Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі

Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі (26 красавіка 1696, Варшава — 13 жніўня 1775, Варшава) — дзяржаўны дзеяч ВКЛ і Рэчы Паспалітай.

Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі
Пагоня Літоўская
40-ы кашталян віленскі 5 снежня 1722 — 1724
Папярэднік	Людвік Канстанцін Пацей
Пераемнік	Казімір Чартарыйскі
канцлер вялікі літоўскі 6 кастрычніка 1752 — 13 жніўня 1775
Папярэднік	Ян Фрыдэрык Сапега
Пераемнік	Аляксандр Міхал Сапега
падстолі вялікі літоўскі 26 лютага 1720 — 5 снежня 1722
Папярэднік	Ян Тарла[d]
Пераемнік	Станіслаў Панятоўскі
19-ы падканцлер літоўскі 1724 — 6 кастрычніка 1752
Папярэднік	Казімір Чартарыйскі
Пераемнік	Міхал Антоні Сапега
староста луцкі[d] 7 чэрвеня 1752 — 1 снежня 1752
Папярэднік	Уладзіслаў Аўгуст Варанецкі[d]
Пераемнік	Станіслаў Костка Чартарыйскі[d]
Нараджэнне	26 красавіка 1696(1696-04-26)[…] Варшава, Варшаўская зямля[d], Мазавецкае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая або Клевань, Луцкі павет, Валынскае ваяводства, Малапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Смерць	13 жніўня 1775(1775-08-13)[…] (79 гадоў) Варшава, Варшаўская зямля[d], Мазавецкае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Род	Чартарыйскія
Бацька	Казімір Чартарыйскі
Маці	Ізабэла Эльжбета Морштын[d]
Жонка	Элеанора Вальдштайн[d]
Дзеці	Аляксандра Агінская і Антаніна з Чартарыйскіх[d]
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Партыя	Фамілія
Дзейнасць	палітык
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

Паходзіў з роду Чартарыйскіх, сын Казіміра, палітычны кіраўнік «фаміліі» ў 1740—70-х г.

У 1720-х г. блізкі да Я. Г. Флемінга, першага міністра Аўгуста II, вялікі падстолі літоўскі у 1720—22, кашталян віленскі ў 1722—24, падканцлер літоўскі у 1724—52, вялікі канцлер літоўскі з 1752; староста гродзенскі, гомельскі (1730), купішскі. Пасля смерці Аўгуста II (1733) прыхільнік Станіслава Ляшчынскага, у 1736 пагадзіўся з Аўгустам III. У 1744—50 спрабаваў правесці рэформы дзяржаўнага ладу Рэчы Паспалітай, абапіраючыся на падтрымку Расіі і Аўстрыі. Пасля смерці Аўгуста III (1763) як галава «фаміліі» падтрымліваў кандыдатуру свайго пляменніка Адама Казіміра на трон Рэчы Паспалітай. У 1764 пад аховай расійкіх войск арганізаваў у Вільні Генеральную канфедэрацыю ВКЛ, скіраваную супраць К. С.Радзівіла (Пане Каханку), і дамогся яго выгнання з краіны. Аднак Кацярына II, каб не ўзмацняць «фаміліі», арганізавала ў 1767 Радамскую канфедэрацыю на чале з К. С.Радзівілам. Да антырасийскай Барскай канфедэрацыі Міхал Фрыдэрык не далучыўся, але выступаў супраць выкарыстання расійскіх войск для яе падаўлення. 23 кастрычніка 1767 увайшоў у склад дэлегацыі Сойма, абранага пад ціскам рускага пасла Мікалая Рапніна, створанай у мэтах вызначэння сістэмы рэспублікі. Удзельнічаў у дэлегацыі, якая падпісала трактат аб прызнанні Першага падзелу Рэчы Паспалітай.

Ад шлюбу з Элеанорай Вальдштэйн меў 3 дачкі і сына: Антаніну, Канстанцыю, Аляксандру і Антонія.

Літаратура

• Чартарыйскія // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т.. — Мн. : БелЭн
• Zielicska Z. Walka «Familii» o reformę Rzeczypospolitej, 1743—1752. Warszawa, 1983.
• Dernaiowicz M. Portret Familii. Warszawa, 1990.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі