Абдэль Азіз ібн Сауд

Абдэль Азіз ібн Сауд (таксама Ібн-Сауд або Абдэль-Азіз II; 26 лістапада 1880 — 9 лістапада 1953) — заснавальнік і першы кароль Саудаўскай Аравіі (1932—1953). Вёў войны за аб’яднанне Аравіі. У 1902—1927 гадах — эмір дзяржавы Неджд, пазней — да 1932 года — кароль дзяржавы Хіджаз, Неджд і далучаныя вобласці.

Абдэль-Азіз ібн Сауд
араб. عبدالعزيز آل سعود‎‎
20-ы эмір Неджда 15 чэрвеня 1904 — 8 студзеня 1926
Папярэднік	Абдурахман ібн Фейсал ас-Сауд, захоп краіны Джэбель-Шамарай
Пераемнік	тытул скасаваны;
3-і кароль Неджда і Хіджаза 8 студзеня 1926 — 22 верасня 1932
Папярэднік	Алі бен Хусейн
Пераемнік	тытул скасаваны;
1-ы кароль Саудаўскай Аравіі 22 верасня 1932 — 9 лістапада 1953
Папярэднік	тытул заснаваны
Пераемнік	Сауд IV
Нараджэнне	15 студзеня 1877(1877-01-15) ці 3 (15) студзеня 1877 Эр-Рыяд, Правінцыя Рыяд
Смерць	9 лістапада 1953(1953-11-09) (76 гадоў) Ta'if[d], Правінцыя Мекка
Месца пахавання	Аль Уд[d]
Род	Саўдзіты[d]
Бацька	Abdul Rahman bin Faisal[d]
Маці	Sarah Al Sudairi[d]
Жонка	Фахда бінт Асі аш-Шураім[d], Hassa bint Ahmed Al Sudairi[d], Al Jawhara bint Musaed Al Jiluwi[d], Baraka[d], Sharifa bint Saqr Al Fajri[d], Wadhah Bint Muhammad[d], Sarah bint Abdullah bin Faisal[d], Tarfah bint Abdullah Al Sheikh[d], Lulua bint Salih Al Dakhil[d], Haya bint Sa'ad Al Sudairi[d] і Munaiyirah[d]
Дзеці	Сауд ібн Абдэль Азіз ас-Сауд, Фейсал ібн Абдэль Азіз ас-Сауд, Халід ібн Абдэль Азіз ас-Сауд, Фахд ібн Абдэль Азіз ас-Сауд, Абдала ібн Абдэль Азіз ас-Сауд, Салман ібн Абдэль Азіз ас-Сауд, Turki I bin Abdul[d], Muhammad bin Abdulaziz Al Saud[d], Nasser bin Abdulaziz[d], Saad bin Abdulaziz[d], Mansour bin Abdulaziz Al Saud[d], Nayef bin Abdul-Aziz Al Saud[d], Latifa bint Abdulaziz Al Saud[d], Bandar bin Abdulaziz Al Saud[d], Mishaal bin Abdulaziz Al Saud[d], Seeta bint Abdulaziz Al Saud[d], Mamdoh bin Abdulaziz[d], Al Jawhara bint Abdulaziz Al Saud[d], Al-Bandari bint Abdul-Aziz Al Saud[d], Abdul Ilah bin Abdulaziz Al Saud[d], Mashhur bin Abdulaziz Al Saud[d], Fawwaz bin Abdulaziz Al Saud[d], Badr bin Abdulaziz Al Saud[d], Hazloul bin Abdulaziz Al Saud[d], Abdul Majeed bin Abdulaziz Al Saud[d], Turki II bin Abdul-Aziz Al Saud[d], Talal bin Abdulaziz Al Saud[d], Ahmed bin Abdulaziz Al Saud[d], Sultan bin Abdulaziz[d], Abdul-Rahman bin Abdul-Aziz Al Saud[d], Mutaib bin Abdulaziz Al Saud[d], Muqrin bin Abdul-Aziz Al Saud[d], Sattam bin Abdul-Aziz Al Saud[d], Nawwaf bin Abdulaziz Al Saud[d], Мусаід ібн Абдул-Азіз Аль-Сауд[d], Thamir bin Abdulaziz Al Saud[d], Hamoud bin Abdulaziz Al Saud[d], Abdul Muhsin bin Abdulaziz Al Saud[d], Majid bin Abdulaziz Al Saud[d], Mishari bin Abdulaziz Al Saud[d], Haya bint Abdulaziz Al Saud[d], Luluwah bint Abdul-Aziz Al Saud[d], Sultana bint Abdul-Aziz Al Saud[d], Nura bint Abdulaziz[d], Munira bint Abdulaziz[d], Anud bint Abdulaziz[d] і Nouf bint Abdulaziz Al Saud[d]
Нацыянальнасць	араб
Веравызнанне	іслам вахабіцкага толку
Член у	list of rulers of Saudi Arabia[d]
Дзейнасць	палітыка
Прыналежнасць	Саудаўская Аравія
Род войскаў	Saudi Arabian Armed Forces[d]
Званне	commander-in-chief[d] і wazir[d]
Бітвы	Unification of Saudi Arabia[d]
Узнагароды	Crosses of Military Merit[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Палітычная дзейнасць

Лічыўся васалам Асманскай імперыі. У 1915 г. быў прызнаны Англіяй як незалежны ўладальнік. Абапіраючыся на рэлігійна-фундаменталісцкі рух іхванаў, разгарнуў барацьбу за лідарства ў Аравіі, заваяваў Джэбель-Шамар (1921), Хіджаз (1924-25), Асір (1932). Прэтэндаваў на ролю духоўнага лідара ісламскага свету. Трансфармаваў архаічнае аравійскае грамадства; стварыў дзяржаўныя інстытуты, сучаснае войска, уніфікаваў прававую сістэму. Імкнучыся выйсці з-пад англійскай апекі, развіваў адносіны з ЗША. У 1933 выдаў амерыканскай кампаніі «Стандард ойл оф Каліфорнія» канцэсію на здабычу нафты. У час Другой сусветнай вайны захоўваў нейтралітэт. Абдэль Азіз ібн Сауд блакаваўся з каралём Егіпта Фарукам супраць Хашымітаў Іарданіі і Ірака. Падтрымліваў палесцінцаў падчас блізкаўсходняга канфлікту. У XX ст. трон успадкавалі сыны.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).