Святы Лука малюе Мадонну
Святы Лука малюе Мадонну — карціна нідэрландскага мастака Рагіра ван дэр Вэйдэна, створаная ім каля 1435—1440 года, арыгінал якой цяпер захоўваецца ў Бостанскім Музеі вытанчаных мастацтваў[1]. Вядомыя тры аўтарскія копіі.
| ||
| Рагір ван дэр Вэйдэн | ||
| Святы Лука малюе Мадонну. каля 1435–1440 | ||
| Матэрыял | дрэва | |
|---|---|---|
| Тэхніка | тэмпера | |
| Памеры | 137.5 × 110.8 см | |
| Музей вытанчаных мастацтваў, Бостан | ||
| (інв. 93.153) | ||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||
| ||
| Рагір ван дэр Вэйдэн | ||
| Святы Лука малюе Мадонну. каля 1440 | ||
| Матэрыял | дрэва | |
|---|---|---|
| Тэхніка | тэмпера | |
| Памеры | 137 × 107 см | |
| музеі Грунінгэ, Бругэ | ||
| (інв. 93.153) | ||
| Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||
| ||
| Рагір ван дэр Вэйдэн | ||
| Святы Лука малюе Мадонну. 1475–1500 | ||
| Матэрыял | дрэва | |
|---|---|---|
| Тэхніка | тэмпера | |
| Памеры | 102 × 108,5 см | |
| Эрмітаж, Санкт-Пецярбург | ||
| (інв. 93.153) | ||
| Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||
| ||
| Рагір ван дэр Вэйдэн | ||
| Святы Лука малюе Мадонну. каля 1450 | ||
| Матэрыял | дрэва | |
|---|---|---|
| Тэхніка | тэмпера | |
| Памеры | 138 × 110 см | |
| Старая пінакатэка, Мюнхен | ||
| (інв. 93.153) | ||
| Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||
Іканаграфія правіць
На карціне паказаны евангеліст Лука, апякун мастакоў, звернуты да Дзевы Марыі, якая трымае Дзіцятка Ісуса на каленях. Ван дэр Вэйдэн, верагодна, завяршыў працу паміж 1435 і 1440 для Гільдыі Святога Лукі ў Бруселі[2]. Атмасфера панэли часткова дасягаецца за кошт выкарыстання к'яраскура і багатай іканаграфіі з сімвалічнымі матывамі. Фігуры размешчаны ў барджыянскім інтэр’еры, які змешчаны на фоне ўнутранага двара, ракі з горадам і экспансіўнага пейзажу.
У двары знаходзіцца абгароджаны сад (так званы Hortus conclusus), адзін з многіх сімвалаў чысціні Дзевы Марыі. Выявы Адама і Евы, высечаныя на падлакотніках крэсла Марыі, падкрэсліваюць ролю яе сына ў адкупленні чалавецтва ад першароднага граху.
Рагір быў пад моцным уплывам Яна ван Эйка, і карціна ў многіх аспектах з’яўляецца вольнай копіяй «Мадонны канцлера Ралена»[3]. Гэта можна бачыць па агульнай кампазіцыі, асабліва аркам, элементам ландшафту і колерамі вопраткі персанажаў. Аднак апошнія інвертаваны, таксама ван Вэйдэн робіць шмат іншых адхіленняў.
Лука намаляваны галоўным персанажам, яго прафесія мастака моцна і рэалістычна паказана як рамяство 15-га стагоддзя, як яго майстэрства. Лука карыстаецца тэхнікай сярэбранай іголкі, вельмі цяжкай манерай для малявання 'на ляту', як паказана на карціне. Акрамя таго, ван дэр Вэйдэн асацыюе Луку з сабой, надае яму знешнее падабенства амаль на ўзроўні аўтапартрэту[4].
«Святы Лука малюе Мадонну», верагодна, падараваны Гарадскому мастаку Бруселя, пасля яго вучнёўства ў Рабера Кампена[5]. Паколькі праца паказвае заступніка мастакоў ва ўзаемадзеянні з членамі Святой Сям’і, яна можа адлюстроўваць змены статуса мастакоў ад рамеснікаў да стваральнікаў мастацтва, якія адбываліся ў XV стагоддзі[6].
Копіі правіць
Вядомыя тры аўтарскія копіі, якія захоўваюцца ў музеі Грунінгэ ў Бругэ, Эрмітажы ў Санкт-Пецярбургу і Старой пінакатэцы ў Мюнхене[7].
Бостанская панэль заснавана на арыгінале, яна змяшчае моцна перапрацаваныя падмалёўкі, якія адсутнічаюць на іншых варыянтах. Яна знаходзіцца ў адносна дрэнным стане, паверхні быў нанесены значны ўрон, нягледзячы на інтэнсіўныя працы па аднаўленні і ачыстцы, якія пачаліся ў 1932 годзе.
Зноскі
- ↑ www.mfa.org Saint Luke Drawing the Virgin (англ.)
- ↑ Gardner, Helen; Kleiner, Fred. Gardner’s Art Through the Ages: the Western Perspective, Volume 2. Boston: Wadsworth Cengage Learning, 2009. ISBN 0-4955-7364-7, p. 406
- ↑ ван Эйк залічваецца ў якасці першакрыніцы на аснове свайго звычайнага статусу, бо лічыцца, што іменна ён уплываў на Рагіра. Аднак шэраг гісторыкаў мастацтва сцвярджаюць, што паколькі карціны былі завершаны ў дыяпазоне 1934-35, то яны маглі быць створаны прыблізна адначасова.
- ↑ Rothstein, 4
- ↑ Ishikawa (1990), 59
- ↑ Kann, 15
- ↑ van Calster, 465