Крымская аперацыя (1918)

Крымская аперацыя 1918 года — аперацыя Крымскай групы войскаў арміі Украінскай Народнай Рэспублікі (УНР) пад камандаваннем П. Ф. Балбачана ў красавіку 1918 года — паход у Крым з мэтай звяржэння Савецкай улады, устанаўлення кантролю над паўвостравам і захопу Чарнаморскага флоту. Аперацыя праводзілася перад ужо ўзгодненым па Брэсцкаму міру ўваходжаннем нямецкіх войскаў у паўночныя часткі Таўрычаскай губерні.

Крымская аперацыя 1918 года
Асноўны канфлікт: Першая сусветная вайна Савецка-украінская вайна
Дата	13 — 25 красавіка 1918
Месца	Крымскі паўвостраў
Вынік	Звяржэнне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Таўрыды Узяцце пад кантроль Чарнаморскага флота Аднаўленне Меджліса і Дырэкторыі КНР)
Праціўнікі
Украінская Народная Рэспубліка Крымская Народная Рэспубліка Германская імперыя Аўстра-Венгрыя РСФСР Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Таўрыды
Камандуючыя
П. Ф. Балбачан Роберт фон Кош А. І. Слуцкі

Нягледзячы на частковы поспех аперацыі (разгром Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Таўрыды), яе асноўныя мэты не былі дасягнуты з-за канфлікту з камандаваннем германскіх акупацыйных войскаў, уведзеных на тэрыторыю Украіны па дамове з Украінскай цэнтральнай радай: частка караблёў Чарнаморскага флоту знаходзілася пад украінскімі сцягамі толькі суткі, пасля чаго флот быў часткова захоплены немцамі, часткова затоплены, часткова заведзены камандамі ў Новарасійск, дзе пазней таксама быў затоплены. Узняццем украінскіх сцягоў на караблях расійскага Чарнаморскага флоту яго камандаванне спрабавала выратаваць флот ад перадачы немцам, хоць з самага пачатку было ясна, што гэта не дапаможа: і Цэнтральная рада, і гетман Скарападскі, які яе разагнаў, цалкам залежалі ад германскіх акупацыйных войскаў.

У далейшым, да лістапада 1918 года, калі было падпісана пагадненне паміж гетманам Скарападскім і галоўнакамандуючым Узброенымі сіламі Поўдня Расіі генералам Дзянікіным, Украінская дзяржава ажыццяўляла сухапутную блакаду Крыма, уключаючы забарону на паштовае паведамленне.

Літаратура

• Громенко С. В. Г 87 Забута перемога. Кримська операція Петра Болбочана 1918 року / С. В. Громенко. — К.: К.І.С., 2018. — 266 с., іл. ISBN 978-617-684-204-0
• В.Сідак, Т.Осташко, Т.Вронська. Полковник Петро Болбочан: трагедія українського державника: Наукове видання. — К.: Темпора, 2004. — 416 с.: іл. ISBN 966-8201-04-3
• Дорошенко Д. Історія України 1917—1923 рр. В 2-х т. — К.: Темпора, 2002 ISBN 966-95991-5-6
• Гриневич В., Гриневич Л., Якимович Б. Історія українського війська (1917—1995). Упорядник Я. Дашкевич — Львів: Світ, 1996—840 с.
• Журнал «Военная история»: Строительство украинского военно-морского флота в эпоху УНР