Інцыдэнт з амерыканскім беспілотнікам у Чорным моры
14 сакавіка 2023 года расійскія знішчальнікі Су-27 падчас сутыкнення пашкодзілі амерыканскі беспілотнік MQ-9 Reaper. Пасля БПЛА быў затоплены амерыканскім камандаваннем у Чорным моры[1][2].
| Інцыдэнт з амерыканскім беспілотнікам у Чорным моры | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Дата | 14 сакавіка 2023 | ||
| Месца | Міжнародныя воды ў Чорным моры | ||
| Вынік | пашкоджанне вінта амерыканскага беспілотніка, наступнае крушэнне дрона ў моры | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
| Сілы бакоў | |||
|
|||
| Страты | |||
|
|||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
Інцыдэнт стаў першым прамым сутыкненнем паміж ВПС Расіі і ЗША з моманту пачатку ўварвання Расіі на Украіну[3].
Згодна Deutsche Welle, здарэнне стала першым выпадкам з часоў Халоднай вайны, калі амерыканскае паветранае судна пацярпела крушэнне з-за ўздзеяння расійскіх самалётаў[4].
Перадгісторыя
правіцьЗША выкарыстоўвалі беспілотнікі MQ-9 Reaper над Чорным морам яшчэ да пачатку ўварвання для назірання за тэрыторыяй[5][6]. Хоць расійскія самалёты і раней суправаджалі амерыканскія дроны, да небяспечных наступстваў гэта не прыводзіла[7].
Ход падзей
правіцьАмерыканская версія
правіцьСа слоў высокапастаўленага вайсковага прадстаўніка ЗША, беспілотнік MQ-9 Reaper вылецеў раніцай у аўторак са сваёй базы ў Румыніі для выканання запланаванай разведвальнай місіі[8], якая доўжыцца ў сярэднім ад 9 да 10 гадзін[9]. Дрон не быў узброены і вёў разведку прыкладна ў 75 мілях (120 кіламетрах) на паўднёвы захад ад паўвострава Крым[8]. У заяве Еўрапейскага камандавання УС ЗША гаворыцца, што амерыканскі беспілотнік ляцеў над міжнароднымі водамі ў Чорным моры выконваючы звычайныя аперацыі[10][11], у суправаджэнні двух расійскіх самалётаў. Перад сутыкненнем расійскія знішчальнікі некалькі разоў скідалі паліва на дрон[10], здзяйсняючы небяспечныя манеўры, аб чым заявілі амерыканскія вайскоўцы[1]. Затым прыкладна ў 7:03 раніцы па цэнтральнаеўрапейскім часе[10] адзін з самалётаў пашкодзіў вінт беспілотніка, з-за чаго ён страціў кіраванне. Амерыканскае камандаванне было вымушана яго затапіць[2][11]. Тэлеканал CBS змадэляваў момант сутыкнення знішчальніка з беспілотнікам і паказаў у эфіры. На кадрах відаць, як расійскі знішчальнік падлятаючы да БПЛА спачатку скідае на яго паліва, пасля чаго кранае вінт дрона[12].
Расійская версія
правіцьМіністэрства абароны Расіі заявіла, што расійскія знішчальнікі «бартавое ўзбраенне не ўжывалі, з беспілотным лятальным апаратам у кантакт не ўступалі і шчасна вярнуліся на аэрадром базавання»[13]. Па паведамленні расіян, БПЛА здзейсніў палёт з адключанымі транспандэрамі, пры гэтым парушыўшы межы ўстаноўленага ў дадзеным раёне часовага рэжыму паветранай прасторы, інфармацыя аб якім была апублікавана ў адпаведнасці з міжнароднымі стандартамі[14][15].
Рэакцыя
правіцьМіністр замежных спраў Украіны Дзмітрый Кулеба заявіў, што пакуль Расія валодае Крымскім паўвостравам, Чорнае мора не будзе бяспечным месцам.
Афіцыйны прадстаўнік Пентагона ў эфіры тэлеканала CNN паведаміў, што ЗША «ў тым, што тычыцца гэтага канкрэтнага беспілотніка, робяць крокі, каб абараніць сваю ўласнасць» і, што «не хацелася, каб хтосьці, прыбраў іх да рук»[16]. Амерыканскі бок назваў дзеянні расіян «безразважнымі, неабгрунтаванымі і непрафесійнымі»[5][10].
