Іван Іванавіч Гарбачэўскі

Іван Іванавіч Гарбачэўскі (22 верасня (4 кастрычніка) 1800, Чарнігаўская губерня — 9 (21) студзеня 1869, Пятроўскі Завод, цяпер Пятроўск-Забайкальскі Чыцінскай вобласці, Расія) — дзекабрыст, мемуарыст. Па кудзелі звязаны сваяцтвам з архіепіскапам Г. Каніскім.

Іван Іванавіч Гарбачэўскі
Род дзейнасці салдат
Дата нараджэння 22 верасня (4 кастрычніка) 1800[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 9 (21) студзеня 1869[1] (68 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Альма-матар
Аўтограф Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

правіць

Нарадзіўся 22 верасня (4 кастрычніка) 1800 года ў Нежынскім павеце Чарнігаўскай губерні ў сям’і маламаёмных дваран з Віцебскай губерні. У 1808—1817 гадах выхоўваўся ў Віцебскай гімназіі. Пасля смерці маці адмовіўся ад маёнтка і перадаў зямлю сялянам. Пасля вучобы ў гімназіі Гарбачэўскі 23 жніўня 1817 года паступіў у Дваранскі полк. З 1820 года служыў падпаручнікам у артылерыйскай брыгадзе ў Наваградзе-Валынскім (цяпер у Жытомірскай вобласці, Украіна)[2]. Там у 1823 стаў членам «Таварыства аб’яднаных славян», якое пазней прыняло праграму тайнага Паўднёвага таварыства і злілося з ім. Падчас паўстання Чарнігаўскага пяхотнага палка (29.12.1825 — 3.1.1826) спрабаваў узняць суседнія вайсковыя часці.

Арыштаваны 20 студзеня 1826 года і зняволены ў Петрапаўлаўскай крэпасці. Прыгавораны да смяротнага пакарання. Паводле царскай канфірмацыі пазбаўлены дваранства і 28 верасня 1827 года сасланы на катаржныя работы пажыццёва. Спачатку (са снежня 1827 года) змешчаны ў Чыцінскі астрог, у верасні 1830 года пераведзены ў Пятроўскі Завод. У 1832 тэрмін скарочаны да 15, пазней да 13 гадоў. Пасля адбыцця пакарання ў 1839 годзе на пасяленні ў Пятроўскім Заводзе. У 1863 яму дазволена жыць у Пецярбургу, але Гарбачэўскі не выкарыстаў гэтай магчымасці. З 1865 года выконваў функцыі міравога пасрэдніка Пятроўскай горнай акругі.

Пакінуў мемуары і багатую эпісталярную спадчыну.

Памяць

правіць

У Пятроўску-Забайкальскім устаноўлены бюст і мемарыяльная дошка, яго імем названы вуліца і бібліятэка. У Віцебску імем Гарбачэўскага таксама названа вуліца, на будынку былой Віцебскай гімназіі ўстаноўлена мемарыяльная дошка.

Зноскі

Літаратура

правіць