«Імпарт-экспарт» (ням.: Import Export) — фільм аўстрыйскага рэжысёра Ульрыха Зайдля  (руск.), 2007 года. Карціна была намінаваная на Залатую пальмавую ветку  (руск.) Канскага кінафестывалю 2007 года. «Імпарт-экспарт» заваяваў гран-пры Ерэванскага міжнароднага кінафестывалю — залаты абрыкос. Гэта быў адзіны аўстрыйскі фільм, намінаваны на Еўрапейскую кінапрэмію 2007 года. Здымкі праходзілі ў Вене, Украіне, Румыніі, Чэхіі і Славакіі з 2005-га па май 2007 года на 16 мм і 35 мм плёнку.

Імпарт-экспартM:
Import Export
Жанр драматычны фільм[2]
Рэжысёр
Прадзюсар
Сцэнарыст
У галоўных
ролях
Аператар
Кінакампанія Ulrich Seidl Film Produktion[d][8]
Працягласць 135 мін.
Краіна Сцяг Аўстрыі Аўстрыя
Мова нямецкая, руская, славацкая, украінская
Год 2007 і 18 кастрычніка 2007[1]
IMDb ID 0459102
Афіцыйны сайт

Фільм паралельна раскрывае дзве сюжэтныя лініі: адну — украінскай медсястры, якая ў пошуках лепшага жыцця адпраўляецца працаваць у Аўстрыю; другую — беспрацоўнага былога ахоўніка з Аўстрыі, які адправіўся на Eсход па той жа прычыне, і ў рэшце рэшт апынуўся на Украіне.

Сюжэт правіць

Як у Аўстрыі, так і ва Украіне халодная, снежная зіма, пахмурныя і халодныя людзі. Так гэта выглядае з першага погляду, і падобна на тое, што ў абсалютна розных рэгіёнах жыццё не так і моцна адрозніваецца. Украінская медсястра і маці-адзіночка Вольга жыве ў глухім гарадке, дзе рэгулярна недаплачваюць зарплату. Сяброўка прапануе ёй падпрацаваць у сферы віртуальнага сэксу з замежнікамі праз вэб-камеру, і Вольга, пераадольваючы агіду, згаджаецца, але тут атрымлівае запрашэнне ад іншай сяброўкі, што раней пераехала ў Аўстрыю. Не раздумваючы ні хвіліны, яна развітваецца з дзіцем, якое застаецца на апецы яе маці, і прыязджае туды, дзе ўладкоўваецца прыбіральшчыцай, аднак амаль тут жа губляе працу. Затым яе бяруць працаваць на вілу, але сын гаспадыні абвінавачвае яе ў крадзяжы, і яе зноў звальняюць. Затым яна трапляе ў бальніцу для састарэлых, дзе свае праблемы — яе адкрыта раўнуе медсястра (па-першае, з-за таго, што больш нізкая па статусу прыбіральшчыца лепш ўмее абыходзіцца з хворымі і карыстаецца сярод іх павагай, па-другое — з-за таго, што яна карыстаецца ўвагай у карэнных аўстрыйцаў, далёка не толькі пажылых). З выгляду далікатная Вольга, аднак, мае моцны характар.

Тым часам, у маладога беспрацоўнага з Вены Паўля жыццё ненашмат лепш. Апынуўшыся адзін на адзін з бандай і страціўшы форму, Паўль губляе звыклую працу ахоўніка, і не ў стане пагасіць растучыя даўгі перад сябрамі, знаёмымі і нават айчымам. Апошні (голас якога глядач ужо чуў у эпізодах віртуальнага сэксу з украінкамі) прапануе яму адправіцца на заробкі ва Украіну, дзе ўсё яшчэ ёсць пакупнікі на састарэлыя гульнявыя аўтаматы. Такім чынам, Паўль можа не толькі зарабіць трохі грошай, але і на нейкі час схавацца ад крэдытораў. Па дарозе ён ледзь вырываецца з рук цыган, перажывае сэксуальную прыгоду ў гатэлі «Інтурыст», а ў рэшце рэшт ўцякае ад айчыма і аўтастопам едзе далей па Украіне ў пошуках працы.

Задума і здымкі правіць

Ульрых Зайдль планаваў зняць трылогію аб падарожжах: першы фільм - аб сэксуальным турызме, другі - аб масавым, трэці - аб альпійскім.

