Іван Аляксандравіч Сцебут
Іван Аляксандравіч Сцебут (12 лютага 1833, горад Вялікія Лукі, Пскоўская вобласць — 20 кастрычніка 1923) — рускі і беларускі вучоны-аграном, адзін з заснавальнікаў раслінаводства на Беларусі, прафесар (1860).
| Іван Аляксандравіч Сцебут | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 31 студзеня (12 лютага) 1833 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 20 кастрычніка 1923[1] (90 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | аграном |
| Навуковая сфера | сельская гаспадарка |
| Месца працы | |
| Альма-матар | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія правіць
Скончыў Горы-Горацкі земляробчы інстытут (1854 цяпер Беларуская сельскагаспадарчая акадэмія). Пасля заканчэння інстытута пакінуты працаваць памочнікам упраўляючага вучэбнай фермай (1854—1858). У 1858 Міністэрствам дзяржаўнай маёмасці камандзіраваны за мяжу для падрыхтоўкі да прафесарскага звання. Быў слухачом ва ўніверсітэтах Германіі, Бельгіі, Англіі, Францыі. У 1860 годзе прызначаны прафесарам Горы-Горацкага земляробчага інстытута, вёў курс земляробства. Навукова-даследчая праца была звязана з Горы-горацкім вопытным полем, на якім ён заклаў шэраг вопытаў па вывучэнню севаабаротаў, вапнаванню і прымяненню ўгнаенняў, распрацаваў праект рэарганізацыі вопытнага поля ў вопытную сельскагаспадарчую станцыю. У 1865 абараніў магістрскую дысертацыю «Вапнаванне глебы». У 1865—1894 гадах прафесар Пятроўскай земляробчай лясной акадэміі ў Маскве, узначаліў першую ў Расіі кафедру раслінаводства. Праводзіў работу па падбору і агратэхніцы палявых культур, прымяненню ўгнаенняў. Удзельнік кангрэсаў і з’ездаў па сельскай гаспадарцы, кіраваў работай шматлікіх камітэтаў і камісій, выступаў з лекцыямі і дакладамі, арганізатар правядзення першых з’ездаў па сельскагаспадарчай вопытнай справе (1901, 1902). У 1898—1908 гадах старшыня Вучонага камітэта Міністэрства земляробства. Удзельнічаў у распрацоўцы Палажэння аб сельскагаспадарчых вопытных установах. Адзін з заснавальнікаў у Пецярбургу (1904) вышэйшых жаночых сельскагаспадарчых курсаў (Сцебутаўскія курсы). Заснавальнік і рэдактар журнала «Русское сельское хозяйство».
Ушанаванне памяці правіць
У 1959 устаноўлены бюст на тэрыторыі Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі. Яго імем названа адна з вуліц Горак.
Навуковыя працы правіць
- Известкование почвы (1865).
- Гипсовые почвы (1868).
- Культура растений, ее основание и средства" (1869)
- О возделывании подсолнечника в России (1870).
- Возделывание льна (1872).
- Статьи о русском сельском хозяйстве, его недостатках и мерах к его усовершенствованию, 1857—1882. — М.,1883.
- Сельскохозяйственное знание и сельскохозяйственное образование. — М.,1870,1889.
- Коллекции по культуре сахарной свекловицы (1892).
- Возделывание хлебных зерновых растений (1893).
- Об акклиматизации новых и малоизвестных растений в различных местностях России (1905).
Зноскі
- ↑ а б в Стебут Иван Александрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
Літаратура правіць
- Сце́бут Іван Аляксандравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 306. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Сце́бут Іван Аляксандравіч // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 53. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
Спасылкі правіць
- Стебут, Иван Александрович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
- Биография И. А. Стебута // Брянская областная научная универсальная библиотека имени Ф. И. Тютчева (руск.)
- Стебут Иван Александрович (1833—1923) // Белорусская сельскохозяйственная библиотека (БелСХБ) (руск.)
- Валерий Ермоленко «Не идеалист и не реалист, прежде всего — честный человек» (руск.) // СБ. Беларусь сегодня