Чалавек, які закопвае норы

«Чалавек, які закопвае норы» (англ.: Earthstopper on the Banks of the Derwent) — карціна англійскага мастака Джозефа Райта, завершаная ў 1773 годзе. На карціне выяўлены чалавек у чырвонай куртцы, які закопвае ноччу пры святле месяца і ліхтара лісіныя норы на беразе ракі Дэрвент у Дэрбішыры. Норы закопваюцца для таго, каб у далейшым паляўнічы на ліс мог забіць звера, які не мае магчымасці схавацца пад зямлёй (верагодна, гэты закапвацель і ёсць паляўнічы; побач з ім намалявана яго сабака і конь). Знізу злева карціна падпісана надпісам J Wright P/1773. Верагодна, намаляваная мясцовасць — Чэрч Рокс (Church Rocks), на поўдні Матлока[2].

Джозеф Райт
Чалавек, які закопвае норы. 1773
Earthstopper на берагах Дэруэнт
Матэрыял Палатно
Тэхніка алей
Памеры 97 × 121 см
Музей і мастацкая галерэя Дэрбі, Вялікабрытанія
(інв. 1956-288[1])
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карціна была напісана ў «італьянскі» перыяд творчасці Райта; мастак, вядомы сваёй перадачай незвычайнага асвятлення, на дадзенай карціне прамаляваў ландшафт (што раней было незвычайна для яго, так як ландшафт ён выкарыстаў раней у якасці фону для партрэтаў). У гэты перыяд тура па Італіі быў намаляваны яшчэ шэраг карцін з ландшафт амі; у працяг турнэ праца з гэтым жанрам была асабліва навострана ў карцінах аб вывяржэнні Везувія. Проціпастаўленне халоднага святла месяца і цёплага святла ліхтара, якія асвятляюць паляну, стварае на карціне асабістую прастору вакол капальніка. Карціна вельмі дэталёвая, прамаляваная ажно да латы на лапаце, асобна варта адзначыць прамалёўку лахманоў[2].

Згодна з даследчыкам творчасці Райта Бенедыктам Нікалсанам[3], гэта карціна натхніла паэта Фрэнсіса Наэля Кларка Мандзі (Francis Noel Clarke Mundy), які пазней заказаў Райта ўласны партрэт, на вершы са зборніка Needwood Forest:

Яго ліхтары мігочуць на паляне,
Адзін, як магільшчыкі са сваёй лапатай,
Прыходзіць са сваіх пячор, каб выгнаць
Паўночных драпежнікаў з лесу…

Карціна выстаўлялася ў 1773 годзе і была набыта графам Філіпам Ёркам, членам Лонданскага каралеўскага таварыства і другім графам Хардвікскім; яна знаходзілася ў сям'і Ёркаў, пакуль яе не прадаў пяты граф Хардвікскі, Чарльс Ёрк[5], якога празвалі «Шампанскім Чарлі»[6] і вядомым сваёй марнатраўнасць[7]. Карціну ў 1880 годзе купіла сям'я Крысці (Christie), у якой яна знаходзілася да продажу ў 1950 годзе Скулі (Scully). У выніку карціна была набыта біёграфам Райта Бенедыктам Нікалсанам[5], які прадаў яе праз Artfond у калекцыю Музея і мастацкай галерэі Дэрбі[2].

Зноскі

  1. а б https://artuk.org/discover/artworks/earthstopper-on-the-banks-of-the-derwent-61193 Праверана 3 чэрвеня 2023.
  2. а б в The Earthstopper(недаступная спасылка). Treasures of Derby. derby.gov.uk. Архівавана з першакрыніцы 4 мая 2009. Праверана 29 May 2011.
  3. Nicolson, Benedict (1968). Joseph Wright of Derby:Painter of Light p.97. Taylor & Francis.
  4. Mundy, Francis Noel Clarke (1776). Needwood Forest p.19. John Jackson. p. 52.
  5. а б An Earth Stopper on the Banks of the Derwent. artfund.org. Праверана 30 May 2011.
  6. Charles Yorke. Oxford Dictionary of National Biography. Праверана 30 May 2011.
  7. F. M. L. Thompson, ‘Yorke, Charles Philip, fifth earl of Hardwicke (1836—1897)’, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004 accessed 30 May 2011