Прэс-сакратар прэзідэнта Расіі Дзмітрый Пяскоў параіў «не лятаць там, дзе не трэба»[17].
15 сакавіка сакратар Савета бяспекі РФ Мікалай Патрушаў заявіў, што Масква абавязкова паспрабуе падняць абломкі амерыканскага беспілотніка. На яго думку, гэта зрабіць неабходна. Таксама чыноўнік заявіў, што інцыдэнт з беспілотнікам з’яўляецца канчатковым пацвярджэннем таго, што ЗША бяруць непасрэдны ўдзел у тым, што адбываецца ва Украіне[18]. У той жа дзень прэс-сакратар прэзідэнта РФ Дзмітрый Пяскоў выказаў меркаванне, што адносіны паміж Расіяй і Злучанымі Штатамі знаходзяцца ў сваёй самай нізкай кропцы і ў жаласным стане. З ягоных слоў, Уладзімір Пуцін валодае інфармацыяй пра інцыдэнт, але кантактаў з ЗША на вышэйшым узроўні не было[14].
Ацэнкі
правіцьУкраінскі ваенны эксперт Раман Світан назваў дзеянні расійскіх знішчальнікаў інфармацыйным ударам і выказаў здагадку, што «такія інцыдэнты — гэта запрашэнне да перамоваў»[19]. Прафесар па вывучэнні вайны ў Каралеўскім каледжы Вялікабрытаніі Майкл Кларк паведаміў Бі-бі-сі, што сутыкненне «амаль напэўна было выпадковасцю»[20].
Гл. таксама
правіцьЗноскі
правіць- ↑ а б "US military drone crashes into Black Sea after Russian intercept". Reuters(англ.).
- ↑ а б Над Черным морем российский самолет Су-27 столкнулся с американским беспилотником (руск.). Meduza.
- ↑ "Russian Warplane Hits American Drone Over Black Sea, U.S. Says". The New York Times.
- ↑ Ukraine updates: US summons Russian ambassador over drone (англ.). Deutsche Welle (14 сакавіка 2023).
- ↑ а б Russian fighter jet forces down US drone over Black Sea after intercept | CNN Politics (англ.). CNN.
- ↑ Russian jet downs U.S. drone over Black Sea (англ.). CNBC.
- ↑ Samuels, Brett. Russian jet forces downing of US drone over Black Sea (англ.). The Hill (14 сакавіка 2023).
- ↑ а б NYT: Американский беспилотник, упавший в Черное море, вылетел с базы в Румынии (руск.). Голос Америки (15 сакавіка 2023).
- ↑ "Stunned military officials watched the Russian planes harass the drone on a video feed, a U.S. official says". The New York Times. 2023-03-14.
- ↑ а б в г "Российский Су-27 задел и сбил американский разведывательный беспилотник над Черным морем". Русская служба BBC.
- ↑ а б Российский истребитель СУ-27 сбил американский беспилотник MQ-9 над Черным морем. В Минобороны РФ заявили, что дрон упал сам (руск.). Настоящее Время (14 сакавіка 2023).
- ↑ "NYT: беспилотник США летел из Румынии и вёл плановую разведку". Радио Свобода. 2023-03-15.
- ↑ Российский истребитель СУ-27 сбил американский беспилотник MQ-9 над Черным морем. В Минобороны РФ заявили, что дрон упал сам (руск.). Настоящее Время (14 сакавіка 2023).
- ↑ а б Russian fighter jet forces down US drone over Black Sea | CNN Politics (англ.). CNN.
- ↑ Минобороны прокомментировало инцидент с американским беспилотником. TACC.
- ↑ США предпримут меры, чтобы защитить обломки рухнувшего в Черное море БПЛА (руск.). Интерфакс (15 сакавіка 2023). Праверана 15 сакавіка 2023.
- ↑ Песков выразил недоумение в связи с заявлениями из США по поводу ЧП с дроном (руск.). Интерфакс.
- ↑ "Russia says it will try to retrieve remains of U.S. drone". Reuters.
- ↑ "Такие инциденты – это приглашение к переговорам". Военный эксперт объяснил, зачем российский истребитель сбил американский беспилотник (руск.). Настоящее Время (15 сакавіка 2023).
- ↑ "Russia pilots reckless in drone collision - US". Би-би-си. 2023-03-15. Праверана 2023-03-15.