Прававая сістэма Азербайджана
Прававая сістэма Азербайджана грунтуецца на кантынентальнай прававой традыцыі. Як краіна, да 1991 года ўваходзіла ў склад Савецкага Саюза, яе прававая сістэма таксама ў значнай меры адчула ўплыў сацыялістычнага права.[1]
Крымінальнае права правіць
Дзеючы Крымінальны кодэкс Азербайджана ўступіў у сілу ў верасні 2000 года, замяніўшы сабой стары Крымінальны кодэкс 1960, які быў заснаваны на прынцыпах савецкага права.[2] Артыкул 1 Крымінальнага кодэкса абвяшчае, што "Крымінальнае заканадаўства Азербайджанскай Рэспублікі складаецца з гэтага Кодэкса. Новыя законы, якія вызначаюць крымінальную адказнасць, падлягаюць уключэнню ў гэтага Кодэкса.»; гэта характэрна для рамана-германскай прававой сям'і, як у Францыі і Італіі.[2]
Крыніцы права правіць
У адрозненне ад краін з сістэмай агульнага права, такіх як Злучаныя Штаты і Вялікабрытанія, азербайджанскія суды ў значнай ступені не належаць на прэцэдэнтнае права і судовы прэцэдэнт. [3] За выключэннем рашэнняў Канстытуцыйнага суда Азербайджана, рашэнні судоў, як правіла, не разглядаюцца як крыніца права. Крыніцамі права ў гэтай прававой сістэме з'яўляюцца:[4]
- Канстытуцыя Азербайджана
- Акты, прынятыя шляхам рэферэндуму
- Законы, прынятыя Нацыянальным сходам Азербайджана, заканадаўчым органам Азербайджана
- Ўказы
- Рэзалюцыі Кабінета Міністраў
- Міжнародныя дагаворы, удзельнікам якіх з'яўляецца Азербайджанская Рэспубліка
Судовая сістэма правіць
Вярхоўны Суд Азербайджана з'яўляецца вышэйшым судовым органам па грамадзянскіх, крымінальных і іншых справах, звязаных з функцыянаваннем судоў агульнай юрысдыкцыі і спецыялізаваных судоў. Канстытуцыйны Суд Азербайджана з'яўляецца вышэйшым органам канстытуцыйнага правасуддзя па пытаннях, аднесеных да яго разгляду Канстытуцыі, права на тлумачэнне і прымяненне Канстытуцыі Азербайджана.
Канстытуцыя 1995 прадугледжвае правядзенне адкрытых судовых працэсаў у большасці выпадкаў, прэзумпцыю невінаватасці ў крымінальных справах, а таксама права падсуднага на адваката. Як падсудны, так і пракурор маюць права на апеляцыю. На практыцы, аднак, суды палітычна арыентаваныя і ігнаруюць парушэнні правоў чалавека урадам. У ліпені 1993 года Гейдар Аліеў выцесніў галоўнага суддзю Вярхоўнага Суда за нібыта палітычную лаяльнасць да апазіцыі. Непасрэдна прэзідэнт прызначае суддзяў ніжэйшых узроўняў. Старшыня краіны прызначае суддзяў Канстытуцыйнага Суда, Вярхоўнага Суда і пракурораў за пацвярджэннем заканадаўчага органа. Міністр юстыцыі прызначае пракурораў на акруговым, мясцовым і рэспубліканскім узроўнях. Канстытуцыя прадугледжвае роўны статус для пракурораў і адвакатаў у судах, але, на практыцы, паўнамоцтвы па арышце і правядзенні следства з боку абвінавачання маюць дамінуючы ўплыў у судах. Суды часцей вяртаюць справы для дадатковага расследавання пракуратуры, а не выносяць прысуд невінаватым. Следства часцей абапіраецца на атрыманне сведчанняў, а не на збіранне доказаў.
Становішча з правамі чалавека ў Азербайджане мае патрэбу ў паляпшэнні, хоць дазволены некаторыя публічныя абмеркаванні пытанняў грамадска-палітычнага жыцця і функцыянуюць праваабарончыя арганізацыі. Ўрад абмяжоўвае свабоду сходаў, рэлігіі і аб'яднанняў. Вядомыя шматлікія выпадкі адвольных арыштаў, збіцця (часам нават са смяротным зыходам), неабгрунтаваных ператрусаў, а таксама іншых парушэнняў правоў чалавека. Палітычныя апазіцыянеры пераследуюцца і арыштоўваюцца, таксама ў Азербайджане налічваюцца дзесяткі палітычных зняволеных. Канфлікт паміж армянамі раёна Нагорны Карабах і азербайджанцамі спрыяў шырокаму распаўсюджванню парушэнняў правоў чалавека з абодвух бакоў. Аднак, некаторыя апазіцыйныя газеты маюць права на існаванне. Этнічныя лезгіны і талышы скардзяцца на парушэнні правоў чалавека, такія як абмежаванне магчымасці атрымання адукацыі на сваіх родных мовах.
Гл. таксама правіць
Зноскі
- ↑ Azerbaijan Архівавана 9 ліпеня 2016., CIA World Factbook (англ.)
- ↑ а б The Basic Structure of the Azerbaijan Legislative System (Асноўная структура Азербайджанскай заканадаўчай сістэмы) Архівавана 27 верасня 2007. (англ.)
- ↑ Case Law in Azerbaijan (Прэцэдэнтнае права ў Азербайджане) Архівавана 27 верасня 2007. (англ.)
- ↑ Sources of Azerbaijani law (Крыніцы заканадаўства Азербайджанскай Рэспублікі) Архівавана 27 верасня 2007. (англ.)
Бібліяграфія правіць
- Канстытуцыя Азербайджанскай Рэспублікі. 1995. a. Архівавана з арыгінала 9 сакавіка 2014. Праверана 12 верасня 2016.
{{cite book}}: Невядомы параметр|deadurl=ігнараваны (прапануецца|url-status=) (даведка) (руск.) - Ramil Iskandarli (Кастрычнік 2009). A Guide to the Republic of Azerbaijan Law Research. (англ.)
Спасылкі правіць
- Вярхоўны суд Рэспублікі Азербайджан (азерб.) (англ.) (руск.)