Паола Руфіні (італ.: Paolo Ruffini; 17651822) — італьянскі матэматык, доктар медыцыны; першы даказаў немагчымасць рашэння ў радыкалах алгебраічных ураўненняў вышэйшых ступеней, пачынаючы з 5-й. Гэты доказ, які стаў вяхой у гісторыі алгебры, быў выкладзены аўтарам у творы «Teoria generale delle equazioni, in cui si dimostra impossibile la soluzione algebraica delle equazioni generali di grado superiore al quarto» (Балоння, 1798).

Паола Руфіні
англ.: Paolo Ruffini
Дата нараджэння 22 верасня 1765(1765-09-22)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 10 мая 1822(1822-05-10)[3][4][…] (56 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці матэматык, урач, філосаф
Навуковая сфера алгебра
Месца працы
Член у
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Доказ Руфіні значна прасцейшы чым пазнейшы доказ Абеля. Памылковасць знойдзенага Вроньскім «агульнага рашэння ўраўненняў усіх ступеней» выклікала з боку Руфіні абвяржэнне ў форме мемуара: «Intorno al metodo generale, proposto dal Sig. Hoene Wronski onde risolvere le equazioni di tutti i gradi» (1816, «Memorie della Società Italiana», XVIII, 1820).

Працы па алгебры правіць

 
Teoria generale delle equazioni, 1799

З твораў Руфіні, прысвечаных ураўненням вышэйшых ступеней, варта назваць наступныя:

  • «Sopra la determinazione delle radici nelle equazioni numeriche di qualunque grado» (Модэна, 1804),
  • «Riflessioni interno alla soluzione delle equazioni algebraiche generali» (там жа, 1813),
  • «Della soluzione delle equazioni algebraiche determinate particolari di grado superiore al quarto» («Mem. Soc. Ital.»),
  • «Della insolubilità delle equazioni algebraiche generali di grado superiore al quarto» (там жа),
  • «Della insolubilità delle equazioni algebraiche generali di grado superiore al quarto qualunque metodo si adoperi, algebraico esso siasi о transcendente» («Mem. Istit. nazion. Italian.», I, 1806),
  • «Riflessioni critiche sopra il sagio filosofico intorno alla probabilità del Sign. de Laplace» (там жа, 1821),
  • «Alcune proprietà generali delle funzioni» (там жа),
  • «Di un nuovo metodo generale di estrarre le radici numeriche» (там жа, XVI, 1813),
  • «Della classificazione delle curve algebraiche a semplice curvatura» (там жа, XVIII, 1820)

і некаторыя інш.

Зноскі

  1. Paolo Ruffini // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Paolo Ruffini // Brockhaus Enzyklopädie
  3. MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
  4. Paolo RUFFINI // Dizionario Biografico degli Italiani — 1960. Праверана 9 кастрычніка 2017.

Літаратура правіць

Руффини, Паоло // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.