Плечаногія

Плечаногія, Брахіяподы (Brachiopoda, ад стар.-грэч.: Βραχίων — плячо, стар.-грэч.: Πούς — нага) — тып беспазваночных марскіх жывёл.

Плечаногія
Плечаногія
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Надтып:  Спіральныя Тып:  Плечаногія
Міжнародная навуковая назва
Brachiopoda Duméril, 1806
Сінонімы
Palliobranches de Blainville, 1814 Spirobranchiophora Gray, 1821 Palliobranchiata de Blainville, 1824 Brachionopoda Agassiz, 1848 Brachionacephala Bronn, 1862 Brachionoconchae Bronn, 1862
Геахраналогія млн. гадоў Перыяд Эра Эон 2,588 Чац-ны Ка Ф а н е р а з о й 23,03 Неаген 65,5 Палеаген 145,5 Мел М е з а з о й 199,6 Юра 251 Трыяс 299 Перм П а л е а з о й 359,2 Карбон 416 Дэвон 443,7 Сілур 488,3 Ардовік 542 Кембрый 4570 Дакембрый ◄ Наш час ◄ Мел-палеагенавае выміранне ◄ Трыясавае выміранне ◄ Масавае пермскае выміранне ◄ Дэвонскае выміранне ◄ Ардовік-сілурскае выміранне ◄ Кембрыйскі выбух
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   156755 NCBI   7568 EOL   1498 FW   26322

Апісанне

Вядомы, пераважна марскія, прымацаваныя формы (бентас). Цела мяккае, укрыта са спіннога і брушнога бокоў двухстворкавай вапняковай ракавінай даўжынёй ад 5 да 10 см (у сучасных форм, ў выкапнёвых відаў дасягала 37,5 см) з-за чаго плечаногія знешне нагадваюць двухстворкавых малюскаў. Афарбоўка жоўтая, ружаватая або шэрая; у некаторых відаў чорная, аранжавая ці чырвоная. Вонкавая паверхня ракавіны бывае гладкай, рабрыстай або складкавай; у некаторых выкапнёвых відаў (прадуктыды) меліся шыпы.

Заднія краі створак злучаюцца асобымі вырастамі замка або толькі мышцамі. Да грунту прымацоўваюцца а дапамогай ножкі (сцяблінкі) або прырастаюць адной створкай. Цела размешчана ў задняй частцы ракавіны, пярэдняя частка занята мясістым органам («рукі», або лафафор), шчупальцы якога забяспечваюць пастаянны прыток вады да ротанай поласці.

Гл. таксама

• Rhynchonellata

Літаратура

• Пушкін В. Брахіяподы // Энцыклапедыя прыроды Беларусі / гал. рэд. І. П. Шамякін. Т. 1. — Мн.: БелСЭ, 1983. — С. 329.
• Alwyn Williams, Sandra J. Carlson & C. Howard C. Brunton. Brachiopoda // Treatise on Invertebrate Paleontology. Part H, Brachiopoda / Roger L. Kaesler, Editor. — Revised. — Kansas: The Geological Society of America and the University of Kansas, 2000. — Vol. 2: Linguliformea, Craniiformea, and Rhynchonelliformea (part). — P. 28—29. — ISBN 0–8137–3108–9.