Іван Якаўлевіч Сяржантаў

Іван Якаўлевіч Сяржа́нтаў (17 лютага 1919 — 29 красавіка 1943) — савецкі лётчык-знішчальнік 9-га гвардзейскага знішчальнага авіяцыйнага палка (8-я паветраная армія, Паўднёвы фронт), гвардыі лейтэнант. Герой Савецкага Саюза (1943).

Іван Якаўлевіч Сяржантаў
Дата нараджэння	17 лютага 1919(1919-02-17)
Месца нараджэння	Якаўлевічы, Горацкі павет, Магілёўская губерня, Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусі
Дата смерці	29 красавіка 1943(1943-04-29) (24 гады)
Месца смерці	Растоў-на-Доне, Растоўская вобласць, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Растоў-на-Доне
Грамадзянства	СССР
Прыналежнасць	СССР
Род войскаў	Ваенна-паветраныя сілы
Званне	лейтэнант
Бітвы/войны	Вялікая Айчынная вайна
Узнагароды і званні

За перыяд баявых дзеянняў зрабіў 258 баявых вылетаў, правёў 85 паветраных баёў, збіў асабіста 21 самалёт ворага.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і селяніна ў вёсцы Малыя Якаўлевічы (каля горада Орша цяпер Віцебскай вобласці. Беларусь). Бацька памёр рана, і пяцёра дзяцей засталіся без карміцеля. З шасці гадоў Іван пайшоў у падпаскі ў суседнюю вёску, каб зарабіць на падручнікі і з восені пайсці ў школу. Вучыўся ахвотна і добра, а потым зноў наймаўся працаваць пастухом, імкнучыся хоць чым-небудзь дапамагчы маці.

Скончыўшы 7 класаў, у 1937 годзе, Іван Сяржантаў паступіў у прафесійна-тэхнічнае вучылішча Аршанскага ільнокамбіната, авалодаў прафесіяй ткача; таксама ў гэтым годзе ён пачаў займацца ў Аршанскім аэраклубе.

У Чырвонай Арміі з 1938 года. Накіраваны ў Адэскую авіяшколу. У чэрвені 1941 года скончыў Чугуеўскае ваеннае авіяцыйнае вучылішча.

Ваяваць пачаў у студзені 1942 года ў 148-м знішчальным авіяпалку ў званні сяржанта. У жніўні 1942 года быў уключаны ў склад 9-га гвардзейскага знішчальнага авіяпалка.

Загінуў на сваім аэрадроме 29 красавіка 1943 года ў выніку няшчаснага выпадку (памёр ад атручвання). Пахаваны ў горадзе Растоў-на-Доне.

Да моманту гібелі выканаў каля 260 баявых вылетаў. Правёўшы каля 90 паветраных баёў, збіў 14 самалётаў асабіста і 8 у групе (па іншых крыніцах — 13 асабіста і 9 у групе).

Узнагароды

• Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 24 жніўня 1943 года за ўзорнае выкананне баявых заданняў камандавання на фронце барацьбы з нямецка-фашысцкім захопнікамі і праяўленыя пры гэтым мужнасць і гераізм гвардыі лейтэнанту Сержантаву Івану Якаўлевічу пасмяротна прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.
• Узнагароджаны ордэнамі Леніна, Чырвонага Сцяга, Чырвонай Зоркі, медалямі.

Памяць

• Імя Героя носяць вуліцы ў гарадах Орша і Растоў-на-Доне, таксама яно ўвекавечана на мемарыяле растоўскага Парку авіятараў.
• У Якаўлевічскай сярэдняй школе Аршанскага раёна ў пакоі баявой славы Сяржантаву прысвечаны стэнд.

Літаратура

• Сяржа́нтаў Іван Якаўлевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 355. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Сяржа́нтаў Іван Якаўлевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — С. 481. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
• Зильманович Я. Д. На крыльях Родины: Документальные очерки — Алма-Ата: Жалын, 1985. — 320 с. — 50 000 экз.

Спасылкі

• Іван Якаўлевіч Сяржантаў на сайце «Героі краіны»
• Сержантов Иван Яковлевичм // Праект «Память народа»
• Зильманович Я. Д. На крыльях Родины: Документальные очерки — Алма-Ата: Жалын, 1985. — 320 с. — 50 000 экз. (руск.)
• Героі Савецкага Саюза, удастоеныя звання за подзвігі на Доне Архівавана 20 кастрычніка 2016..
• Кутенко О. Проект «Улицы Орши». Лётчик Иван Сержантов (руск.) // Аршанская газета
• Сержантов Иван Яковлевич (руск.) // Беларусь у асобах і падзеях