Самніты

Самніты — старажытны італійскі народ, які размаўляў на мове оскскай групы і адносіўся да сабельскіх плямёнаў. Першапачаткова жылі ў горах Сярэдняй Італіі на поўдзень ад Лацыа на мяжы з Кампаніяй і Апуліяй. Гэты гістарычны рэгіён стаў вядомы як Самній. Тэадор Момзен злучаў паходжанне самнітаў з умбрамі. Сталіцай самнітаў лічыўся горад Бавіянум. Палітычнай формай арганізацыі была Самніцкая Федэрацыя (саюз плямёнаў). Пасля паслаблення этрускаў захапілі шырокія тэрыторыі на поўдні Італіі. У 423 годзе да н.э. самніты атакавалі і захапілі этрускую калонію Капуя, а затым у 421 годзе да н.э. — грэчаскі горад Кумы. Суседства з гарадамі Вялікай Грэцыі спрыяла элінізацыі самнітаў. У далейшым сутыкнуліся з экспансіяй Рыма (Самніцкія войны 343—290 гг. да н.э.) і вымушаны былі падпарадкавацца. Рымскі дыктатар Сула вынішчыў вялікую колькасць воінаў-самнітаў і луканаў у рымскім цырку ў якасці адплаты за ўдзел у грамадзянскай вайне на баку Марыя.

Літаратура

• Salmon, E. T. Samnium and the Samnites. — London, Cambridge University Press, 1967. (англ.)
• Ростовцев, М. Самниты. — В: Он же. Miscellanea: Из журналов Русского зарубежья (1920—1939). Подгот. К. А. Аветисян. — СПб.: Филологический ф-т С.-Петербургского гос. ун-та, 2004. — С. 137—151. (руск.)
• Grossmann, Lukas, Roms Samnitenkriege: historische und historiographische Untersuchungen zu den Jahren 327—290 v. Chr. Düsseldorf, Wellem Verlag, 2009 (Reihe Geschichte, 1). (ням.)
• Самніты // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 139. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).