Трахома
Трахо́ма (новалат. trachōma, ад стар.-грэч.: τραχύς — шурпаты, няроўны) — хранічнае інфекцыйнае запаленне злучальнай тканкі (кан'юнктывы) вачэй у чалавека. Трахома, таксама вядомая пад назвамі гранулярны кан'юнктывіт, егіпецкая афтальмія[3] і сляпучая трахома — інфекцыйная хвароба, якая выклікаецца бактэрыяй Chlamydia trachomatis.[4] Інфекцыя мае вынікам шурпатасць унутранай паверхні павек. Шурпатасць можа выклікаць боль у вачах, рэпанне знешняй паверхні вачэй ці рагавіцы, а таксама, магчыма, слепату.[4]
| Трахома | |
|---|---|
 Заварот павека і трыхіяз пры трахоме. | |
| МКХ-10 | A71. |
| МКБ-10-КМ | A71, A71.1, A71.0 і A71.9 |
| МКХ-9 | 076 |
| МКБ-9-КМ | 076.9[1][2], 076[1][2], 076.0[1][2] і 076.1[1][2] |
| DiseasesDB | 29100 |
| MedlinePlus | 001486 |
| eMedicine | oph/118 |
| MeSH | D014141 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Прычына правіць
Бактэрыя, якая выклікае хваробу, можа распаўсюджвацца ў выніку непасрэднага ці ўскоснага кантакту з вачыма ці носам хворага.[4] Ускосны кантакт уключае кантакт з адзеннем ці мухамі, якія датыкаліся да вачэй ці носа хворага.[4] Неабходна вялікая колькасць заражэнняў на працягу некалькіх гадоў, перш чым шурпатасць павек настолькі ўзмацніцца, што павекі пачнуць намульваць вока.[4] Хвароба больш распаўсюджаная сярод дзяцей, чым сярод дарослых.[4] Благія санітара-гігіенічныя ўмовы, цесната і недастатковае забеспячэнне чыстай вадой і туалетамі таксама павялічваюць распаўсюджванне хваробы.[4]
Прыкметы: кан'юнктыва чырванее, на ёй утвараюцца шэрыя, мутныя зярняткі (фалікулы), памяншаецца сакрэцыя слёзнай вадкасці, рагавіца парастае сасудамі, утвараюцца рубцы. Ускладненні: зварот павекавых краёў, няправільны рост веек (трыхіяз), запаленне рагавіцы з язвамі, бяльмом; адна з прычын слепаты. Лячэнне тэрапеўтычнае, хірургічнае.
Папярэджанне і лячэнне правіць
Меры, накіраваныя на папярэджанне захворвання, уключаюць паляпшэнне доступу да чыстай вады і зніжэнне колькасці хворых асоб шляхам лячэння антыбіётыкамі.[4] Могуць уключаць адначасовае лячэнне цэлых груп людзей, сярод якіх звычайна распаўсюджана захворванне.[5] Аднаго мыцця для папярэджання хваробы недастаткова, але яно можа эфектыўна дапаўняць іншыя мерапрыемствы.[6] Лячэнне ўключае прыём азітраміцыну ці тэтрацыкліну.[5] Аддаецца перавага азітраміцыну, бо яго можна прымяняць у форме адной дозы.[7] Пасля з'яўлення рубцоў на павеку можа спатрэбіцца хірургічная аперацыя для выпраўлення стану павек і папярэджання слепаты.[4]
Эпідэміялогія правіць
Прыблізна 80 мільёнаў чалавек у свеце закрануты інфекцыяй у актыўнай форме.[8] У некаторых абласцях інфекцыя можа прысутнічаць у 60-90 % дзяцей; найчасцей закранае жанчын, а не мужчын, бо жанчыны бліжэй кантактуюць з дзецьмі.[4] Хвароба ўплыла на зрок 2,2 мільёнаў чалавек, з якіх 1,2 мільёны цалкам сляпыя.[4] Звычайна сустракаецца ў 53 краінах Афрыкі, Азіі, Цэнтральнай і Паўднёвай Амерыкі, пад рызыкай 230 мільёнаў чалавек.[4] Штогод хвароба цягне эканамічныя страты памерам у 8 мільярдаў долараў ЗША.[4] Належыць да групы хвароб, вядомых пад назвай занядбаных трапічных хвароб.[8]
Зноскі
- ↑ а б в г Disease Ontology — 2016. Праверана 15 мая 2019.
- ↑ а б в г Monarch Disease Ontology release 2018-06-29 — 2018-06-29 — 2018. Праверана 27 ліпеня 2018.
- ↑ Swanner, Yann A. Meunier ; with contributions from Michael Hole, Takudzwa Shumba & B.J. (2014). Tropical diseases : a practical guide for medical practitioners and students. Oxford: Oxford University Press, USA. p. 199. ISBN 9780199997909.
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л м Blinding Trachoma Fact sheet N°382. World Health Organization (1 лістапада 2013). Праверана 14 March 2014.
- ↑ а б Evans JR1, Solomon AW (March 2011). "Antibiotics for trachoma". Cochrane Database Syst Rev. 16 (3): CD001860. doi:10.1002/14651858.CD001860.pub3. PMID 21412875.
- ↑ Ejere, HO; Alhassan, MB; Rabiu, M (Apr 18, 2012). "Face washing promotion for preventing active trachoma". The Cochrane database of systematic reviews. 4: CD003659. doi:10.1002/14651858.CD003659.pub3. PMID 22513915.
- ↑ Mariotti SP (November 2004). "New steps toward eliminating blinding trachoma". N. Engl. J. Med. 351 (19): 2004–7. doi:10.1056/NEJMe048205. PMID 15525727.
- ↑ а б Fenwick, A (Mar 2012). "The global burden of neglected tropical diseases". Public health. 126 (3): 233–6. doi:10.1016/j.puhe.2011.11.015. PMID 22325616.
Літаратура правіць
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0251-2 (Т. 15).