Cordyceps
Cordyceps — род грыбоў сямейства Cordycipitaceae, пірэнаміцэты, якія паразітуюць на пэўных відах насякомых.
| Cordyceps | |||||||||||||||||||||
 Elaphocordyceps ophioglossoides | |||||||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||
| Віды | |||||||||||||||||||||
|
больш за 400
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
У прыродзе сустракаецца больш за 400 розных відаў кардыцэпсаў, некаторыя з іх:
Этымалогія назвы правіць
Род названы па адным з прадстаўнікоў, Cordyceps sinensis, які ў сваю чаргу атрымаў назву за характэрны выгляд пладовага цела, якое нагадвае булаву. лац.: Cordyceps, ад cord — булава і ceps — галава[1].
Таксанамія правіць
У род уваходзяць два падроды (клады)[2]:
Раней у родзе вылучалася таксама клада Epichloe, але цяпер гэта асобны род Epichloë[2].
Апісанне правіць
Прадстаўнікі роду шырока распаўсюджаны ў свеце (арэал грыба адпавядае арэалу насякомых-гаспадароў гэтага паразіта). Тым не менш, найбольшую відавую разнастайнасць род праяўляе ў трапічных рэгіёнах. Некаторыя прадстаўнікі роду атрымалі шырокую вядомасць у сувязі з уплывам на паводзіны насякомых, на якіх яны паразітуюць.
Выкарыстанне і вынікі правіць
Некаторыя віды роду ўтрымліваюць рэчывы з незвычайнымі біялагічнымі і фармакалагічнымі ўласцівасцямі[5], напрыклад кардыцэпін (cordycepin). Анаморфа віду Cordyceps subsessilis (Tolypocladium inflatum) з’яўляецца сыравінай для атрымання іммунадэпрэсанта цыкласпарыну.
У кітайскай народнай медыцыне лічыцца тонікам, афрадызіякам і амаладжальным сродкам. Таксама (разам з мёртвымі целамі насякомых-гаспадароў паразіта) уваходзіць у склад некаторых кітайскіх страў.
Вялікая колькасць медыцынскіх даследаванняў, якія апісваюць эфектыўнасць прэпарата кардыцэпса, выкананы кітайскімі вучонымі. Дадзеныя даследаванні крытыкуюцца за нізкі ўзровень выканання, парушэнні навуковай метадалогіі і адсутнасць ці недастатковасць удзельнікаў. У біялагічнай і біятэхналагічнай супольнасці падобныя даследаванні альбо выклікаюць крытыку[6][7], альбо адкрыта называюцца міфамі[8][9].
Сапраўдныя даследаванні кардыцэпса пачаліся толькі з 2008 года, але біялагічна актыўныя рэчывы гэтага грыба пачалі вылучаць нашмат раней[1].
У культуры правіць
- У серыі гульняў The Last of Us, а так сама ў аднаімённым фільме на HBO Max, мутаваўшы кардыцэпс стаў прычынай зомбі-апакаліпсісу.
- У рамане Майка Кэры «Дары Пандоры» і заснаваным на ім фільме «Новая эра Z», кардыцэпс прывёў да пандэміі, ператварыўшы вялікую частку насельніцтва ў зомбі.
Зноскі
- ↑ а б в Кордицепс: гриб в шкуре гусеницы. — 2019.
- ↑ а б Cordyceps (англ.). Index Fungorum. Архівавана з першакрыніцы 31 сакавіка 2022.
- ↑ Fries, Elias Magnus. Observationes Mycologiae praecipue ad illustrandam floram suecicam. — 1818.
- ↑ Edmond Tulasne & Charles Tulasne. Select. fung. carpol. Vol. 3. P. 20 (Paris, 1865)
- ↑ Holliday, John; Cleaver, Phillip; Lomis-Powers, Megan; Patel, Dinesh;. Analysis of Quality and Techniques for Hybridization of Medicinal Fungus Cordyceps sinensis (Berk.)Sacc. (Ascomycetes) : (en). — 2004.
- ↑ Review of Naturopathy of Medical Mushroom, Ophiocordyceps Sinensis, in Sexual Dysfunction. — 2016. — В. 19. — Т. 10. — ISSN 0973-7847. — DOI:10.4103/0973-7847.176566 Архівавана з першакрыніцы 12 лістапада 2020.
- ↑ Cordyceps: Uses, Side Effects, Interactions, Dosage, and Warning. Архівавана з першакрыніцы 21 снежня 2020.
- ↑ Myths and Realities Surrounding the Mysterious Caterpillar Fungus. — 2017-11-01. — В. 11. — Т. 35.
- ↑ Cordyceps – A traditional Chinese medicine and another fungal therapeutic biofactory?. — 2008-05-01. — В. 7. — Т. 69. — ISSN 0031-9422. — DOI:10.1016/j.phytochem.2008.01.027 Архівавана з першакрыніцы 3 лістапада 2021.