Эдуардас Бальсіс

Эдуа́рдас Ко́ста Бальсі́с (літ.: Eduardas Balsys; 20 снежня 1919, Мікалаеў, Украіна — 3 лістапада 1984, Друскінінкай) — савецкі літоўскі кампазітар, кінакампазітар, педагог, грамадскі дзеяч. Народны артыст СССР (1980). Лаўрэат пяці Дзяржаўных прэмій Літвы (1958, 1960, 1967, 1969, 1974).

Эдуардас Бальсіс
Eduardas Balsys
Дата нараджэння 20 снежня 1919(1919-12-20)[1][2]
Месца нараджэння
Дата смерці 3 лістапада 1984(1984-11-03)[2] (64 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Краіна Сцяг Літвы ЛітваСцяг СССР СССР
Альма-матар
Месца працы
Музычная дзейнасць
Прафесіі кампазітар, кінакампазітар, музычны педагог
Жанры опера
Грамадская дзейнасць
Член у
Узнагароды
Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга  — 1969 Ордэн «Знак Пашаны»  — 1954
Народны артыст СССР— 1980

Біяграфія правіць

Нарадзіўся ва Украіне, яго маці была паволжскай немкай. Калі Эдуардасу было два гады, сям'я пераехала ў Скуодас (Літва), дзе ён пачаў вучыцца музыцы і гуляць у футбол. У 1928 годзе сям'я пераехала ў Клайпеду, а ў 1939 годзе, пасля анексіі Клайпедскага края Германіяй, — у Крацінгу, затым у Палангу.

У 1937 годзе гуляў за футбольны клуб «KSS Klaipėda», выйграўшы з ім чэмпіянат краіны, а ў 1938 годзе стаў членам зборнай Літвы па футболе[4].

Да 1939 года вучыўся ў Клайпедскай гімназіі, дзе спяваў у тхару і вывучаў мастацтва ігры на альце і тубе, таксама быў вядомы як таленавіты баскетбаліст. У 1940 годзе скончыў Каўнаскае ваеннае вучылішча  (літ.) ў званні лейтэнанта, пачаўшы падчас навучання пісаць песні і маршы. У 19411945 гадах быў настаўнікам у сярэдняй школе ў Крацінзе.

У 19451950 гадах вучыўся ў Каўнаскай кансерваторыі па класе кампазіцыі прафесара А. Рачунаса і адначасова выкладаў музыку ў школе. У 1953 годзе скончыў аспірантуру Ленінградскай кансерваторыі (клас прафесара В. Валошынава). З 1953 года — выкладчык Літоўскай кансерваторыі (клас кампазіцыі, тэарэтычных прадметаў), з 1959 года — загадчык кафедры кампазіцыі, з 1969 года — прафесар.

У 19541962 гадах — выканаўчы сакратар, у 1962—1971 гадах — старшыня Саюза кампазітараў Літоўскай ССР. У 19621974 і з 1979 года — сакратар кіравання Саюза кампазітараў СССР. Член Саюза кінематаграфістаў Літоўскай ССР[5].

У 19631974 Дэпутат Вярхоўнага Савета Літоўскай ССР 6-7-га скліканняў.

Напісаў вялікую колькасць музычных твораў, у тым ліку оперу, балет, музыку да кінастужак[6].

Памёр 3 лістапада 1984 года ў г. Друскінінкай (паводле іншых крыніцах — у Вільнюсе[7]). Пахаваны ў Вільнюсе на Антакальніскіх могілках.

Творчасць правіць

Асноўныя творы: опера «Падарожжа ў Тыльзіт» (паст. 1980), балет «Эгле, каралева вужоў» (паст. 1960; экранізаваны ў 1965), араторыя «Не чапайце сіні глобус» (1969); кантаты; 2 канцэрты для скрыпкі з аркестрам; канцэрт для скрыпкі сола; «Драматычныя фрэскі» для скрыпкі, фартэпіяна і аркестра; Сімфонія-канцэрт для аргана, духавых і ударных інструментаў; песні, музыка да кінафільмаў і драматычных спектакляў; эстрадная музыка.

Зноскі

  1. Бальсис Эдуардас // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
  2. а б Eduardas Balsys // Musicalics
  3. Бальсис Эдуардас // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. Vytautas Saulis ir Gediminas Kalinauskas. «Lietuvos futbolas, 1922—1997 m.: istorinė apybraiža» // Vilnius, «Diemedis», 1997. 37 p.
  5. Бальсис, Едуардис Костович — RuData.ru. Архівавана з першакрыніцы 24 сакавіка 2013. Праверана 9 сакавіка 2013.
  6. Adeodatas Tauragis. Eduardas Balsys. Tarybų Lietuvos enciklopedija, T. 1 (A-Grūdas). — Vilnius: Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1985. — 177—178 psl.
  7. Бальсис Эдуардас Косто - Музыкальный словарь - Энциклопедии & Словари. Архівавана з першакрыніцы 24 сакавіка 2013. Праверана 9 сакавіка 2013.

Літаратура правіць

Спасылкі правіць