Вікіпедыя

Ігар Мікалаевіч Цішын

Ігар Мікалаевіч Цішын (19 верасня 1958, Васільполле, Буда-Кашалёўскі раён, Гомельская вобласць) — беларускі мастак, жыве ў Бельгіі.

Ігар Мікалаевіч Цішын
Фатаграфія
Ігар Цішын, 2014 г.
Дата нараджэння 19 верасня 1958(1958-09-19) (66 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства Сцяг СССР СССР → Сцяг Беларусі Беларусь → Сцяг Бельгіі
Род дзейнасці мастак, дзеяч мастацтваў, фатограф
Месца працы
Жанр тэматычная карціна
Вучоба
Мастацкі кірунак неаэкспрэсіянізм
Вядомыя працы сэрыя «Крызыс у раі»
Заступнікі Алег Хадыка
Уплыў Фрэнсіс Бэкан, Хаім Суцін
Уплыў на Anton Snt
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

правіць

Нарадзіўся 19 верасня 1958 года ў в. Васільполле Буда-Кашалёўскага раёна Гомельскай вобласці.

У 1974—1978 гадах — Мінскае мастацкае вучылішча імя А. К. Глебава, выкладчык — Леанід Лапчынскі.

У 1978—1983 гадах — Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут, аддзяленне манументальна-дэкаратыўнага мастацтва, выкладчык — Алег Хадыка.

З 1980 года пачаў браць удзел у мастацкіх выстаўках.

У 1986—1991 гадах выкладаў у Мінскім мастацкім вучылішчы імя А. К. Глебава.

З 1994 года — член Беларускага саюзу мастакоў.

У 1997 годзе атрымаў стыпендыю ў Швейцарыі.

З 2000 года жыве ў Бельгіі[1]. Жонка — Наталля Залозная, беларускі мастак.

Творчасць

правіць

Паводле мастацтвазнаўца Антона Слюнчанкі, Ігар Цішын працуе ў стылі неаэкспрэсіянізму, яго творы запоўнены абстрактнымі і абсурднымі элементамі, з ярка выяўленымі гратэскавымі вобразамі і пераклікаюцца з «паэзіяй бяссэнсіцы» Данііла Хармса, якой уласцівыя рысы адмовы ад традыцыйных формаў мастацтва, неабходнасць абнаўлення метадаў выявы рэчаіснасці, гратэск, алагізм, а таксама з творчасцю Хаіма Суціна[2].

Мастацкая крытыка

правіць
 
«Аўтобусны прыпынак», 2010, палатно, алей, 150 х 200 см.

Ігар Цішын — прадстаўнік новай хвалі беларускага мастацтва, адзначанай актыўнымі пошукамі сваёй ідэнтычнасці. Будучы выпускніком Беларускай акадэміі мастацтваў, Цішын прайшоў школу манументальнага сацрэалізму, і іншую (неафіцыйную) — школу ўплыву беларускіх мадэрністаў Марка Шагала і Хаіма Суціна. У 1997 годзе ён атрымаў стыпендыю ў Швейцарыі, дзе меў магчымасць пазнаёміцца з творамі актуальнага мастацтва ў арыгіналах. У 2000 годзе мастак пераехаў жыць у Бельгію, вядомую як «краіна коміксаў». У выніку спалучэння некалькіх традыцый паступова склаўся рэпертуар меланхалічна-бурлескных вобразаў мастака.

Ігара Цішын парушае звыклыя эстэтычныя стандарты, сумяшчаючы элементы розных візуальных культур, мастацкіх і літаратурных уплываў: манументальны сацрэалізм, канструктывізм, дада, «калгасную» візуальнасць культуры рэгіёнаў, местачковы сюррэалізм Шагала, экспрэсіянізм Суціна і Бэкана, лабараторыі рускіх футурыстаў, сучасныя коміксы, паэзію абсурду Данііла Хармса, Дэлёза і Кафкі, кіно, старыя фатаграфіі і сямейныя архівы, лісты, заборную графіку, газетныя выразкі, успаміны ранняга дзяцінства… Ігар Цішын збірае ў рэальнасці, фіксуе і пераплаўляе ў сваёй творчасці абрыўкі чужых тэкстаў і галасоў. Логіка абсурда і пачуццёвая эстэтыка без правілаў і іерархій з’яўляецца вынікам комплекснага, «лабараторнага» вывучэння вобразнасці і тэкстаў нашай эпохі. Цішын працуе з індывідуальнай і калектыўнай візуальнай памяццю, сутыкаючы ў сваіх творах два асноўных медыуму савецкай культуры — манументальны жывапіс і фатаграфію.

