Кракелюр (фр. craquelure) — расколіна пласта фарбы або лаку ў творы жывапісу.

Сетка кракелюра на фарбавым пласце — Джаконда

Кракелюры бываюць скразнымі, гэта значыць, праходзяць праз усе пласты фарбы, або могуць узнікнуць толькі ў адным з пластоў; могуць пакрываць усю плоскасць карціны або знаходзіцца толькі ў асобных месцах. Памеры іх могуць вагацца ад амаль непрыкметных, найтонкіх, так званых «валасяных», да вельмі вялікіх.

Расколіны, г.зв. парушэнні цэласнасці пласта фарбы, лаку або грунта, маюць розны характар ​​і малюнак, і наўпрост залежаць ад прычын узнікнення. Часцей за ўсё такімі прычынамі з'яўляюцца парушэнні тэхналогіі падрыхтоўчага і, уласна, жывапіснага працэсаў: выбар і падрыхтоўка асновы, падрыхтоўка грунта і фарбаў, няправільнае нанясенне маляўнічых пластоў (напрыклад, калі ў алейным жывапісе наносіцца новы пласт на непрасохлы ўнутры пласт).

Акрамя таго, прычынай ўзнікнення кракелюраў бывае і недастаткова прафесійна выкананая рэстаўрацыя твора.

З'яўленне расколін на творах жывапісу не з'яўляецца непазбежным і абавязковым.

У іканапісе, дзе, у асноўным, выкарыстоўваецца тэмпера, добрая падрыхтоўка ляўкаса, адносна малая таўшчыня пласта фарбы і асаблівасці прасыхання эмульсійнага злучальніка (жаўток курынага яйка) часткова засцерагаюць пласта фарбы ад парэпання.

Літаратура правіць

  • Кракелюр // БЭ ў 18 тамах. Т.8, Мн., 1999, С.445-446

Спасылкі правіць