Чарнігаўскае княства: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.1) (робат Дадаем: de:Fürstentum Tschernigow
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{вызн|1='''Чарнігаўскае княства}},''' — у [[XI стагоддзе|XI]] ст. адна з найбольш буйных і моцных зямель [[Русь|Русі]], у [[XII стагоддзе|XII]]-[[XIV стагоддзе|XIV]] ст. галоўны [[Удзел|ўдзел]] Чарнігаўскай зямлі. Сталіца - — [[Горад Чарнігаў|Чарнігаў]].
 
Значныя гарады: [[Горад Ноўгарад-Северскі|Ноўгарад-Северскі]], [[Горад Старадуб|Старадуб]], [[Горад Бранск|Бранск]], [[Горад Пуціўль|Пуціўль]], [[Горад Курск|Курск]], [[Горад Любеч|Любеч]], [[Горад Глухаў|Глухаў]], [[Горад Слуцк|Слуцк]], [[Горад Клецк|Клецк]], [[Горад Чачэрск|Чачэрск]] і [[Горад Гомель|Гомель]].
 
Як асобная адміністрацыйная адзінка, Чарнігаўская зямля вылучылася ўжо ў X ст., але кіравалася кіеўскімі ваяводамі. Утварылася на землях [[Севяране|севяранскага засялення]] (пераважна), на левым беразе [[Рака Дняпро|Дняпра]] у [[Рачны басейн|басейне]] рэк [[Рака Дзясна|Дзясна]] і [[Рака Сейм|Сейм]], пазней пашырылася на землі [[Радзімічы|радзімічаў]], [[Вяцічы|вяцічаў]] і [[Дрыгавічы|дрыгавічаўдрыгавічоў]]. У 1024-10361024—1036, пасля падзелу Русі паміж [[Яраслаў Уладзіміравіч|Яраславам]] і [[Мсціслаў Уладзіміравіч|Мсціславам]] Уладзіміравічамі, ператворана ў асобны ўдзел, які ўлучаўўключаў усю левабярэжную Русь, акрамя [[Горад Пераяслаў|Пераяслаўля]], у т.л. [[Мурамска-Разанская зямля|Мурамска-Разанскую зямлю]], [[Горад Смаленск|Смаленск]] і [[Горад Тмутаракань|Тмутаракань]]. У 1036-10541036—1054 ў валоданні Яраслава, пасля яго смерці перайшло ва ўдзел да яго сына Святаслава, хоць і ў значна паменшаным памеры. Пасля смерці Святаслава некаторы час была ў валоданні розных князёў, у т.л. [[Уладзімір Манамах|Уладзіміра Манамаха]].
 
Пастановай [[Любецкі з'езд, 1097|Любецкага з’ездуз'езду (1097)]] перайшла ў валоданне сыноў Святаслава — Алега і Даніла, далей была ў валаданні іх нашчадкаў - — Ольгавічаў. З гэтага ж часу пачынаецца драбленне Чарнігаўскай зямлі на ўдзелы. Напачатку выдзяліліся ўласна Чарнігаўскае княства як галоўны ўдзел і Ноўгарад-Северскае і Мурамска-Разанскае княствы, якія ў сваю чаргу драбіліся далей.
 
У [[1345|1345]]—[[1346|1346]] вялікі князь літоўскі [[Альгерд|Альгерд]] далучыў Чарнігаўскае княства і іншыя ўдзелы Чарнігаўскай зямлі да ВКЛ, пасадзіў у розных удзелах сваіх сыноў ці іншых асоб.
 
== Літаратура ==
* Kuczyński S.М. Ziemie Czernihowsko-Siewierskie pod rzadami Litwy. Warsz., 1936;
* Зайцев А. К.  Черниговское княжество // Древнерусские княжества X-XIIIX—XIII вв. М., 1975.
 
[[CategoryКатэгорыя:Княствы Русі]]
[[CategoryКатэгорыя:Северская зямля]]
[[CategoryКатэгорыя:Чарнігаўская зямля]]
[[CategoryКатэгорыя:Чарнігаўскае княства]]
[[Катэгорыя:Княствы ў беларускай гісторыі]]