, атамы якога маюць спін, роўны 0) і фермі-вадкасці (вадкі ³Не, спін 1/2). Уласцівасці фермі-вадкасці маюць электроны праводнасці ў нармальных (незвышправодных) металах і ядзерная матэрыя ў нейтронных зорках (пульсарах).

Літаратура

• Квантавая вадкасць // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. С. 208.
• Квантовая жидкость — артыкул з Фізічнай энцыклапедыі в 5-ти томах. — М.: Советская энциклопедия. Главный редактор А. М. Прохоров. 1988.
• Квантовая жидкость // Т. 11. Италия — Кваркуш. — М. : Советская энциклопедия, 1973. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Ландау Л. Д., Лифшиц Е. М. Статистическая физика. 2-е изд. М., 1964.
• Абрикосов А. А., Халатников И. М. Теория ферми-жидкости // Успехи физических наук. 1958, т. 66, в. 2, с. 177.
• Физика низких температур / Пер. с англ. М., 1959.
• Пайнс Д., Нозьер Ф. Теория квантовых жидкостей / Пер. с англ. М., 1967.