Шамані́змвера ў асобна-магутныя надпрыродныя магчымасці старажытных адмысловых служыцеляў культу.

Самскі шаман з бубнам


Традыцыйныя рэлігіі

Aum


Ключавыя паняцці

Ахвярапрынашэнне · Багіня-маці · Бажаство · Бог · Залаты век · Замагільны свет · Замовы · Ініцыяцыя · Сусветная вось · Сусветнае дрэва · Сусветная гара · Міф · Манатэізм · Політэізм · Сакральнае · Свяшчэнныя камяні · Сінкрэтызм · Таемныя таварыствы

Найстаражытнейшыя формы рэлігійнасці

Анімізм · Заалатрыя · Культ продкаў · Магія · Полідаксія · Татэмізм · Фетышызм · Шаманізм

Гістарычныя арэалы

Азія (Бон · Будызм · ВедызмБрахманізмІндуізм · Гіндукушская рэлігія · Даасізм · Джайнізм · Мусок · Сінтаізм · Тэнгрыянства)
Афрыка (Старажытны Егіпет · Цэнтральная і Паўднёвая Афрыка)
Блізкі Усход і Міжземнамор'е (Зараастрызм · Іслам · Іўдаізм · Хрысціянства)
Дакалумбава Амерыка
Дахрысціянская Еўропа (Германцы · Старажытная Арменія · Старажытная Грэцыя · Кельты · Славяне)

Служыцелі культу

Коэны · Аракул  · Брахман · Волхв · Друід · Жрэц · Імам · Лама · Чараўнік · Мобед · Манах · Святар · Шаман

Звышнатуральныя сутнасці

Албаста · Анёл · Асура · Дэман · Джын · Дух · Д’ябал · Дэў · Здань · Пярэварацень · Чорт · Эльф

Найбольш тыповая асаблівасць шаманізма — выкарыстоўванне сродкаў экстатычных зносін з надпрыроднымі сілами і ў сувязі з гэтым вылучэнне асобных індывідуумаў, якім прыпісуецца здольнасць гэтакіх зносін. У аснове пакладзена магічная практыка зносін служыцеля культу — шамана — з духамі падчас рытуала камлання, г.зн. спецыяльнага рытуала, які прыводзіць чалавека ў экстатычны стан.

Шаманства вядома са старажытных часоў у культуры практычна ўсіх народаў свету. Асноўныя функцыі: лячэнне хворых, дапамога ў гаспадарчых і ваенных справах, выхаванне падрастаючага пакалення, прадухіленне няшчасцяў. Дзеянні шаманаў звычайна суправаджаюцца спевамі, ударамі ў бубны. Атрымала шырокае распаўсюджанне ў народаў Сібіры, Урала і Алтая, а таксама Афрыкі, Амерыкі, Акіяніі і інш.

Літаратура правіць

  • Культуралогія: Энцыкл. даведнік / Уклад. Э. Дубянецкі. — Мн.: БелЭн, 2003. ISBN 985-11-0277-6