Вікіпедыя

Мэй Ланьфан

Мэй Ланьфан (кіт. трад. 梅蘭芳, спр. 梅兰芳, піньінь Méi Lánfāng; 22 кастрычніка 1894, Пекін, Імперыя Цын — 8 жніўня 1961, Пекін, КНР) — кітайскі акцёр, выканаўца роляў жаночага амплуа «дань  (руск.) (бел.» у пекінскай оперы  (руск.) (бел.[4].

Мэй Ланьфан
кіт.: 梅蘭芳
Дата нараджэння 22 кастрычніка 1894(1894-10-22)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 8 жніўня 1961(1961-08-08)[1][2] (66 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Дзеці Mei Baochen[d], Mei Shaowu[d], Mei Baoyue[d] і Mei Baojiu[d]
Прафесія палітык, акцёр, тэатральны акцёр, спявак, Chinese opera actor, Kunqu actor, Peking opera actor
IMDb ID 1481621
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Разам з Шан Сяаюнем  (руск.) (бел., Чэн Яньцю  (руск.) (бел. і Сюнь Хуэйшэнам  (руск.) (бел. Мэй Ланьфан вядомы як адзін з Чатырох вялікіх дань залатой эры пекінскай оперы  (руск.) (бел.[4].

Мэй Ланьфан — гэта сцэнічны псеўданім. Сапраўднае імя — Мэй Лань (кіт. трад. 梅瀾, спр. 梅澜, піньінь Méi Lán). Другое імя — Ваньхуа (кіт. трад. 畹華, спр. 畹华, піньінь Wǎnhuá).

Біяграфія правіць

 
Мэй Ланьфан і Чэн Яньцю  (руск.) (бел.

Нарадзіўся 22 кастрычніка 1894 года ў Пекіне ў сям’і выхадцаў з вобласці Тайчжоу правінцыя Цзянсу. Некалькі пакаленняў продкаў Мэй Ланьфана гулялі ў пастаноўках пекінскай  (руск.) (бел.[4] і кунскай  (руск.) (бел. опер  (руск.) (бел.[5]. Сярод іх быў і яго дзядуля па бацькавай лініі Мэй Цяалін, які праславіўся выкананнем жаночых роляў дань[6] і быў адным з трынаццаці вялікіх акцёраў позняй Цын  (руск.) (бел.. Мэй Цяалін часта выступаў у імператарскім палацы. Дзядуля па матчынай лініі, Ян Луншоу, выконваў ролі ушэн (амплуа шэн  (руск.) (бел.-ваеннага)[7].

Рана страціўшы бацькоў (бацька, Мэй Чжуфэнь, памёр 26 гадоў ад роду[7]), застаўся пад апекай дзядзькі Мэй Юйцяня і з 8 гадоў пачаў праяўляць цікавасць да акцёрскай кар’еры[6]. Першы настаўнік спачатку палічыў, што ў хлопчыка няма акцёрскіх перспектыў, паколькі, на яго погляд, у таго апынуліся невыразныя вочы. Шматмесячныя трэніроўкі дапамаглі Мэй Ланьфану пераадолець гэтую праблему. Каб стаць акцёрам пекінскай оперы, неабходна было займацца з раніцы да вечара, вывучаць песеннае мастацтва, кун-фу і акрабатыку пад строгім кіраўніцтвам настаўнікаў (у школе пекінскай оперы практыкавалася лупцоўка вучняў, не выключаны былі і смяротныя зыходы)[8].

У дзесяць гадоў дэбютаваў у спектаклі «Шлюбная пара багіні і земляроба». У 14 гадоў далучыўся да тэатральнай трупы Сіляньчэн (пазней пераназванай у Фуляньчэн)[4].

У 1910 годзе ажаніўся з Ван Мінхуа: яму было 16, ёй — 18. Ад гэтага шлюбу нарадзіліся сын і дачка, якія пасля памерлі ў дзіцячым узросце. Ван Мінхуа зрабіла аперацыю па стэрылізацыі і не магла больш мець дзяцей. Яна таксама памерла маладой[9] (у 1929 годзе ад туберкулёзу[10]).

Дзякуючы выдатнаму валоданню асноўнымі кампанентамі кітайскай оперы — спевам, танцам і выканальніцкім майстэрствам[8] — у 1911 годзе быў названы трэцім сярод лепшых акцёраў у Пекіне[4].

