Транспарцір

Транспарці́р (фр.: transporteur, ад лац.: transporto «пераношу») — інструмент для пабудовы і вымярэнні вуглоў. Транспарцір складаецца з лінейкі (просталінейнай шкалы) і паўкола (вугламернай шкалы), падзеленага на градусы ад 0 да 180°. У некаторых мадэлях — ад 0 да 360°.

Паўкругавы транспарцір

Кругавы транспарцір

Транспарціры вырабляюцца са сталі, пластмасы, дрэва і іншых матэрыялаў. Дакладнасць транспарціра прама прапарцыйная яго памеру (чым большы транспарцір, тым меншая цана аднаго дзялення).

Гісторыя транспарціра

Транспарцір вядомы са старажытных часоў. Меркавана, транспарцір вынайшлі ў старажытным Вавілоне.

Разнавіднасці транспарціраў

• Паўкругавыя (180 градусаў) — найбольш простыя і старажытныя транспарціры.
• Кругавыя (360 градусаў).
• Геадэзічныя, якія бываюць двух тыпаў: ТГ-А — для пабудовы і вымярэнні вуглоў на планах і картах; ТГ-Б — для нанясення пунктаў на чарцёжнай аснове па вядомым вуглам і адлегласцям. Цана дзялення вугламернай шкалы — 0,5°, просталінейнай — 1 міліметр.
• Больш прасунутыя тыпы транспарціраў, якія неабходны для больш дакладных пабудоў і вымярэнняў. Напрыклад, існуюць спецыяльныя транспарціры з празрыстай лінейкай з вугламерным ноніусам, які круціцца вакол цэнтра.

Гл. таксама

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Транспарцір
• Лінейка
• Цыркуль
• Штангенцыркуль

У Сеціве

• Транспортир(недаступная спасылка) // БСЭ, 1969-1978 (руск.)