Леанід Іванавіч Сядоў

Сядо́ў Леанід Іванавіч (руск.: Леонид Иванович Седов; 14 лістапада 1907 — 5 верасня 1999) — вучоны ў галіне механікі і прыкладной матэматыкі, доктар фізіка-матэматычных навук (1938), прафесар (1938), акадэмік Акадэміі навук СССР (1953, член-карэспандэнт з 1946), Герой Сацыялістычнай Працы (1967).

Леанід Іванавіч Сядоў
руск.: Леонид Иванович Седов
Дата нараджэння	1 (14) лістапада 1907
Месца нараджэння	Растоў-на-Доне, Расійская імперыя
Дата смерці	5 верасня 1999(1999-09-05)[…] (91 год)
Месца смерці	Масква, Расія
Месца пахавання	Траякураўскія могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР  Расія
Род дзейнасці	фізік, выкладчык універсітэта, вынаходнік
Навуковая сфера	фізіка, механіка, матэматыка, аналіз размернасцей і fluid dynamics[d]
Месца працы	Ваенны інстытут (інжынерных войскаў) Агульнавайскавой акадэміі Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі[d] Цэнтральны аэрагідрадынамічны інстытут[d] МДУ Маскоўскі фізіка-тэхнічны інстытут Даследчы цэнтр імя М. У. Келдыша[d] Baranov Central Institute of Aviation Motor Development[d] Матэматычны інстытут імя У. А. Сцяклова РАН[d]
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук (1937) і кандыдат тэхнічных навук (1936)
Навуковае званне	спіс правадзейных членаў АН СССР[d] акадэмік РАН[d] акадэмік АН СССР[d]
Альма-матар	МДУ Растоўскі дзяржаўны ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	Aleksandr Nekrasov[d], Сяргей Аляксеевіч Чаплыгін і Міхаіл Аляксеевіч Лаўрэнцьеў[d]
Вядомыя вучні	Gorimir Chyorny[d], Andrew Kulikovskiy[d], Samvel Grigoryan[d] і Q60533361?
Член у	Расійская акадэмія навук Акадэмія навук СССР Французская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Леапальдзіна Сербская акадэмія навук і мастацтваў
Прэміі	Прэмія імя А. М. Ляпунова[d]
Узнагароды	медалі ВДНГ Залаты медаль імя Ю. А. Гагарына[d] (1984) Allan D. Emil Memorial Award[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў горадзе Растоў-на-Доне ў сям’і інжынера. У 1924 годзе паступіў на педагагічны факультэт Паўноча-Каўказскага ўніверсітэта, дзе таксама працаваў лабарантам. У 1926 годзе Л. І. Сядоў пераехаў у Маскву, дзе паступіў на механіка-матэматычны факультэт Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта, які скончыў у 1930 (1931) годзе. Адначасова ў 1927—1930 гадах працаваў лабарантам, затым выкладчыкам фізікі на рабфаку ўніверсітэта. У 1930—1947 гадах Л. І. Сядоў — старшы інжынер, намеснік начальніка гідрадынамічнай лабараторыі Цэнтральнага аэрагідрадынамічнага інстытута імя М. Я. Жукоўскага. У 1930—1935 гадах асістэнт, дацэнт, прафесар, загадчык кафедры тэарэтычнай механікі Маскоўскага авіяцыйнага інстытута імя Серго Арджанікідзэ. З 1937 года выкладаў у МДУ — з 1937 года прафесар, загадчык аддзялення механікі механіка-матэматычнага факультэта ў 1937—1999 гадах, загадчык кафедры гідрамеханікі ў 1951—1999 гадах. У 1945—1987 гадах Л. І. Сядоў працаваў у Матэматычным інстытуце АН СССР — старшы навуковы супрацоўнік у 1945—1953 гадах, загадчык аддзела механікі ў 1953—1987 гадах. У 1947—1949 гадах начальнік аддзела, намеснік начальніка па навуковай рабоце НДІ-1 (сучасны Маскоўскі інстытут цеплатэхнікі). У 1947—1955 гадах Л. І. Сядоў намеснік начальніка па навуковай рабоце Цэнтральнага інстытута авіяцыйнага маторабудавання імя П. І. Баранава.

Навуковая дзейнасць

Аўтар больш за 200 навуковых прац па гідрааэрадынаміцы, механіцы суцэльных асяроддзяў, тэорыі выбуху, фізічнаму мадэляванню, астрафізіцы, тэорыі поля і тэорыі адноснасці. Сфармуляваў агульную пастаноўку задач аб удары абсалютна цвёрдых і дэфармаваных цел аб ваду. Распрацаваў метады пастаноўкі і вырашэння задач механікі, матэматычную тэорыю глісірвання з улікам важкасці вадкасці, рацыянальную тэорыю палёту ракеты з улікам знешняга супраціўлення і характэрных асаблівасцей звышгукавых струменяў ваыцякаючых газаў. Атрымаў арыгінальныя вынікі ў агульнай тэорыі будовы стацыянарных і пераменных зорак, цэфеід, выбухаў новых і звышновых зорак. Даў дакладнае рашэнне задаачы аб магутным выбуху.

Сярод апубликаванага:

• Эффективные решения некоторых задач для гармонических функций // ДАН СССР, 1937, т. 16, № 1 (разам з М. В. Келдышем);
• О некоторых неустановившихся движениях сжимаемой жидкости // ПММ, 1945, т. 9, вып. 4;
• Движение воздуха при сильном взрыве // ДАН СССР, 1946, т. 52, № 1;
• Методы подобия и размерности в механике. — 7-е издание. — М.: Наука, 1972. — 440 с.: ил.; 22 см;
• Мысли об учёных и науке прошлого и настоящего. — М.: Наука, 1973. — 119 с.: портр.; 20 см;
• Размышления и науке и об ученых. — Москва : Наука, 1980. — 440 с.: ил.; 21 см.0;
• Основы макроскопических теорий гравитации и электромагнетизма (1989, у сааўтарстве);
• Механика сплошной среды (учебник в 2-х томах). — 6-е изд. — СПб.: Лань, 2004. — 528 с. + 560 с.

Памяць

У 2002 годзе Расійскі нацыянальны камітэт па тэарэтычнай і прыкладной механіцы РАН і Знешнеэканамічнае закрытае акцыянернае таварыства «Интерпрофавиа» заснавалі прэмію імя акадэміка Л. І. Сядова, якая прысуджаецца штогод за выдатныя дасягненні ў галіне механікі вадкасці і газу і агульных асноў механікі суцэльны асяроддзя.

Да 95-годдзя з дня нараджэння вучонага ў НДІ механікі МДУ адкрыты мемарыяльны кабінет-музей, у якім прадстаўлены арыгіналы рукапісаў, кнігі з асабістай бібліятэкі, фатаграфіі Л. І. Сядова.

Літаратура

• Касцюковіч М. М. Сядо́ў Леанід Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 336. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Седо́в Леонид Иванович / Коробейников В. П., Куликовский А. Г. // Т. 23. Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 168. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)

Спасылкі

• Седов Леонид Иванович // Летопись Московского университета (руск.)
• Профіль Леаніда Іванавіча Сядова на афіцыйным сайце РАН
• Седов Леонид Иванович // Архивы РАН (руск.)
• Седов Леонид Иванович (руск.) // Сайт Матэматычнага інстытута імя У. А. Сцяклова РАН
• Седов Леонид Иванович (руск.) // Музей гісторыі МФТІ
• Седов Леонид Иванович Донская государственная публичная библиотека (руск.)