Дзевятнаццаці гадоў, у 1913 годзе, са спектаклем «Куртызанка Юй Танчунь» адправіўся ў Шанхай, дзе дамогся вялікага поспеху[4]. Яго сталі называць лепшым выканаўцам жаночых роляў пекінскай оперы ў свеце, нават сталі выпускаць цыгарэты, названыя яго імем[8]. У ходзе была прымаўка: «Калі хочаш ажаніцца, жонка павінна быць падобная на Мэй Ланьфана; калі хочаш завесці сына, ён павінен быць падобны на Чжоу Сіньфана  (руск.) (бел.»[4]. Такая ўвага бянтэжыла акцёра[7].

У 1914 годзе былі новыя гастролі  (руск.) (бел. ў Шанхаі[7], а ў 1918 годзе Мэй Ланьфан на нейкі час пераехаў жыць у гэты горад[4]. Тут ён паспрабаваў пісаць оперы на актуальныя тэмы: карупцыя, умяшанне імперыялістычных дзяржаў у жыццё Кітая, месца жанчыны ў грамадстве. Нягледзячы на тое, што публіка ўдзячна сустрэла новыя тэмы ў традыцыйным выглядзе мастацтва, сам Мэй Ланьфан прыйшоў да высновы, што гэта недарэчнае спалучэнне, і вярнуўся да класічных сюжэтаў[8].

 
Мэй Ланьфан у Японіі (1919 год)

У 1919 годзе прайшлі замежныя гастролі ў Японіі. Тут ён выступаў у Імператарскім тэатры  (яп.) (бел. ў Токіа[7]. Праз пяць гадоў, у 1924 годзе, зноў паехаў у Японію, каб удзельнічаць у дабрачынным канцэрце ў падтрымку пацярпелых ад аднаго з самых разбуральных у гісторыі краіны землетрасенняў[6].

Застаючыся ў шлюбе з Ван Мінхуа, у 1921 годзе ўступіў у другой шлюб  (руск.) (бел. з Фу Чжыфан, ад якога нарадзілася дзевяць дзяцей[9].

 
Ці Жушань і Мэй Ланьфан

У 1922 годзе заснаваў уласную тэатральную трупу Чэнхуа. Пачаў уключаць у пастаноўкі новыя прыёмы гульні: дань-дзева, дань-какетка, дань-ваяўніца. Таксама пачаў эксперыментаваць з дэкарацыямі, грымам, галаўнымі ўборамі і касцюмам[4]. Для напісання новых п’ес часцяком прыцягваў адразу па некалькі кампазітараў і драматургаў, якія падзялялі погляды Мэй Ланьфана на рэфармаванне тэатра. Найбольш бачным з іх быў Ці Жушань  (кіт.) (бел.[7].

 
Мэн Сяадун  (руск.) (бел. і Мэй Ланьфан (1927)

У 1925 годзе пазнаёміўся з актрысай пекінскай оперы, выканаўцай роляў амплуа лаашэн («стары»), Мэн Сяадун  (руск.) (бел.. Будучы ўжо двойчы жанаты, у 1927 годзе ўступіў у шлюб і з ёй, але ў 1933 годзе яны развяліся[10].

У 1927 пекінская газета "Шуньцянь Шыбаа  (кіт.) (бел."правяла конкурс сярод акцёраў пекінскай оперы, і па яго выніках Мэй Ланьфан, Шан Сяаюнь  (руск.) (бел., Чэн Яньцю  (руск.) (бел. і Сюнь Хуэйшэн  (руск.) (бел. былі названыя Чатыры вялікія дань  (руск.) (бел. — гэты тытул у далейшым за імі замацаваўся[4].

Папулярнасць Мэй Ланьфана на радзіме настолькі ўзрасла, што падчас яго гастроляў у Шанхаі ў 1928 годзе мясцовая газета «Шэньбаа  (руск.) (бел.» нават вяла асобную калонку «Навін Мэй»[7].

У 1930 годзе адправіўся ў гастрольны тур па ЗША, падчас якога выступаў у Сіэтле, Чыкага, Вашынгтоне, Нью-Йорку, Сан-Францыска, Лос-Анджэлесе, Ганалулу і Сан-Дыега. Амерыканская публіка цёпла сустрэла творчасць Мэй Ланьфана. Памонскі каледж у Клермонце і Універсітэт Паўднёвай Каліфорніі прысвоілі яму ганаровую доктарскую ступень[6][4].

Адгукнуўшыся на «інцыдэнт 18 верасня», паставіў у Шанхаі патрыятычныя спектаклі «Барацьба з Цзінем», «Прыкрасць пра жыццё і смерць» і іншыя[4].