 
«Панама», 2013, палатно, алей, 170 х 150 см.

Жывапіс складае асноўны сродак і галоўную мэту творчасці Ігара Цішына. Пачынаючы з 2008 г. у творах узмацніўся маляўнічы пачатак, які ўвасабляе ў чыстым выглядзе энергетыку творчага афекту. Цішын усведамляе сябе часткай бесперапыннай мастацкай лініі, якая ідзе ад Рэмбранта і Тыцыяна, у аснове якой ляжала маляўнічая дамінанта (colorito) ў супрацьлегласць лінейнай (disegno). Прадстаўнікам гэтай лініі — Хаіму Суціну і Фрэнсісу Бэкану, якіх мастак прылічае да сваіх настаўнікаў, ён прысвячае серыі карцін і рукапісную кнігу — стракатае квазігістарычнае расследаванне ў духу Борхеса, поўнае фантазій і містыфікацый. Застаючыся ў рэчышчы аднаго з самых старажытных мастацкіх медыумаў, Ігар Цішын прымае на сябе адказнасць за яго гісторыю, як мінулую так і будучую.

Выдатна валодае манументальнай формай (гэта перавага, дараваная мастакам савецкай акадэмічнай школы, незвычайна запатрабавана западным арт-рынкам). Пры гэтым, манументальнасць яго прац заўсёды застаецца адноснай і двухсэнсоўнай: яе зарад

 
«Лені — Чырвоны Каптурок», 2008, палатно, алей, 200 х 160 см.

нейтралізуецца альбо знарок-прымітыўнымі графічнымі элементамі тыпу «заборнай» малюнкаў і надпісаў, альбо трансгрэсіўнай актыўнасцю маляўнічай паверхні, альбо эстэтыкай абсурду ці коміксу. І наадварот: за дзіцячай жыццярадаснасцю яго жывапісу хаваецца трагізм гісторыі і брутальнасць чалавечых інстынктаў.

Буйнафарматныя жывапісныя палотны іранічна цытуюць знакамітыя вобразы-іконы, якія нарадзіліся з дапамогай фатаграфіі ў 1920-1930-я гады — час татальнай гераізацыі вобразу як у савецкай, так і ў заходняй культуры. Візуальныя стратэгіі гераізацыі, мастацкія утопіі і іх творцы, ператварэнне палітычных міфаў у міфы мастацтва і масавай культуры — гэта галоўныя тэмы творчасці мастака. Ён падыходзіць да іх з лёгкай іроніяй постсавецкага мастака, залучаючы знаёмыя фота- і кінавобразы ў сваю ўласную інтермедыяльную і аптычную гульню, свабодна камбінуе розныя міфалагічныя топасы. Галоўная фігура фашысцкага мастацтва 1930-х гадоў Лені Рыфеншталь выступае ў вобразе Чырвонага Каптурка. У дыптыху «Хайдзі + Хайдзі» гераізаваны ў 1930-я гады вобраз швейцарскай дзяўчынкі Хайдзі падмяняецца чынам дзяўчынкі-піянеркі, сфатаграфаванай ў 1930-м годзе Аляксандрам Родчанкам. Цішын падвойвае і дэфармуе твар піянеркі, ўвыдатняючы экстрэмальны гераічны ракурс знізу ўверх. Гэтая гульнявая дэфармацыя адсылае да ўсёй гісторыі ілюзіянізму ў мастацтве, нярэдка які стаяў на службе утапічных ідэй. Тыя, чые вобразы нязменна прыцягваюць Цішына, насуперак манументальнасці іх трактоўкі, нагадваюць ахвяр карнавалу гісторыі («Чырвоны Каптурок — Лені Рыфеншталь», «Футурыст Наталля Ганчарова», «Паэт Данііл Хармс», «Паэт Уладзімір Маякоўскі», серыя «Фрэнсіс Бэкан»).

«Партызанскі рух»

правіць
 
«Жарт», 2007, фота, алей.

Акрамя жывапісу, Цішын працуе з фатаграфіяй і прасторай. Выкарыстоўваючы фатаграфію як аснову для жывапіснай канкісты, ён нязмушана і віртуозна змешвае рэальнае і ўяўнае. Розныя ўзроўні рэпрэзентацыі ўступаюць паміж сабой у дыялог, які стварае адначасова містычны і парадыйны эфект (серыя «Без назвы» 2008).

