Сартавальная станцыя
Сартавальная станцыя — тэхнічная чыгуначная станцыя, прызначаная для расфарміравання і фарміравання розных катэгорый цягнікоў у адпаведнасці з планам фарміравання з асобных вагонаў, выканання аперацый па пропуску транзітных цягнікоў без перапрацоўкі, тэхнічнага абслугоўвання і камерцыйнага агляду саставаў цягнікоў і ліквідацыі выяўленых няспраўнасцяў вагонаў, змены лакаматываў і лакаматыўных брыгад.
Асноўная задача сартавальнай станцыі — выкананне перапрацоўкі вагонапатокаў і фарміраванне цягнікоў у аптымальным рэжыме, з тым, каб знаходжанне вагона на станцыі было па часе мінімальным і тэхналагічна абгрунтаваным[1].
Сартавальныя станцыі з'яўляюцца галоўнымі апорнымі пунктамі па арганізацыі вагонапатокаў на сеткі чыгунак. Яны звычайна ўваходзяць у склад чыгуначных вузлоў, якія маюць пасажырскія і грузавыя станцыі. У такіх выпадках на сартавальнай станцыі грузавыя і пасажырскія аперацыі выконваюць у невялікім аб'ёме. Для пасадкі і высадкі пасажыраў у мясцовыя і прыгарадныя цягнікі ладзяць пасажырскія прыпыначныя пункты на галоўных пуцях. Мясцовыя пагрузачна-выгрузочные аперацыі выконваюць галоўным чынам на пуцях матэрыяльных сховішчаў і асобных пуцях лакаматыўнай і вагоннай гаспадарак. Але некаторыя невялікія сартавальныя станцыі могуць мець пасажырскія і грузавыя прылады прыкладна ў аб'ёме як і на участковай станцыі.
Размяшчаюцца сартавальныя станцыі ў раёнах масавай пагрузкі і выгрузкі грузаў, у месцах сыходжання магістраляў, на падыходах да буйных прамысловых цэнтраў, марскіх і рачных партоў, у месцах выхаду з здабываючых басейнаў. У большасці выпадкаў станцыя адначасова перапрацоўвае мясцовыя і транзітныя вагонапатокі, акрамя цягнікоў, якія едуць на далёкія адлегласці без перафармавання ў шляху прытрымлівання.
На сеткі чыгунак краін СНД сартавальныя станцыі размешчаны нераўнамерна, у сілу гістарычна склалўшыхся размяшчэнняў прамысловых цэнтраў і гарадоў у розных раёнах сеткі, характары, памерах і гушчыні вагонапатокаў паміж імі.
Класіфікацыя правіць
Паводле значэння ў агульнай рабоце сеткі чыгунак правіць
- сеткавага значэння (асноўныя або апорныя);
- раённыя і дапаможныя.
Асноўныя станцыі размяшчаюцца ў вузлах перасячэння найважнейшых магістральных ліній з магутнымі вагонапатокамі і вялікай мясцовай працай, у раёнах масавай пагрузкі і выгрузкі грузаў пры неабходнасці сартавання вагонапатокаў. Галоўнай задачай гэтых станцый з'яўляецца фарміраванне маршрутаў далёкіх прызначэнняў, следуючых транзітам праз некалькі сартавальных станцый сеткі. Акрамя гэтага на апорных станцыях фарміруюцца грузавыя цягнікі і іншых катэгорый. Да асноўных ставяцца сартавальныя станцыі, перапрацоўчыя звыш 3000 вагонаў у суткі, абсталяваныя механізаванымі горкамі.
Раённыя станцыі перапрацоўваюць вагонапатокі паміж станцыяй адпраўлення і бліжэйшай да яе сартавальнай станцыі. На ёй фарміруюцца участковыя і зборныя цягніка, апрацоўваюцца мясцовыя вагонопотоки. Да іх ставяцца сартавальныя станцыі, перапрацоўчыя ад 1500 да 3000 вагонаў у суткі, а таксама станцыі абслугоўвання партоў і буйных прамысловых раёнаў.