У 1935 годзе наведаў з гастролямі СССР. Падчас візіту сустракаўся з савецкімі тэатральнымі дзеячамі, у тым лику са Станіслаўскім, Неміровічам-Данчанкам, Меерхольдам і Эйзенштэйнам. Брэхт, які знаходзіўся ў гэты час у Савецкім Саюзе таксама наведаў выступ Мэй Ланьфана, уражанні ад якога пасля знайшлі сваё адлюстраванне ў яго творчасці[11]. Выступ у Ленінградзе наведаў Сталін. Мейерхольд аб гэтых гастролях напісаў захоплены артыкул, а Эйзенштэйн на іх аснове стварыў фільм[8].

У 1938 годзе пераехаў у Ганконг. З-за распачатай японскай акупацыі пакінуў сцэну, каб не выступаць для японскіх салдат. У якасці акта пасіўнага супраціву адгадаваў вусы, што не магло спалучацца з ролямі дань. У выніку яго банкаўскія рахункі апынуліся заблакаваныя, і, каб забяспечыць сям’ю, Мэй Ланьфан стаў маляваць карціны на продаж. З-за фінансавых цяжкасцяў у 1941 годзе пераехаў у Шанхай. На сцэну вярнуўся толькі пасля заканчэння Другой сусветнай вайны у 1945 годзе, і больш не пакідаў яе да самай смерці[6].

 
Маа Цзэдун, Клімент Варашылаў і Мэй Ланьфан (Пекін, 1957)

У 1950 годзе зноў пасяліўся ў Пекіне[4].

Пасля ўтварэння КНР яшчэ тройчы гастраляваў у Савецкім Саюзе: у 1952, 1957 і 1960 гадах. У 1956 годзе ў трэці раз наведаў Японію. Замежныя паездкі Мэй Ланьфана адкрылі пекінскую оперу свету і папулярызавалі традыцыйнае кітайскае мастацтва ў іншых краінах[12].

Удзельнічаў у рэфармаванні тэатра, якое праходзіла па ініцыятыве новых уладаў; складаўся ў шматлікіх камітэтах, прымаў удзел у канферэнцыях[13].

У 1953 годзе абраны намеснікам старшыні Асацыяцыі кітайскіх драматургаў  (кіт.) (бел.[9].

У 1955 годзе заснаваў Кітайскі тэатр пекінскай оперы  (руск.) (бел. і стаў яго першым дырэктарам[14][12].

У 1959 годзе ўступіў у КПК[9].

Акрамя тэатральнай дзейнасці, прыняў удзел у стварэнні некалькіх фільмаў, запісаў шэраг грампласцінак[13]. Так, у 1960 годзе быў зняты мастацкі фільм з удзелам Мэй Ланьфана па оперы «Півоневая альтанка  (кіт.) (бел.»[9].

Памёр у Пекіне 8 жніўня 1961 года[9].

Творчасць правіць

Мэй Ланьфан за сваё жыццё сыграў больш чым у 400 пастаноўках, больш за 100 з якіх ставіліся пастаянна. Найбольш знакамітыя «Ап’янёная фрэйліна  (кіт.) (бел.», «Развітанне ўсемагутнага Ба-вана з каханай  (кіт.) (бел.», «Му Гуін прымае камандаванне  (кіт.) (бел.», «Меч сусвету  (кіт.) (бел.»[4], «Зламаны мост» (кіт.: 疊斷橋) і «Даюй хавае кветкі» (кіт.: 黛玉葬花)[15].

Наватарскія распрацоўкі Мэй Ланьфана ў грыме, касцюмах, жэстах узбагацілі амплуа дань[8]. Акампануючы  (руск.) (бел. на традыцыйных кітайскіх музычных інструментах эрху  (руск.) (бел. і цзінху  (руск.) (бел., Мэй Ланьфан разам з Сюй Ланьюанем і Ван Шаацыном распрацавалі новы напеў дань[4].

Спалучэнне акцёрскага майстэрства і спеваў Мэй Ланьфана заклалі аснову для фарміравання новай школы пекінскай оперы — «Мэй»; адным з актыўных паслядоўнікаў гэтай школы стаў сын акцёра — Мэй Баацзю  (руск.) (бел., які пасля смерці бацькі працягнуў яго справу[16].

Памяць аб Мэй Ланьфане правіць

 
Бюст Мэй Ланьфана ў яго доме-музеі ў Пекіне

Сачыненні правіць

  • Мэй Лань-фан. Сорок лет на сцене: Записки Цзы-Чуаня. Пер. с кит. М. Искусство. 1963 г. 499 с., илл.

