Цэнтральная Азія: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.1) (робат дадаў: tt:Үзәк Азия
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Выява:Central Asia borders.png|frame|Тры варыянту меж рэгіёна: 1 — Сярэднеазіяцкі эканамічны раён СССР; 2 — Сучасны рэгіён СНД; 3 — вызначэнне ЮНЕСКА]]
[[Image:Central Asia borders.png|thumb|250px|Цэнтральная Азія і Сярэдняя Азія]]
'''Цэнтральная Азія''' ({{lang-kk|Орталық Азия}}, {{lang-tm|Merkezi Aziýa}}, {{lang-uz|Markaziy Osiyo}}, {{lang-ky|Орто Азия}}, {{lang-tg|Осиёи Марказӣ}}, {{lang-fa|آسیای مرکزی}}, {{lang-ur|وسط ایشیا}}, {{lang-zh|中亚}}) — вялізны рэгіён [[Азія|Азіі]], які не мае выхаду да акіяна, які ўключае (не па геаграфічнай прыкмеце) [[Узбекістан]], [[Рэспубліка Тува|Рэспубліку Туву]], [[Туркменістан]], [[Таджыкістан]], [[Кыргызтан]], а таксама [[Казахстан]]. (Геаграфічна [[Казахстан]] размяшчаецца апроч Цэнтральнаазіяцкага рэгіёна (пераважна паўднёвыя вобласці Казахстана) ва ўсходнееўрапейскай зоне (Атыраўская, Заходне-Казахстанская вобласці, частка Акцюбінскай і Мангістаўскай абласцей), на Урале (часткова Акцюбінская і Кастанайская вобласці), Сібіры (паўночныя вобласці Казахстана)
{{вызнч|1=Цэнтральная Азія}} — рэгіён [[Азія|Азіі]].
 
Па вызначэнні [[Арганізацыя Аб'яднаных Нацый па пытаннях адукацыі, навукі і культуры|ЮНЕСКА]], рэгіён уключае [[Манголія|Манголію]], Заходні [[Кітай]], [[Пенджаб]], паўночную [[Індыя|Індыю]] і паўночны [[Пакістан]], паўночна-усходні [[Іран]], [[Афганістан]], раёны азіяцкай [[Расія|Расіі]] паўднёвей тайговай зоны і пяць былых савецкіх рэспублік [[Сярэдняя Азія|Сярэдняй Азіі]].
 
Існуе і іншы метад вызначэння меж Цэнтральнай Азіі — зыходзячы з этнічнага складу насельніцтва (за аснову бяруцца раёны, населеныя [[цюркі|усходне-цюркскімі народамі]], [[манголы|манголамі]] і [[тыбетцы|тыбетцамі]]). Сюды ўваходзяць [[Сіньцзян]], цюркамоўныя рэгіёны поўдня [[Сібір|Сібіры]], пяць былых савецкіх сярэднеазіяцкіх рэспублік (хоць Таджыкістан населены іранамоўнымі народамі) і поўнач [[Афганістан]]а.
 
Упершыню вылучыў Цэнтральную Азію ў якасці асобнага рэгіёна свету [[Геаграфія|географ]] [[Аляксандр Гумбальт]] ([[1843]]).
 
Цэнтральная Азія гістарычна заўсёды асацыявалася з [[Качавыя народы|качавымі народамі]], якія насяляюць яе абшары, і [[Вялікі Шаўковы Шлях|Вялікім шаўковым шляхам]]. Цэнтральная Азія заўсёды выступала як месца, дзе сыходзіліся людзі, тавары і ідэі з розных канцоў [[Еўразія|Еўразійскага кантынента]] — [[Еўропа|Еўропы]], [[Блізкі Усход|Блізкага Усходу]], [[Паўднёвая Азія|Паўднёвай]] і [[Усходняя Азія|Усходняй Азіі]].
 
{{таксама}} [[Сярэдняя Азія]]
{{накідasia-geo-stub}}
 
{{Рэгіёны}}
 
[[Катэгорыя:Цэнтральная Азія|*]]
[[Катэгорыя:Рэгіёны Азіі]]
 
[[ace:Asia Teungöh]]