Метр: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Luckas-bot (размовы | уклад) др r2.7.1) (робат дадаў: nah:Huehcan |
др афармленне |
||
Радок 1:
'''Метр
Метр роўны адлегласці, якую праходзіць [[святло]] ў [[вакуум]]е за прамежак [[час]]у, роўны <sup>1</sup>/<sub>299 792 458</sub> [[секунда (час)|секунды]].
Радок 10:
* як адна саракамільённая частка [[Парыж]]скага [[мерыдыян]]а (гэта значыць адна дзесяцімільённая частка адлегласці ад [[паўночны полюс|паўночнага полюсу]] да [[экватар]]а па паверхні [[геоід]]а на [[Геаграфічная даўгата|даўгаце]] [[Парыж]]а).
Першапачаткова за аснову было прынята першае азначэнне ([[8 траўня]] [[1790]], [[Французскі Нацыянальны сход]]). Аднак [[паскарэнне свабоднага падзення]] залежыць ад [[Геаграфічная шырата|шыраты]] і, такім чынам, [[маятнік]]авы эталон не досыць дакладны, Французская Акадэмія навук у [[1791]] прапанавала Нацыянальнаму сходу вызначыць метр праз даўжыню [[мерыдыян]]а. [[30 сакавіка]] [[1791]] гэтая прапанова была прынятая. [[7 красавіка]] [[1795]] [[Нацыянальны Канвент]] прыняў [[закон]] аб уводзінах [[Метрычная сістэма мераў|метрычнай сістэмы]] ў [[Францыі]] і даручыў камісіі, у якую ўваходзілі [[Кулон]], [[Лагранж]], [[Лавуазье]], [[Лаплас]] і іншыя навукоўцы, выканаць працы па эксперыментальным азначэнні [[Адзінка вымярэння|адзінак]] [[даўжыня|даўжыні]] і [[маса|масы]]. Першы прататып эталона метра быў выраблены з [[Латунь|латуні]] ў [[1795]] [[год]]зе. Варта адзначыць, што [[адзінка вымярэння]] [[Маса|масы]] ([[кілаграм]], азначэнне якога было заснавана на [[масе]] 1 дм
У [[1799]] са [[Сплаў|сплаву]] 90 % [[плаціна|плаціны]] і 10 % [[ірыдый|ірыдыю]] быў выраблены [[эталон]] метра, даўжыня якога адпавядала адной саракамільённай частцы [[Парыж]]скага [[мерыдыян]]а. Пасля, аднак, высветлілася, што з-за няправільнага ўліку [[полюс]]нага сціску [[Планета Зямля|Зямлі]] эталон апынуўся карацей на 0,2 мм; такім чынам, даўжыня [[мерыдыян]]а толькі прыблізна роўная 40 000 км.
Падчас кіравання [[Напалеон Банапарт|
У [[1889]] быў выраблены больш дакладны міжнародны эталон метра са [[Сплаў|сплаву]] [[плаціна|плаціны]] і [[ірыдый|ірыдыю]] з папярочным сячэннем ў выглядзе [[Літара|літары]] «X». Яго копіі былі перададзеныя на захоўванне ў краіны, у якіх метр быў прызнаны ў якасці стандартнай [[Адзінка вымярэння|адзінкі]] даўжыні. Гэты эталон усё яшчэ захоўваецца ў [[Міжнароднае бюро мер і ваг|Міжнародным бюро мер і ваг]], хоць больш па сваім першапачатковым прызначэнні не выкарыстоўваецца.
Радок 22:
Сучаснае азначэнне метра ў тэрмінах [[час]]у і [[хуткасць святла|хуткасці святла]] было ўведзена ў [[1983]] [[год]]зе:
<blockquote>
* ''Метр
</blockquote>
|