Узброеныя сілы Аўстра-Венгрыі

Узбро́еныя сі́лы А́ўстра-Венге́рскай імпе́рыі (ням.: Streitkräfte von Österreich-Ungarn) — найменне ў 1867—1918 гадах агульнадзяржаўнай ваеннай арганізацыі Аўстра-Венгерскай імперыі для абароны і аховы тэрытарыяльнай цэласнасці імперыі ўзброеным шляхам.

Узброеныя сілы Аўстра-Венгрыі
ням.: Streitkräfte von Österreich-Ungarn
Герб Аўстра-Венгерскай імперыі
Дата заснавання	1867
Дата роспуску	1918

Камандаванне Узброеных сіл Аўстра-Венгерскай імперыі

Вярхоўным Галоўнакамандуючым Узброенымі сіламі з’яўляўся Імператар Аўстра-Венгрыі, намеснікам якога з’яўляўся камандуючы Узброенымі сіламі, які ажыццяўляў камандаванне падчас працэдуры атрымання пасады ў спадчыну або ў выпадку хваробы Вярхоўнага Галоўнакамандуючага.

№	Пасада	Тытул Чын	Імя	Партрэт	На пасадзе
Камандаванне Узброеных сіл Аўстра-Венгерскай імперыі (1848—1918)
1	Вярхоўны Галоўнакамандуючы	Імператар	Франц-Іосіф (1830—1916)		1848—1914
2			Карл I (1887—1922)		1916—18
3	Камандуючы Узброенымі сіламі	Эрцгерцаг Аўстрыі Маршал	Фрыдрых (1856—1936)		1914—1916
4		Маршал	Ф. фон Кёвесгаза (1854—1942)		1918 год

Генеральны штаб Узброеных сіл Аўстра-Венгерскай імперыі

Асноўны артыкул: Генеральны штаб Аўстра-Венгрыі

№	Тытул Чын	Імя	Партрэт	На пасадзе
Начальнікі Генеральнага штаба Узброеных сіл Аўстра-Венгерскай імперыі (1848—1918)
1	Генерал арміі	Ф. фон Бек-Ржыкоўскі  (1830—1920)		1881—1906
2	Маршал	Ф. фон Гётцэндорф (1852—1925)		1906—11 1912—17
2	Генерал арміі	А. фон Штраўсенбург (1857—1935)		1917—18

Сухапутныя сілы Аўстра-Венгерскай імперыі

Карта дыслакацыі Узброеных сіл Аўстрыі на тэрыторыі Аўстра-Венгерскай імперыі.

Асноўны артыкул: Сухапутныя сілы Аўстра-Венгрыі

У склад Сухапутных сіл Аўстра-Венгерскай імперыі ўваходзілі:

• Імператарскія Сухапутныя войскі ў складзе 16 агульнавайсковых карпусоў (33 дывізіі з кавалерыйскімі і артылерыйскімі брыгадамі).
• Узброеныя сілы Аўстрыі ў складзе 7 пяхотных і 1 горнай дывізіі, 1 кавдывізіі і 2 артбрыгад.
• Узброеныя сілы Венгрыі і Харватыі ў складзе 8 пяхотных, 2 кавдывізій і 4 артбрыгад.
• Злучэнні запасу (у ваенны час) Аўстрыі і Венгрыі.

Імператарскія Сухапутныя войскі мелі ў сваім складзе часці наступных родаў войскаў:

• Пяхоту Сухапутных войскаў у складзе 33 лінейных і 3 лёгкіх (40 батальёнаў Імператарскіх егераў) дывізій.
• Кавалерыю Сухапутных войскаў у складзе 10 кавдывізій (20 кавбрыгад) і Дабравольніцкага аўтамабільнага корпуса.
• Артылерыю Сухапутных войскаў у складзе 40 артбрыгад і 10 асобных дывізіёнаў.
• Інжынерныя і спецыяльныя часці Сухапутных войскаў у складзе інжынерных, пантонных, тылавых, чыгуначных аўтамабільных часцей і часцей сувязі.
• Сілы бяспекі ў складзе Імператарскай ваеннай паліцыі Корпуса.
• Асобныя роты авіяцыі Сухапутных войскаў.