Зноскі

  1. ↑ а б Internet Movie Database — 1990. Праверана 14 жніўня 2015.
  2. ↑ Mei Lanfang // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
  4. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о Сюй Чэнбэй. Пекинская опера = 中国京剧俄 / пер. Сан Хуа, Хэ Жу. — Межконтинентальное издательство Китая, 2003. — С. 88—92. — (Духовная культура Китая). — ISBN 9787508503387.
  5. ↑ Faye Chunfang Fei. Chinese Theories of Theater and Performance from Confucius to the Present. — Ann Arbor: University of Michigan Press, 2002. — P. 143. — 213 p. — ISBN 9780472089239.
  6. ↑ а б в г д Joyce Cheng. Мэй Ланьфан: легенда Пекинской оперы(недаступная спасылка). gbtimes (25 жніўня 2013). Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2016. Праверана 1 мая 2016.
  7. ↑ а б в г д е ё Min Tian. Mei Lanfang and the Twentieth-Century International Stage: Chinese Theatre Placed and Displaced. — Springer, 2012. — 308 p. — ISBN 9781137010438.
  8. ↑ а б в г д е Великий Мэй Ланьфан. Сіньхуа, Міжнароднае радыё Кітая (29 жніўня 2005). Архівавана з першакрыніцы 1 ліпеня 2016. Праверана 1 мая 2016.
  9. ↑ а б в г д е 梅兰芳 — артыкул з Байдупедыі (кіт.)
  10. ↑ а б 孙红侠. 梅兰芳三段情 (кіт.)(недаступная спасылка). 环球人物. 人民日报 (1 снежня 2008). Архівавана з першакрыніцы 23 чэрвеня 2016. Праверана 22 мая 2016.
  11. ↑ Анна Петрович. Актеры Хубэйского театра познакомили зрителей с драгоценной жемчужиной китайского искусства. Musecube. Территория творческой свободы (4 сакавіка 2014). Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2016. Праверана 1 мая 2016.
  12. ↑ а б Ху Яньли Китайская опера как нематериальное культурное наследие Китая // Общество: философия, история, культура : часопіс. — Краснодар: Издательский дом «Хорс», 2015. — № 4. — С. 25—29. — ISSN 2221-2787. Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2016.
  13. ↑ а б Colin Mackerras. Mei Lanfang (англ.). Grove Music Online (31 студзеня 2014). Праверана 11 мая 2016.
  14. ↑ а б Китайский театр Пекинской оперы переименован в Китайский государственный театр Пекинской оперы. Жэньмінь Жыбаа (16 лістапада 2007). Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 1 мая 2016.
  15. ↑ Mei Lanfang (англ.). Encyclopædia Britannica. Архівавана з першакрыніцы 8 снежня 2015. Праверана 11 мая 2016.
  16. ↑ Мастер пекинской оперы Мэй Баоцзю скончался в возрасте 82 года. Жэньмінь жыбаа (25 красавіка 2016). Архівавана з першакрыніцы 9 мая 2016. Праверана 26 красавіка 2016.
  17. ↑ Режиссёр фильма "Мэй Ланьфан" - Чэнь Кайгэ. Международное радио Китая (3 лютага 2009). Архівавана з першакрыніцы 1 ліпеня 2016. Праверана 1 мая 2016.

Літаратура правіць

  • Театральная энциклопедия. Т.III, М., Издательство «Советская энциклопедия», 1964. С.1022-1033.
  • Завидовская Е. Мэй Ланьфан в Советском Союзе (1935) // Институт Конфуция. Ноябрь 2014. Выпуск 27.№ 6. С.32-34.
  • Мэй Лань-фан и китайский театр. [Сборник], М. — Л., 1935.
  • Образцов С., Театр китайского народа, М., 1957.
  • Серова С., Пекинская музыкальная драма, М., 1970.
  • Васильев Б. А. Китайский классический театр: На спектаклях Мэй Лань-фана // Рабочий театр.1935.№ 8. С.5-7.
  • Min Tian, ed. China’s Greatest Operatic Male Actor of Female Roles: Documenting the Life and Art of Mei Lanfang, 1894—1961 (Lewiston, NY: Edwin Mellen Press, 2010).
  • Min Tian, Mei Lanfang and the Twentieth-Century International Stage: Chinese Theatre Placed and Displaced (New York: Palgrave, 2012).

Спасылкі правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Мэй_Ланьфан&oldid=4663470"