Паводле тыпа правіць
- горачные станцыі, абсталяваныя сартавальнамі горкамі вялікай, сярэдняй або малой магутнасці;
У залежнасці ад колькасці сартавальных комплексаў правіць
- аднабаковыя (аднакамплектныя);
- двухбаковыя (двухкамплектныя).
Паводле ўзаемнага размяшчэння асноўных паркаў правіць
- з паслядоўным размяшчэннем паркаў;
- з паралельным размяшчэннем паркаў;
- з камбінаваным размяшчэннем паркаў.
Размяшчэнне галоўных шляхоў на сартавальных станцыях можа быць объемлющим і аднабаковым. Аднак на некаторых станцыях, у асноўным пабудаваных да сярэдзіны ХХ стагоддзя, галоўныя шляхі праходзяць паміж сортировочными паркамі. Прыклад такой станцыі — Качэтаўка I.
Тэхналогіі правіць
Для правядзення сартавальнай працы на станцыях майструюць сартавальныя (або падгорачныя) паркі (самы вялікі парк станцыі — ад 20 да 40 (у Еўропе часта 32) шляхоў), горкі (пуць на штучна збудаваным ўзгорку для спуску асобных вагонаў з дапамогай сілы цяжару) і выцяжныя пуці. Для выканання аперацый з цягнікамі прадугледжваюць паркі прыёму цягнікоў, якія паступаюць у перапрацоўку, паркі адпраўлення сфармаваных цягнікоў, а таксама асобныя паркі і шляхі для прыёму і адпраўлення транзітных грузавых цягнікоў.
Паркі прыёму, сартавання і адпраўлення сумесна з горкай і выцяжныя шляхамі ўтвараюць сартавальную сістэму (або камплект).
Сартавальныя станцыі бываюць плоскія або безгорочные (калі вагоны перетаскиваются толькі пры дапамозе цеплавозаў), з горкай (калі вагоны або іх счэпкі «спускаюць з горкі» і далей, праз стрэлачныя вуліцы і пасты тармажэння, яны самі коцяцца да патрэбнага складу), і станцыі, на якіх паскарэнне вагонах надае натуральны ўхіл шляхоў.
Пераважная большасць сартавальных станцый мае адну сартавальную сістэму (вагоны рухаюцца ў адным кірунку і ў сартавальным парку перапрацоўваюць вагоны як цотнага, так і няцотнага напрамкаў), магчымыя дзве сістэмы (кожная сістэма перапрацоўвае вагоны пэўнага напрамку), або некалькі сартавальных сістэм. Перапрацоўчая здольнасць аднабаковых сартавальных станцый дасягае 6000 вагонаў у суткі.[2] Пры неабходнасці павелічэння перапрацоўчай здольнасці рэкамендуецца будаваць двухбаковыя станцыі.
Сартавальныя станцыі Расіі правіць
На сеткі Расійскіх чыгунак знаходзіцца 62 сартавальныя станцыі, у тым ліку 32 сартавальныя станцыі сеткавага значэння. Найбуйнейшая сартавальная станцыя Расіі — Екацярынбург-Сартавальны.
Некаторыя буйныя сартавальныя станцыі ў іншых краінах, усе двухбаковыя (у дужках колькасць пуцей у двух сартавальных парках):
Закрыццё сартавальных станцый правіць
У апошні час многія сартавальныя станцыі зачыняюцца — у прыватнасці, зачыненыя ўсе сартавальныя станцыі Вялікабрытаніі, Нарвегіі, Даніі, Японіі і Аўстраліі. Гэта звязана з пераходам на кантэйнерныя перавозкі і аўтамабільны транспарт.
Зноскі
- ↑ Гудок, 29 сентября 2016. Кузница вагонопотоков
- ↑ Общий курс железных дорог / Ю. И. Ефименко, М. М. Уздин, В. И. Ковалев и др. — М.: Издательский центр «Академия», 2005. ISBN 5-7695-2046-9
Спасылкі правіць
- Як працуе сартавальная станцыя. Сюжэт праграмы «Галілеа» Архівавана 26 чэрвеня 2012.