Ігнат Рыгоравіч Кулакоўскі
Ігна́т Рыго́равіч Кулако́ўскі (6 лютага 1800, Янаўшчына, Пружанскі павет Гродзенскай губерні — 1870) — польскі і беларускі[2][3] паэт, перакладчык, дзяржаўны дзеяч, педагог.
| Ігнат Рыгоравіч Кулакоўскі | |
|---|---|
 | |
| Нараджэнне |
6 лютага 1800 ці 1800 |
| Смерць |
31 мая 1860[1] ці 1860 |
| Бацька | Рыгор Кулакоўскі[d] |
| Маці | Антаніна з Янішэўскіх[d] |
| Жонка | Юзэфа Стабельская[d] |
| Адукацыя | |
| Дзейнасць | пісьменнік, паэт, перакладчык, дырэктар школы |
Біяграфія правіць
Нарадзіўся ў 1800 годзе ў шляхецкай сям’і Рыгора Кулакоўскага і Антаніны з Янішэўскіх. Скончыў Свіслацкую гімназію, у 1816 паступіў на факультэт права і адміністрацыі Варшаўскага ўніверсітэта, аднак не скончыў навучання[4].
У 1821 — другой палове 1830-х — суддзя Пружанскага межавога суду. У 1827—1830 — засядацель Гродзенскага галоўнага суда, з 1830 — крымінальнай палаты ў Гродне.
У 1829—1837 — наглядальнік вучэльняў Гродзенскага павета, з 1830 — апякун Гродзенскай публічнай бібліятэкі.
1837—1840 — наглядальнік вучэльняў Драгічынскага павета. З 1840 — апякун, а з 1844 дырэктар Беластоцкай гімназіі. З 1841 — сябра Савета Інстытута шляхетных дзяўчат у Беластоку.
Пазней жыў у маёнтку Крыштапарова Сакольскага павета.
Чалец-карэспандэнт Гродзенскага губернскага статыстычнага камітэта, Віленскай археалагічнай камісіі, Лонданскага геаграфічнага таварыства, Таварыства даследнікаў старажытнасцей у Капенгагене і інш.
Ведаў лацінскую мову, санскрыт, французскую, італьянскую, іспанскую, рускую, чэшскую, нямецкую і шведскую мовы.
Памёр у 1870 годзе.
Творчасць правіць
Літаратурную дзейнасць пачаў у 1818 годзе сурэдактарам часопіса «Miesięcznik Warszawski». Друкаваўся ў варшаўскіх, віленскіх і пецярбурскіх польскамоўных часопісах.
Увайшоў у гісторыю найперш дзякуючы сваёй вялікай «Запісцы…» (1834) у Міністэрства народнай асветы, у якой патрабаваў увядзення выкладання «гісторыі краю, славянскай мовы і літаратуры», вывучэння «народных гаворак» у школах краю і стварэння адмысловых падручнікаў для беларускага юнацтва. На думку Кулакоўскага, гэтыя падручнікі павінны знаёміць вучняў з уласнай гісторыяй беларусаў[5].
Займаўся перакладамі, збіраннем гістарычных матэрыялаў. Склаў «Кароткае гістарычнае апісанне г. Гродна» (1833—1837), «Статыстычнае апісанне гарадоў Гродзенскай губерні» (1837), апублікаваў у выдаваным Ю. Крашэўскім часопісе «Athenaeum» артыкул «Аўтографы да гісторыі Польшчы і Расіі з сямейнай калекцыі Ігната Кулакоўскага» (1841). Гісторык Алег Латышонак прыпісваў Кулакоўскаму таксама аўтарства кнігі «Рассказы на белорусском наречии», аднак пазней адмовіўся ад гэтай гіпотэзы пад уплывам аргументаў лінгвістычнага характару[6].
У дзяцінстве пазнаёміўся з Францішкам Карпінскім, якому пазней прысвяціў верш «З табой я правёў рокі дзяцінства».
Збіраў прадметы нацыянальнай даўніны, частку збораў перадаў Віленскаму музею старажытнасцей.
Па смерці яго рукапісная спадчына страчаная.
Сям’я правіць
У 1829 ажаніўся з Юзэфай Стабельскай.
Яго праўнучка — Людвіка Сівіцкая (пс. Зоська Верас).
Бібліяграфія правіць
Зноскі
- ↑ вэб-старонка Праверана 30 мая 2016.
- ↑ Архіўная копія (руск.)(недаступная спасылка). Виртуальный Брест. Архівавана з першакрыніцы 16 кастрычніка 2012. Праверана 27 чэрвеня 2018.
- ↑ Список художественных маркированных конвертов Беларуси 2000 года. Праверана 21 лістапада 2011.
- ↑ Jadwiga Siedlecka-Siwuda.. Szereszewo — historia miasteczka (польск.). Encyklopedia Puszczy Białowieskiej. Праверана 2 чэрвеня 2012.
- ↑ КУЛАКОЎСКІ Ігнат Рыгоравіч (1800—70). Культурна-асветніцкі клуб «Спадчына». Праверана 2 чэрвеня 2012.
- ↑ Сяргей Токць.. Нацыянальны і сацыяльны дыскурсы ў тэкстах «Мужыцкай праўды» і «Разсказов на белорусском наречии». «Свіслацкія аркушы». Праверана 21 лістапада 2011.(недаступная спасылка)
Літаратура правіць
- Алег Латышонак. Гутарка «царкоўнага старасты Янкі» з «Яськам гаспадаром з-пад Вільні» // «Дзеяслоў». Архівавана з першакрыніцы 20 чэрвеня 2013.