Клінганская мова
| Клінганская мова | |
|---|---|
| |
| Саманазва: | tlhIngan Hol |
| Створаны: | Марк Окранд |
| Агульная колькасць носьбітаў: | «каля тузіна»[1] вольна валодаючых (1996) |
| Моўныя коды | |
| ISO 639-1: | — |
| ISO 639-2: | — |
| ISO/DIS 639-3: | — |
| Штучныя мовы | |
Клі́нганская мова — штучная мова, распрацаваная лінгвістам Маркам Окрандам паводле заказу Paramount Studios для адной з іншапланетных рас у выдуманым сусвеце культавага серыяла «Зорны шлях». У адрозненне ад шматлікіх моў, створаных для кінематографа, клінганская мова мае дэталёва распрацаваную граматыку, сінтаксіс і слоўнік, а таксама рэгулюючую арганізацыю — Інстытут клінганскай мовы, які публікуе пераклады класічных літаратурных твораў на клінганскую мову, і навуковы часопіс, які развівае мову.
Узнікненне правіць
Першыя гукі і фразы для персанажаў-клінганаў прыдумаў Джэймс Духан («Скоці») яшчэ ў першым фільме сусвета Зорны шлях (1979). Праз некалькі гадоў Харв Бенэт, прадзюсар фільма Зорны шлях 3: У пошуках Спока (1984), прапанаваў Марку Окранду распрацаваць мову, на якой будуць размаўляць антаганісты фільма[2].
Падчас стварэння мовы Марк Окранд свабодна аб’яднаў гукі і фразы, створаныя Джэймсам, з элементамі знаёмых яму з часоў навучання ва ўніверсітэце моў індзейцаў Паўночнай Амерыкі і санскрыта. Знойдзена значная колькасць супадзенняў клінганскай мовы з мовай амерыканскіх індзейцаў мутсун (мова уційскай групы), апошні носьбіт якой памёр у 1930 годзе[3]. У фанетыцы мовы выкарыстоўваецца шэраг цяжкіх для носьбітаў індаеўрапейскіх моў гукаў, у тым ліку гартанная змычка і іншыя гукі, экспартаваныя з моў амерыканскіх індзейцаў для стварэння падкрэслена «чужога» гучання.
Пісьменства правіць
Для серыяла і пасля яго было распрацавана некалькі сістэм клінганскага пісьменства на аснове дызайну іншых артэфактаў клінганаў і рыс тыбецкага пісьменства, выбранага з-за існавання ў ім вострых вуглоў. Усе яны былі літарнымі, і звычайна ў іх паслядоўна замяняліся літары англійскага варыянта лацінскага алфавіта (уключаючы дыграфы для th і г. д.). Але карыстальнікі мовы зараз выкарыстоўваюць пераважна англійскі варыянт лацінскага алфавіта.
Існаванне правіць
- З 1992 года[4] існуе Інстытут Клінгана, створаны для падтрымкі мовы, які выдаў некалькі падручнікаў па ёй. Ёсць таксама часопіс на клінганскай мове, які выходзіў раз у квартал у 1992–2004 гадах.
- У 2004 годзе была створана Вікіпедыя на клінганскай мове[5], але потым яна была перанесена на klingon.wikia.com.
Нашчадкі правіць
На аснове клінганскай мовы была распрацавана эзатэрычная мова праграмавання Var'aq.
Зноскі
- ↑ 4.08:Dejpu'bogh Hov rur qablli! (недаступная спасылка)
- ↑ Mark Okrand on Klingon
- ↑ Grune, Dick. Is Klingon an Ohlonean Language? — A Comparison of Mutsun and Klingon
- ↑ About the Klingon Language Institute // Klingon Language Institute official web site.
- ↑ m:History of the Klingon Wikipedia