У фотасерыі да аднайменнай выставы «Лёгкі партызанскі рух» (1997) Ігар Цішын першым у постсавецкай беларускай культуры адкрыў новы патэнцыял партызанскай тэматыкі. Партызанскі рух быў істотным укладам шматпакутнай Беларусі ў перамогу ў Другой сусветнай вайне. Партызанскі наратыў, падрабязна распрацаваны ў савецкім кіно і літаратуры, неадступна суправаджаў вобраз Беларусі ў масавай свядомасці. З распадам Савецкага Саюза ён падвяргаецца часоваму выцясненню, а затым (у 2000-я гады) ўсебаковай рэвізіі. У іранічным вобразе партызана — ляснога жыхара-падпольшчыка, які хаваецца ўнутры любой сістэмы — новая беларуская культуралогія шукае шлях да нацыянальнай ідэнтычнасці. Партызан хавае сваё духоўнае набытак у нетрах беларускіх лясоў і балот, чакае, вядзе гульню ў хованкі або таемную барацьбу.

 
«Пік-нік», 2010, палатно, алей, 150 х 200 см.

У 1997 годзе Цішын арганізаваў выставу «Лёгкі партызанскі рух» у паўразбураным доме «мінскіх партызан-бамжоў», дзе ён размясціў свае аб’екты і фатаграфіі. Праект рыхтаваўся на грошы, атрыманыя па гранту «Фонду Сораса». Праз тры гады у Мінску пачаў выдавацца часопіс па сучасным мастацтве «Партызан», які змясціў на вокладцы першага нумара адну з «партызанскіх» фотаздымкаў Ігара Цішына і інтэрв’ю з мастаком. Яшчэ праз некалькі гадоў у французскім горадзе Клермон-Феран праходзіў фестываль беларускага мастацтва «Партызан-Арт», куды Цішын быў запрошаны як «дзядуля партызанскага руху»[3].

Чалавечае цела ў творчасці

правіць
 
«Спірытічны сэанс», 2008, палатно, алей, 200 х 150 см.

Цела, як крыніца суб’ектыўных перажыванняў або аб’ект культурна-гістарычных трансфармацый застаецца адным з скразных матываў творчасці Цішына. У ранніх працах яно дакучліва фрагментавана, дыскрэтна, з’яўляецца ў выглядзе фетишистских матываў жаночых ног у туфлях, пэндзляў рук, «цытаваных» жаночых твараў. «Фетыш — гэта не сімвал, але як бы зафіксаваны і застылы план» — цытуе Цішын філосафа Жыля Делёза. У апошніх працах мастак імкнецца да адчування адзінага і цэласнага цела ў станаўленні, у духу делёзаўского «цела без органаў» пераадольвае сваю структурную расчляненнасць.

У серыі «1932» цела выступае гістарычным прадуктам ажыццяўлення і візуалізацыі, якія фігуруюць яго вобраз у тыя ці іншыя культурныя эпохі. У інтэрдысцыплінарных гістарычных даследаваннях цела часта ўяўляецца адным з медыумаў, якія нясуць на сабе «сляды» гістарычных напісанняў.

«Такім чынам, чалавечае цела разглядаецца як цалкам спісаны палімпсест, па якім найлепшым чынам можна рэканструяваць шаблоны», … «як аб’ект і памяць гістарычных запісаў, якія звязаны з брутальным або структурным гвалтам» (D.Kamper, K.Wulf. Lektre einer Narbenschrift. In: Transfigurationen des Körpers. Spuren der Gewalt in der Geschichte. Berlin, 1989).

Цішын як бы літаральна ілюструе гэтую распаўсюджаную постструктуралістскую метафару, інсцэнуя ў сваіх карцінах паставы і жэсты чалавечых малюнкаў розных эпох, пакрываючы партрэты сваіх герояў разнастайнымі пісьмёнамі і знакамі. У некаторых працах тэкст цалкам запаўняе жывапісную плоскасць, нівеліруючы прастору ў карысць апавядальнага пачатку («Няскончаны аповяд», «Паэт Данііл Хармс»). Часам гэты «шрыфт» зводзіцца да мазка рознакаляровай фарбы, як гістарычная памяць — да слядоў калектыўных афектаў.

