Абрам Езафовіч
Абрам (Абрагам) Езафовіч Рабічковіч, або Абрагам Ёзафавіч[2], у хрышчэнні Ян (? — кастрычнік 1519) — вялікалітоўскі дзяржаўны і гаспадарчы дзеяч.
| Абрам Езафовіч | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Герб «Ляліва» | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Богуш Міхал Багавіцінавіч | ||||||
| Пераемнік | Богуш Міхал Багавіцінавіч | ||||||
| Смерць |
1519 Ламазы |
||||||
| Род | Абрамовічы і Юзэфовічы-Глябіцкія[d] | ||||||
| Бацька | Езаф Рабчык | ||||||
| Дзеці | Васіль-Ян, Канстанцін, Марына | ||||||
| Веравызнанне | праваслаўе[1] | ||||||
| Дзейнасць | купец, палітык | ||||||
Біяграфія правіць
Сын Іосіфа (Езафа) Рабчыка, які браў у арэнду збор мыта ў Кіеўскім ваяводстве, брат Міхеля. На пачатку XVI ст. прозвішчы шырока не ўжываліся, таму з крыніц Рабічковіч болей вядомы пад імем па бацьку — Езафовіч, пад ім Абрам і ўвайшоў амаль ва ўсе даведнікі.
Пасля разбурэння Кіева татарамі ў 1482 годзе перасяліўся ў Вільню. Каля 1488 года перайшоў з іўдаізму ў праваслаўе і служыў вялікаму князю Казіміру. Быў старостам смаленскім (узначальваў гарадскую адміністрацыю), войтам менскім і берасцейскім.
З 1494 года гараднічы, з 1514 — староста ковенскі, староста солецкі, падскарбі земскі літоўскі ў 1509[3]/1510[4]—1519 гадах.
Браў у арэнду мыта і корчмы па ўсім ВКЛ (Вільня, Смаленск, Берасце, Менск, Коўна, Новагародак, Полацк і іншыя). Даваў значныя пазыкі вялікім князям Аляксандру і Жыгімонту Старому, быў іх галоўным крэдыторам. Вялікі маршалак літоўскі Ян Забярэзінскі прыняў яго ў свой род з наданнем герба «Ляліва», што пацвердзіў Жыгімонт Стары (1507). У валадарства Жыгімонта Старога яўрэйская сям’я Рабічковічаў з Бярэсця стала галоўным і амаль адзіным адкупшчыкам вялікага князя.
За час свайго кіравання фінансамі ВКЛ пэўна адмежаваў вялікакняжацкія даходы ад дзяржаўных, цэнтралізаваў фінансавы апарат ВКЛ, ажывіў дзейнасць Віленскага манетнага двара.
Ад вялікага князя Аляксандра ў 1506 годзе атрымаў маёнтак Вайдуны ў Віленскім павеце, Падгорскае ў Смаленскім павеце, Шэйпічы ў Менскім павеце, частку Раканцішскай пушчы. Купіў Новы Двор і Жараслаўку ў Гарадзенскім павеце, горад і замак Солец у Сандамірскім ваяводстве.
Меў сыноў Васіля (у каталіцтве Ян, пам. 1546, быў войтам берасцейскім) і Канстанціна (войт менскі), дачку Марыну.
Валянцін Калнін звязвае пачатак будаўніцтва Мірскага замка з атрыманнем вялікага крэдыту Юрыем Іллінічам ад Абрама Езафовіча, але сама гісторыя атрымання гэтай пазыкі даволі заблытаная.
Зноскі
- ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2020. — С. 211. — ISBN 978-83-65880-89-5
- ↑ Абрамовічы // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).
- ↑ ЭнцВКЛ 2005.
- ↑ Абрамовічы // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).
Літаратура правіць
- Пазднякоў В. Езафовічы // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 615. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.