«Экспарт-імпарт» — першы ў трылогіі. Карціну здымалі тры гады; за гэты час Зайдль аб'ездзіў Усходнюю Еўропу, наведаўшы Балгарыю, Славенію, Румынію і Украіну, адбіраючы натурныя здымкі і ўдакладняючы сваю задуму. Больш за ўсё яго ўразіла Усходняя Украіна (Данбас), дзе ён убачыў сляды запусцення і распад шмат у чым усё яшчэ савецкага побыту.

У рэкламных мэтах кампанія «Артхаузтрафік» апублікавала ўрыўкі з дзённіка Клаўса Прыдзінга, які быў асістэнтам рэжысёра і прадзюсара Ульрыха Зайдля. Той апісваў, як яны здымалі ў ужгарадскай гасцініцы «Закарпацце» і былі «заціснутыя паміж украінскімі хуліганамі і карумпаванымі паўкрымінальным ахоўнікамі (...), а людзі абражалі нас і пагражалі нам. Аднойчы нам давялося выклікаць паліцыю, якая тут жа стала вымагаць грошы за тое, што пазбавіць нас ад терарызаваўшых нас п'яных хуліганаў».

Таксама Прыдзінг успамінаў «данецкую мафію», якая давала ім дазвол на здымкі на Енакіеўскім металургічным заводзе: «Пасля бурнай дыскусіі з адным з мясцовых яе (данецкай мафіі) босаў, што суправаджалася шчодай выпіўкай, якая цяжка адбілася на маім здароўе, нам удалося атрымаць дазвол». Аднак у рэшце рэшт Зайдль наогул вырашыў адмовіцца ад натурных здымак, і мафіёзнаму босу давялося ўручаць бутэльку дарагога брэндзі, каб той пакінуў іх у спакоі[9].

У ролях правіць

Крытыка правіць

Фільм выклікаў бурнае абмеркаванне. У прыватнасці, аўстрыйцам, у якіх Ульрых Зайдль і раней выклікаў раздражненне занадта адкрытай дэманстрацыяй зваротнага боку грамадскага жыцця краіны, у большасці фільм не спадабаўся.

Канструктыўная крытыка разыходзіцца ў процілеглых кірунках. Адныя кажуць, што фільм зацягнуты і занадта пахабны, занадта жорсткі. Іншыя звяртаюць увагу на рэалізм і амаль дакументальную дакладнасць ўсяго паказанага (тым больш, што Ульрых Зайдль раней здымаў дакументальнае кіно), як, напрыклад, сцэна, дзе маці Вольгі кладзе ў печ вогнетрывалую цэглу, каб нагрэць кватэру ў 30-градусны мароз, ці жахлівыя віды дамоў, у якіх жывуць славацкія цыганы, даведшыя іх да амаль непрыдатнага стану. Амаль усе ўдзельнікі фільма не з'яўляюцца прафесійнымі кінаакцёрамі.

Тобіас Кнібе з «Зюддойчэ цайтунг» пісаў: «Гэты фільм — „сур'ёзная работа“. „Імпарт-экспарт“ — фільм, які дэманструе снежныя буры ва Украіне, ці забюракратызаваныя бальніцы Аўстрыі, ці подласць герояў, але ўсё гэта надае фільму сілу, якая ў іншым выпадку, відавочна, не выяўляецца». Гэты фільм быў адным з найлепшых у конкурсе на Залатую пальмавую галіну[10].

Фільм не абышла ўвагай і ўкраінская прэса.

Дзяніс Іваноў, дырэктар кампаніі «Артхауз Трафік», сказаў: «Фільм і сапраўды экстрэмальны. Ён экстрэмальны, з аднаго боку, для ўкраінскага гледача, паколькі змяшчае ўкраінскую тэму. А з другога боку, бальніца для састарэлых — гэта метафара жыцця еўрапейцаў, дзе за ўсімі прыглядаюць, усім добра, але гэта дом для старых, з якога практычна сышло ўсё жывое». ... Фільм змяшчае нямала ўкраінскіх панарам. Асабліва рэжысёру прыйшоўся па душы Данбас — з панурымі заводамі, абшарпанымі шматпавярхоўкамі і барамі. «Імпарт-экспарт» — фільм жорсткі, са мноствам пікантных сцэн і без хэпі-энду. Такая рэжысёрскі задума — глядач павінен адчуваць дыскамфорт, каб задумацца[11].

Зноскі

Спасылкі правіць