Шэльфавы ледавік Роса
Шэльфавы ледавік Роса — найбуйнейшы шэльфавы ледавік у Антарктыдзе, размешчаны ў раёне Тэрыторыі Роса, выдаецца ў мора Роса паміж Зямлёй Мэры Бэрд (паўвостраў Эдуарда VII) на ўсходзе і Зямлёй Вікторыі (востраў Роса) на захадзе. Мае плошчу каля 487 000 км² (нешматлікім меней плошчы Францыі). Працягласць з поўдня на поўнач складае каля 850 км, з усходу на захад — каля 800 км.
Ледавік быў адкрыты экспедыцыяй Джэймса Кларка Роса ў студзені 1841 года і, паколькі ён не даваў праплысці караблям даследчыкаў далей на поўдзень, яго назвалі Ледзяны бар'ер Вікторыі (у гонар англійскай каралевы), але пасля яго назва змянілася на Ледзяны бар'ер Роса ў гонар яго першаадкрывальніка.
У паўднёва-ўсходняй частцы ледавіка на глыбіні 800 метраў пад ільдом размяшчаецца возера Уіланс[1], якое населена мікраарганізмамі, які выкарыстоўваюць для сваёй жыццядзейнасці вуглекіслы газ[2].
Жыўленне ледавіка адбываецца за кошт спаўзання ледавіковых мас з прылеглых да мора частак мацерыка і часткова за кошт снегу, які выпадае на саму паверхню ледавіка. Сярэдняя хуткасць руху ўсходняй часткі ледавіка складае 800 м/год, заходняй — 1500 м/год (ад 1,5 да 3 м у дзень). З часам лёд на ўскрайку ледавіка адколваецца, ўтвараючы айсбергі, якія выносяцца потым цячэннямі ў акіян. Самы вялікі з зарэгістраваных айсбергаў меў плошчу 31 080 км² (да прыкладу: плошча Бельгіі складае 30 528 км²)
Структура правіць
Ледавік мае трохвугольную форму, на поўначы абрываецца ў мора Роса стромкай сцяной, якая расцягнулася на 600 км і мае вышыню ад 15 да 50 м над паверхняй вады. Таўшчыня лёду складае ад 150—200 м у вонкавага края і да 700 м у частцы каля паверхні сушы. Ледавік знаходзіцца на плаву, у выніку чаго ўздымаецца і апускаецца пад уздзеяннем прыліваў і адліваў.
Гл. таксама правіць
Зноскі
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шэльфавы ледавік Роса- British Antarctic Survey
- Фатаграфіі шэльфавага ледавікі Роса Архівавана 15 верасня 2006.