Асновай штатнай структуры Імператарскіх Сухапутных войскаў з’яўляўся дыслакаваны на асноўных аператыўных напрамках агульнавайскавы корпус двухдывізіённага складу з кавалерыйскімі і артылерыйскімі брыгадамі і часцямі спецыяльных войскаў пастаяннага складу, у пагражальны перыяд разгортваемы ў агульнавайсковую армію і пры неабходнасці ўзмацняемы да фронту.

Асновай штатнай структуры Узброеных сіл зямель Аўстрыі і Венгрыі з’яўлялася пяхотная або горная дывізія двухбрыгаднага складу з кавалерыйскімі і артылерыйскімі дывізіёнамі ўзмацнення.

ВМС Аўстра-Венгерскай імперыі

Асноўны артыкул: Ваенна-марскія сілы Аўстра-Венгрыі

Грос-адмірал Антон Гаўз

Будынак ГУ ВМС
Ваеннага Міністэрства Аўстра-Венгерскай імперыі

У склад ВМС Аўстра-Венгерскай імперыі ўваходзілі:

Сілы ВМС

• Лінейны флот ВМС (1-4-я лінейныя дывізіі) з 12 лінейных караблёў.
• Крэйсерская флатылія ВМС (1-я крэйсерская дывізія з двума дывізіёнамі эсмінцаў) з 6 крэйсераў, 30 эсмінцаў і тарпедных катараў.
• Флатылія берагавой абароны ВМС (5-я лінейная і 2-я крэйсерская дывізіі) з 5 лінейных і крэйсерскіх адзінак.
• Падводныя сілы ВМС з 6 падводных лодак.

Пункты базавання ВМС

Адрыятычнае ўзбярэжжа

• Акруга ВМС в/ч «Пула»

• тэхнічная камісія ВМС
• караблебудаўнічы завод ВМС
• вучылішча інжынернага складу ВМС
• шпіталь ВМС

• Акруга ВМС в/ч «Трыест»

• каманднае вучылішча ВМС в/ч «Фіўме»
• упраўленне тылу і марскіх перавозак ВМС

• Акруга ВМС в/ч «Себеніка»
• Акруга берагавой абароны ВМС в/ч «Кастэль-Нуова»

Пункты замежнага базавання

• Аддзел ВМС у горадзе Пекін
• Пункт базавання в/ч «Цяньцзынь»

ВПС Аўстра-Венгерскай імперыі

Асноўны артыкул: Ваенна-паветраныя сілы Аўстра-Венгрыі

Да лета 1913 года Сухапутныя войскі мелі на ўзбраенні не больш за 55 аэрапланаў, якія разам з навучальнымі машынамі былі зведзены ў 10 асобных рот авіяцыі (4 баявых і 2 запасных машыны). У наяўнасці мелася два баяздольных дырыжабля. Да 1913 годзе Францыя мела 450 адзінак самалётаў і 23 адзінак дырыжабляў, Расія — 190 адзінак самалетаў, 6 адзінак дырыжабляў (3 у пабудове), Італія да вясны 1914 года павінна была мець 380 адзінак самалётаў.

Літаратура

• Заянчкоўскі А. М. Першая сусветная вайна = Первая мировая война. — СПб.: Палігон, 2000. — 878 с. — ISBN 5-89173-082-0.
• Австро-Венгрия // Военная энциклопедия / под ред. В. Ф. Новицкого [и др.]. — СПб. ; [М.] : Тип. т-ва И. В. Сытина, 1911—1915.
• Шапошников Б. М. Мозг армии. — М.—Л.: Государственное издательство. Отдел военной литературы, 1927. — Т. 1. — 4000 экз.

Спасылкі

• Австро-Венгерская империя // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.