У той жа час, цела выступае месцам знікнення мовы, месцам невыказна і неспасціжнага «іншага», дзе любыя знакі губляюць свой сэнс. Гэтым «іншым» гістарычна-маніпуляванага цела выступае сексуальнасць. Не ў культурна-гістарычным сэнсе, як разглядаў яе Мішэль Фуко, а хутчэй у сэнсе магічным, як у Жоржа Батая і сюррэалістаў. Сэксуальнасць канцэнтруецца ў гіпнатычным поглядзе яго фігур як нейкая першабытная творчая сіла, якая і застаецца галоўным рухавіком гісторыі.

Персанальныя мастацкія выстаўкі

правіць
 
«Крызіс у раі»—1, 2009, фота, алей, 50,5 х 75 см.

Калектыўныя мастацкія выстаўкі

правіць
 
«Крызіс у раі»—3, 2009, фота, алей, 50,5 х 75 см.
  • 2014 — SUMA SUMARUM, Цэнтр сучаснага мастацтва. Мінск
  • 2014 — DANSE MACABRE, Мінск[5]
  • 2014 — галерэя Artaban, Парыж, Францыя
  • 2013 — «Bazar», галерэя Barbarian art, Цюрых, Швейцарыя
  • 2010 — «Карціна алеем», галерэя «Ў», Мінск
  • 2005 — 51-я Біенале ў Венецыі, Італія
  • 2005 — галерэя Link, Гент, Бельгія
  • 2003 — «Partisan-Art», галерэя Garde à vue, Клермон-Феран, Францыя
  • 2003 — «Art from Minsk». Kunsthof- 88. Алмела, Нідэрланды
  • 1999 — «New Art of Belarus», Цэнтр сучаснага мастацтва, Варшава, Польшча
  • 1996 — «Бел-арт-транзіт», Цэнтральны Дом мастака, Масква
  • 1995 — «На галерэі», Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь, Мінск
  • 1994 — «Liebschaft», Палац мастацтва, Мінск
  • 1992 — «Урокі нядобрага мастацтва», Палац мастацтва, Мінск
  • 1992 — 1-я выстаўка галерэі «СТАНБЕТ», Зала дырэкцыі выставак і аўкцыёнаў Міжнароднага фонду культуры, Масква[6]
  • 1991 — «АРТ-МІФ»—2. Маскоўскі міжнародны мастацкі кірмаш. Цэнтральная выставачная зала «Манеж», Масква
  • 1989 — «Маладыя савецкія мастакі да 23-у кангрэсу АІКА», Берлін
  • 1988 — «Маладыя савецкія мастакі». Польшча, Балгарыя, Венгрыя, Куба, Германія

Зноскі

  1. ↑ Беларускі авангард. Вольга Архіпава. «Цішын Ігар» Архівавана 30 красавіка 2016.
  2. ↑ [https://web.archive.org/web/20160305090820/http://artdigest-belarus.com/novosti/minsk/34-igor-tishin-i-an-angelico-sozdali-sovmestnye-hudozhestvennye-raboty-v-ramkah-vystavki-danse-macabre.html Архівавана 5 сакавіка 2016. Архівавана 5 сакавіка 2016. Архівавана 5 сакавіка 2016. Архівавана 5 сакавіка 2016. Архівавана 5 сакавіка 2016. Архівавана 5 сакавіка 2016. Антон Слюнченко: Игорь Тишин и an angelico создали совместные художественные работы в рамках выставки «DANSE MACABRE» (руск.)] Архівавана 5 сакавіка 2016.
  3. ↑ Татьяна Кондратенко «Археология коллективной памяти» / Игорь Тишин (руск.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2017. Праверана 9 студзеня 2015.
  4. ↑ НАША НІВА «Выстава Ігара Цішына „Мэта“ адкрываецца сёння ў Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва»
  5. ↑ Фоторепортаж: художник снял картины со стен в баре и разрисовал их акрилом. (руск.)
  6. ↑ [https://web.archive.org/web/20160304192838/http://persona.rin.ru/view/f//22082/tishin-igor-nikolaevich Архівавана 4 сакавіка 2016. ТИШИН Игорь Николаевич (руск.)] Архівавана 4 сакавіка 2016.

Літаратура

правіць
  • NATALYA GANAHL / Наталля Ганаль, каталог к выстаўцы ў галерэі «Barbarian art», Цюрых, 2008

Спасылкі

правіць


  Ігар Мікалаевіч Цішын на Вікісховішчы
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Ігар_Мікалаевіч_Цішын&oldid=4848080"