Іркуцкая вобласць
Іркуцкая вобласць — суб’ект Расійскай Федэрацыі, размешчаны ў паўднёва-заходняй частцы Усходняй Сібіры. Адміністрацыйны цэнтр — горад Іркуцк. У склад вобласці да 1 студзеня 2008 года ўваходзіў іншы суб’ект федэрацыі — Усць-Ардынская Бурацкая аўтаномная акруга, якая ў цяперашні час аб’яднана з вобласцю. Вобласць падзяляецца на 27 раёнаў. Буйнейшыя гарады: Іркуцк, Брацк, Ангарск, Усць-Ілімск.
| Іркуцкая вобласць | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
| Краіна | |||||
| Уваходзіць у | |||||
| Адміністрацыйны цэнтр | |||||
| Дата ўтварэння | 26 верасня 1937 | ||||
| Кіраўнік | Sergey Levchenko[d] | ||||
| Насельніцтва |
|
||||
| Плошча |
|
||||
_-_Irkutsk_Oblast_(Crimea_disputed).svg) |
|||||
| Часавы пояс | IRKT і Asia/Irkutsk[d][2] | ||||
| Код ISO 3166-2 | RU-IRK | ||||
| Код аўтам. нумароў | 38 і 138 | ||||
| Афіцыйны сайт (руск.) | |||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||
Беларусы Іркуцкай вобласці
правіцьУ выніку шматлікіх войн паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Маскоўскай дзяржавай у палон да апошніх трапіла вялікая колькасць этнічных беларусаў, многім з якіх прапаноўвалі ісці разам з казакамі на асваенне Сібіры. Першае вядомае беларускае паселішча Іркуцкай губерні — вёска Літвінцава, якая ўзнікла ў сярэдзіне ХVІІ ст. непадалёк ад Усць-Ілімскага астрога (цяпер горад Усць-Ілімск). Багата беларусаў ссылалі ў Сібір пасля паўстання 1863-64гг. Але найбольшае перасяленне беларусаў адбылася падчас «сталыпінскай рэформы» на пачатку ХХ стагоддзя. Паводле архіўных дадзеных, толькі ў Іркуцкую губерню перасялілася 300 000 беларусаў. Між іншым, з Расеі ў гэты перыяд перасяленцаў было вельмі мала, і яны называліся тут «чалдонамі»[5].
31 траўня 1996 года адбыўся першы з’езд беларусаў Прыбайкалля. Вынікам сталася стварэнне Іркуцкага таварыства беларускай культуры імя Яна Чэрскага. Пазней узнікла нацыянальна-культурная аўтаномія «Беларусы Чэрамхова» (аб’ядноўвае беларусаў Чарамхоўскга раёна Іркуцкай вобл.), а таксама моладзевы клуб «Крывічы». Гэтыя культурныя аб’яднанні ладзяць беларускія святы: «Купалле», «Дзяды», «Дажынкі», «Каляды», «Грамніцы», «Гуканне вясны». У 2016 годзе на «Купалле», якое ладзілі «Крывічы» прыйшло больш за чатыраста чалавек[6]. На святах аб’яднанням дазваляюць выкарыстоўваць сімвалы «Пагоня» і бел-чырвона-белы сцяг.
Колькі цяпер пражывае беларусаў у Іркуцку, дакладна невядома. Некаторыя даследчыкі называюць мінімальную лічбу ў 50 тысяч чалавек, а некаторыя сцвярджаюць, што кожны трэці жыхар Іркуцкай вобласці мае беларускія карані.
Пасёлкі
правіцьГл. таксама
правіцьЗноскі
- ↑ АКТМУ Праверана 13 сакавіка 2015.
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
- ↑ Шахрай С. М., Алексеев С. С., Собчак А. А. и др. Конституция Российской Федерации // Российская газета — Россия: 1993. — Т. 102. — С. 102. — ISSN 1606-5484; 1560-0823 Праверана 25 кастрычніка 2016.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2025 г. и в среднем за 2024 г. и компоненты её изменения — Росстат, 2025.
- ↑ Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 студзеня 2018. Праверана 22 жніўня 2018.
- ↑ Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 студзеня 2018. Праверана 22 жніўня 2018.
Літаратура
правіць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
Спасылкі
правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іркуцкая вобласць- Афіцыйны сайт Архівавана 28 кастрычніка 2005.